Peloponez
Z Wikipedii
Peloponez (Półwysep Peloponeski, gr. Πελοπόννησος Pelopónisos, w średniowieczu znany pod nazwą Morea (gr. Μωρέας lub Μωριάς) to półwysep i region administracyjny w Grecji, stanowiący najdalej na południe wysuniętą część Półwyspu Bałkańskiego. Znajduje się między Morzem Jońskim a Egejskim, połączony jest z lądem Przesmykiem Korynckim (gdzie przebiega Kanał Koryncki). Od północy Peloponez ograniczony jest Zatoką Koryncką i Patraską. Silnie rozczłonkowana linia brzegowa tworzy liczne mniejszcze półwyspy: Argolidzki, Lakoński, Mani, Mesyński i zatoki: Sarońską, Argolidzką, Mesyńską, Kiparyjską. Powierzchnia Peloponezu wynosi 21,4 tys. km².
Spis treści |
[edytuj] Warunki naturalne
Półwysep jest silnie pofałdowany (najwyższy szczyt Tajget wznosi się na 2407 m n.p.m.). Roślinność śródziemnomorska – makia, frigana, a także pozostałości lasów liściastych (dąb wieczniezielony).
[edytuj] Historia
Na Peloponezie znajdują się krainy historyczne: Achaja, Arkadia, Argolida, Elida, Mesenia i Lakonia.
W II tysiącleciu p.n.e. greckie plemiona, określane jako Achajowie wyparli ludność niegrecką. Około XIII i XII w. p.n.e. opanowany przez Dorów. Od VII w. p.n.e. na Peloponezie dominowała Sparta (założycielka Związku Peloponeskiego), aż do klęski zadanej jej przez Teby pod Leuktrami w roku 371 p.n.e..
W roku 146 p.n.e. Peloponez został włączony do Cesarstwa Rzymskiego, następnie znalazł się we władzy Bizancjum. W latach 1204-1283 był okupowany przez krzyżowców (zob. Morea), po czym wrócił pod władzę Bizancjum. W 1460 półwysep podbili Turcy, utracili go jednak przejściowo w latach 1680-1710 na rzecz Wenecjan. Od 1830 roku Peloponez należy do niepodległej Grecji.
[edytuj] Miasta o znaczeniu historycznym
Na Półwyspie Peloponeskim znajdują się lub znajdowały się następujące miasta o dużym znaczeniu w historii Grecji:
[edytuj] Współczesność
Peloponez zamieszkany jest przez ponad milion osób. Główne miasta to Patras, Korynt, Sparta, Nauplion, Kalamata, Pirgos, Tripolis. Mieszkańcy utrzymują się z turystyki, pasterstwa (na terenach wyżyn i gór) oraz uprawy zbóż, winorośli, oliwek i owoców cytrusowych (na nizinach).
[edytuj] Region administracyjny Peloponez
Obecnie Półwysep Peloponeski podzielony jest między trzy regiony administracyjne Grecji: Grecję Zachodnią, Attykę i region administracyjny Peloponez. Ten ostatni zajmuje przeważającą część półwyspu z wyjątkiem jego północno-zachodnich terenów, objętych prefekturami Achaja i Elida (region Grecja Zachodnia), i małego fragmentu na północy Półwyspu Argolidzkiego, należącego do prefektury Pireus (region Attyka).
Region administracyjny Peloponez dzieli się na 5 prefektur:
- Argolida ze stolicą w Nauplionie
- Arkadia ze stolicą w Tripolisie
- Koryntia ze stolicą w Koryncie
- Lakonia ze stolicą w Sparcie
- Mesenia ze stolicą w Kalamacie
Stolicą regionu administracyjnego Peloponez jest miasto Tripolis.
Attyka • Epir • Grecja Środkowa • Grecja Zachodnia • Kreta • Macedonia Środkowa • Macedonia Wschodnia i Tracja • Macedonia Zachodnia • Peloponez • Tesalia • Wyspy Egejskie Południowe • Wyspy Egejskie Północne • Wyspy Jońskie
