Ostredok
Z Wikipedii
Ostredok (1592 m n.p.m.) - najwyższy szczyt w grupie górskiej Wielkiej Fatry na Słowacji.
Spis treści |
[edytuj] Położenie
Ostredok położony jest w południowej części Wielkiej Fatry, w jej części zwanej Halną Fatrą (słow. Hôľna Fatra). Leży w głównym grzbiecie wyróżniającym się w tej grupie górskiej, lecz już poza wododziałem Wagu i Hronu, ok. 3 km na północny zachód od zwornikowej Krížnej. Od zachodu jego stoki opadają ku Dolinie Dedoszowej (górne piętro Doliny Gaderskiej), natomiast wschodnie - ku źródliskom Revúcy w Dolinie Suchej (słow. Suchá dolina).
[edytuj] Geologia - morfologia
W profilu wspomnianego grzbietu obły wierzchołek Ostredoka jedynie nieznacznie przewyższa sąsiednie wzniesienia. Halna, gładko modelowana rzeźba szczytu, podobnie jak całego odcinka grzbietu na południe od niego, po Krížną, wynika z faktu, iż fragment ten budują mniej odporne margle tzw. płaszczowiny kriżniańskiej. Niżej, na zachodnim ramieniu Ostredoka, nad Doliną Dedoszową, występują już odporniejsze wapienie tzw. płaszczowiny choczańskiej, budujące skaliste Štrochy (1386 m n.p.m.). Podobnie jest po przeciwnej stronie, gdzie Ostredok wysyła na wschód długie, zalesione ramię ze szczytem Ostré brdo (1319 m n.p.m.), oddzielające Dolinę Suchą od bardziej na północ położonej Doliny Zielonej (słow. Zelená dolina). Skalne utwory tego ramienia (Rezerwat przyrody Ostré brdo) zostały wypreparowane w izolowanej czapie skał płaszczowiny choczańskiej, leżącej na podłoży z margli.
[edytuj] Przyroda ożywiona
Wierzchołkowe partie Ostredoka, podobnie jak większości wysokich szczytów Halnej Fatry, są niezalesione. Na skutek działalności człowieka górna granica lasu została tu obniżona do 1260 - 1350 m n.p.m. W szczególności w masywie Ostredoka zupełnie zanikło piętro kosodrzewiny. W zamknięciach otaczających szczyt dolin, na wysokościach 1000 - 1200 m n.p.m., zachowało się kilka większych fragmentów pierwotnych lasów jodłowo-bukowych.
[edytuj] Turystyka
Ze względu na położenie w centrum Wielkiej Fatry, dość daleko od sieci komunikacyjnej, Ostredok nie jest nadmiernie często odwiedzany przez turystów. Jego wierzchołek oferuje jedną z najpiękniejszych dookolnych panoram w słowackich górach, sięgającą aż po polskie granice. Przez szczyt, w linii wspomnianego głównego grzbietu grupy, biegnie szlak turystyczny 
na odcinku Krížna - Ploská, natomiast od zachodu z Doliny Dedoszowej wyprowadza nań szlak 
. Najkrótsze wejścia na szczyt wiodą ze wschodu: z Wyżniej Revúcy (słow. Vyšná Revúca, górna część Liptowskich Revúc) lub ze Starych Hor.
[edytuj] Bibliografia
- Hochmuth Zdenko a kolektív: Veľká Fatra. Turistický sprievodca ČSSR č. 3, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1980;
- Veľká Fatra. Turistická mapa 1:50 000. Edícia turistických máp č. 121, wyd. VKÚ Harmanec 1994. ISBN 80-85510-41-3;
