Parafia św. Jerzego w Rydułtowach
Z Wikipedii
Parafia św. Jerzego w Rydułtowach - parafia kościoła rzymskokatolickiego istniejąca od co najmniej 1501 r.
Spis treści |
[edytuj] Kościół
Klasztor rudzki, którego opatem był Jan z Hebronu, 13 lipca 1501 roku kupił od księcia Jana za 230 guldenów węgierskich sołectwo szywałdzkie. Świadkiem zakupu był Zachariasz Cebulka. Uważa się, że inicjatorem budowy kościoła w Rydułtowach był właśnie ów Zachariasz Cebulka. W 1628 roku wybudowano w Rydułtowach nowy, mały kościółek. Za przyjęciem tej daty przemawia znajdujący się przy kościele krzyż pokutny pochodzący z tego roku oraz namalowany na płótnie obraz z wizerunkiem św. Jerzego, który na ramie posiada wyrytą datę – 1628. Ten jak i poprzedni kościół zostały prawdopodobnie rozebrane. Trzeci kościół pod wezwaniem św. Jerzego powstał w 1703 roku, poświęcony 29 września 1703 roku. Koszt budowy został pokryty z funduszu kościelnego oraz przez fundatora – ówczesnego właściciela folwarku w Rydułtowach – Ferdynanda de Niewiadomskiego. Ten drewniany, zbudowany z modrzewia, kościół istniał i służył mieszkańcom Rydułtów do 1897 r.
Katolicy z Rydułtów w latach 1778 – 1886 należeli do parafii pszowskiej. W 1873 roku zaczęto zbierać fundusze na nowy kościół. W 1895 roku, za czasów ks. proboszcza Pawła Bernerta, rozpoczęto budowę czwartego kościoła wraz z probostwem i budynkami gospodarczymi. Ta, jedna z największych na tamte czasy budowla, służy mieszkańcom Rydułtów do dziś. Nowy kościół został poświęcony 8 grudnia 1896 roku.
W latach 1953-1954 wikarym w parafii był ks. Franciszek Blachnicki, który zainicjował Ruch Światło-Życie.
[edytuj] Wystrój kościoła
Budowniczym kościoła i probostwa był Ludwig Schneider z Raciborza. Obecnie istniejący kościół to murowana, neogotycka budowla, zbudowana na 8 filarach. Przed reforma soborową kościół posiadał 5 ołtarzy: główny - św. Jerzego, po lewej stronie -Najświętszej Maryi Panny i św. Barbary, a po prawej stronie - Jana Nepomucena i św. Józefa. 1 czerwca 1896 r. dokończono budowę wieży, 6 października zamontowano na niej dwa dzwony, jeden ze starego kościoła i drugi - nowy odlany przez C. Loescha w Opolu. Zegar znajdujący się na wieży był darem górników z kopalni „Charlotte”. Reforma soborowa zmieniła wystrój kościoła. Autorem projektu wystroju wnętrza był Józef Kołodziejczyk. W 1980 r. zawieszono w nawach bocznych dwa obrazy: Matki Boskiej Nieustającej Pomocy i św. Barbary autorstwa prof. Macieja Bieniasza z Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach. W 1981 r. dokonano kolejnych zmian. W prezbiterium umieszczono figurę św. Jerzego, w kaplicach bocznych dwa obrazy: Matki Bożej Nieustającej Pomocy i św. Barbary. 17 września 1993 roku w miejscu tymczasowej figury św. Jerzego umieszczono w prezbiterium płaskorzeźbę polichromowaną miedzią. Projektantem i wykonawcą wystroju prezbiterium jest Krystian Burda.
Na szczególną uwagę zasługuje znajdujący się na placu kościelnym jedyny w Polsce krzyż pokutny o podwójnych ramionach. Znaczenie tej formy nie jest w tym przypadku znane. Forma taka bywa określona jako krzyż bożogrobców (miechowitów) lub litewski (jagielloński). Wykonany z piaskowca o wymiarach: 157 x 70 x 30 cm. W miejscu przecięcia się ramion znajdują się dwie płaskorzeźby małych krzyży łacińskich. Krzyż ten pierwotnie położony był na starym cmentarzu po zachodniej stronie kościoła. Przypuszcza się, że krzyż ten jest starszy, a w 1628 roku został wtórnie użyty jako kamień węgielny pod budowę drugiego kościoła parafialnego. Krzyż ten został ujęty w katalogu zabytków sztuki w Polsce w roku 1964 - tom VI zeszyt XI str. 29.
[edytuj] Klasztor sióstr służebniczek
W 1910 roku proboszcz Bernet zbudował Zakład św. Antoniego. Do dnia dzisiejszego przebywają w nim siostry ze zgromadzenia Sióstr Służebniczek NMP. Działalność sióstr do 1990 r. obejmowała posługę w szpitalu. Dziś siostry prowadzą przedszkole, katechizują dzieci.
[edytuj] Proboszczowie posługujący od „czasów bardzo dawnych” do 1657 r.:
- ks. Jakub
- ks. Jakub drugi
- ks. Sebastian
- ks. Piotr
- ks. Daniel
- ks. Adam
- ks. Szymon
- ks. Wojciech
- ks. Stanisław
- ks. Stanisław Płotowski
- ks. Orlik
- ks. Jerzy Adam Dańczyk (Danetius)
- ks. Paweł Post
- ks. Błażej
- ks. Jan Gallus
- ks. Wawrzyniec Fabrycy
- ks. Jakub Matheider
[edytuj] Proboszczowie posługujący w „czwartym kościele”:
- ks. Tomasz Wawrzyniec Zawdal (ok. 1695 r.)
- ks. Jan Leopold Iwanowski (do 1725 r.)
- ks. Jan Franciszek Niemczyk (1725 – 1735)
- ks. Jerzy Ferdynand Dudacy (1735 – 1756)
- ks. Franciszek Żwiorek (1756 – 1759)
- ks. Józef de Stillarsky (1759 – 1775)
- ks. Wawrzyniec Urbańczyk (Urbanides) (1776)
- ks. Józef Petruska (1776 – 1801)
- ks. Ludwik Joachimsky (1801- 1848)
- ks. Paweł Skwara (1848 – 1883)
- ks. Augustyn Wollczyk (1883 – 1887)
- ks. Jan Studzieński (1887 – 1892)
- ks. Paweł Bernert (1893 – 1916)
- ks. Fryderyk Hassa (1916 – 1921)
- ks. Emil Bernacki 1921 – 1937
- ks. Wojciech Urban 1937 – 1966
- ks. Józef Nowok 1966 – 1970
- ks. Alojzy Klon 1970 – 1975
- ks. Bernard Sodzawiczny 1975 - 2003
- ks. Konrad Opitek 2003 – nadal
[edytuj] Wikariusze:
- ks. Bogdan Rek 2004 - nadal
- ks. Andrzej Kumor 2006 - nadal
[edytuj] Bibliografia
- Aleksandra Matuszczyk – Kotulska, Rydułtowy, zarys dziejów, Rydułtowy 1995.
- Kronika parafialna, Archiwum Parafialne.
