Operacja Rurka

Z Wikipedii

Operacja Rurka - plan zaminowania wód Zatoki Gdańskiej opracowany we wrześniu 1939 roku dla stawiacza min ORP „Gryf” i współdziałającego z nim dywizjonu trałowców. Zakładał on postawienie zagrody minowej pomiędzy cyplem Mierzei Helskiej a klifem w Redłowie, która miała zamknąć dostęp jednostkom wroga do naszych portów. Dodatkowo zagroda minowa miała być usytuowana w zasięgu helskiej artylerii, w celu uniemożliwienia jej wytrasowania. Osłonę operacyjną dla całej akcji od strony Piławy miał stanowić kontrtorpedowiec ORP „Wicher”, natomiast od południa trałowce.

W nocy z 1 na 2 września ORP „Gryf” przygotowuje się do nocnej realizacji planu „Rurka”, początkowo skrywając się w pobliżu Mechelinek, później po pobraniu 290 min z kryp rozpoczyna zadanie, stawiając 30 min. Tuż przed godz. 18 rozpoczyna się nalot 33 samolotów 1 Szkolnego Pułku Lotnictwa Bombowego Luftwaffe w Słupsku – celem staje się „Gryf”. Podczas nalotów okręt zostaje uszkodzony (głównie instalacja steru), a dowódca – kmdr ppor. Stefan Kwiatkowski ginie śmiertelnie raniony odłamkiem jednej z 30 zrzuconych bomb. Dowództwo okrętu obejmuje kpt. mar. W. Łomidze, który poleca wyrzucić za burtę wszystkie, nieuzbrojone miny znajdujące się na pokładzie w obawie przed ich eksplozją w trakcie kolejnego ataku, która oznaczałaby kompletne zniszczenie jednostki. Uszkodzony zostaje także ORP „Mewa”, okręty wracają do bazy w Helu. Wiadomość o przerwaniu minowania nie dociera na osłaniający całą akcję ORP „Wicher”, który mając szansę przeprowadzenia ataku na niemiecki krążownik klasy „Koln”, nie zdradza swojej pozycji, pozostając w ukryciu. Dopiero rano po przybyciu do portu w Helu, dowiaduje się o odwołaniu operacji.

Z powodu fiaska operacji "Rurka" zostaje opracowany naprędce plan zastępczy i przekazany na ORP "Wilk", który dnia 4.IX pomyślnie stawia zagrodę minową w Zatoce Gdańskiej.