Patriotyczny Ruch Odrodzenia Narodowego

Z Wikipedii

Patriotyczny Ruch Odrodzenia Narodowego (PRON) - organizacja polityczna utworzona w okresie stanu wojennego przez PZPR i podporządkowane jej stronnictwa polityczne oraz zależne od władz organizacje katolickie w celu propagandowego wykazania poparcia społeczeństwa dla polityki partii, a w szczególności wprowadzenia stanu wojennego. PRON miał nawiązywać do tradycji działalności Frontu Jedności Narodu, jednoczącego "patriotycznie" nastawionych Polaków różnych orientacji politycznych i światopoglądowych (stąd istotny był udział organizacji katolickich).

Na czele PRON stał od listopada 1982 Jan Dobraczyński - ściśle współpracujący z PZPR działacz PAX o poglądach nacjonalistyczno-katolickich.

20 lipca 1982 PZPR, ZSL, SD oraz Pax, ChSS i PZKS podpisały deklarację w sprawie utworzenia PRON. 17 grudnia 1982 na pierwszym posiedzeniu Tymczasowej Rady Krajowej PRON, jej przewodniczącym został pisarz Jan Dobraczyński, który sprawował tę funkcję aż do jej rozwiązania. W skład "Komisji Inicjującej PRON" weszli oprócz Dobraczyńskiego: Marian Orzechowski, Janusz Reykowski, Andrzej Przypkowski, Edmund Męclewski, Jan Majewski, Andrzej Elbanowski, Józef Chlebowczyk, Władysław Ogrodziński, Walenty Milenuszkin, Wiesław Nowicki, Jerzy Stencel, Elżbieta Ciborowska, Jerzy Kejna, Piotr Perkowski, Józef Kiełb, Jerzy Ozdowski, Stanisław Rostworowski, Gizela Pawłowska, Zbigniew Gertych, Klemens Krzyżagórski, Anatola Klajna i Zbigniew Siatkowski.

Zapis o PRON trafił do Konstytucji PRL w lipcu 1983 r. Zastąpił w niej zapisy o Froncie Jedności Narodu (FJN). Zgodnie z tymi zapisami PRON decydował m.in. o listach wyborczych, w wyborach lokalnych (do Rad Narodowych) i do Sejmu. Praktycznie biorąc, bez uzyskania zgody PRON nie można było kandydować w wyborach.

Olbrzymia większość członków PRON należała do tej organizacji nawet o tym nie wiedząc, gdyż były do niej przyjmowane nie tyle osoby fizyczne, co całe organizacje, zazwyczaj bez informowania o tym fakcie szeregowych członków tych organizacji. Wiele osób należało do PRON "wielokrotnie", na skutek należenia do kilku organizacji-członków PRON, na skutek czego PRON miała formalnie więcej członków niż wszystkich obywateli Polski. Do PRON należały w zasadzie niemal wszystkie większe organizacje społeczne legalnie działające w latach 1983-1989, począwszy od wszystkich partii politycznych, przez związki zawodowe (OPZZ), organizacje młodzieżowe (m.in. ZHP i TPD), Zjednoczenie Patriotyczne Grunwald aż po organizacje sportowe i hobbystyczne. Zaraz po zakończeniu stanu wojennego, reaktywowanie organizacji, których działalność była w czasie stanu zawieszona, była obłożona nieformalnym wymogiem zgłoszenia akcesu do PRON, a przynajmniej znacznie tę reaktywację przyspieszała. Oprócz tego do PRON można było przystąpić osobiście, dotyczyło to jednak głównie osób prominentnych, posiadających "znane nazwiska", którym składano bezpośrednio tego rodzaju propozycję, często sugerując, że odmowa może się wiązać z utrudnieniami w karierze.

PRON zakończył działalność 8 listopada 1989.

Członkami PRON byli m.in.:

• Jan Dobraczyński – działacz PAX o poglądach katolicko-nacjonalistycznych, pisarz,
• lekkoatletka Irena Szewińska,
• bramkarz Jan Tomaszewski,
• chirurg Zbigniew Religa,
• aktor Wojciech Siemion,
• aktorka Halina Kossobudzka,
• architekt Adolf Ciborowski,
• socjolog Mikołaj Kozakiewicz,
• socjolog Kazimierz Żygulski,
• profesor pedagogiki Anna Przecławska,
• Zenon Komender
• Jerzy Jaskiernia - pełnił funkcję sekretarza generalnego,

Powiedzenia z okresu stanu wojennego ośmieszające PRON:

• PRON Cię wzywa!
• Kobieto, PRON Cię czeka!
• PRON cię żywi, PRON cię chroni, trzymaj PRON cię mocno w dłoni
• PRON - won za Don!
• Zdziwiły się OKON-ie że PRON-cie wyrosło WRON-ie!

Ludzie "Solidarności" często pogardliwie nazywali organizację zależną od komunistów "PRONcie".