Objaw Raynauda
Z Wikipedii
Zespół Reynauda | |
ICD-10: |
I73.0
|
I73.0.0 {{{X.0}}} |
|
I73.0.1 {{{X.1}}} | |
I73.0.2 {{{X.2}}} | |
I73.0.3 {{{X.3}}} | |
I73.0.4 {{{X.4}}} | |
I73.0.5 {{{X.5}}} | |
I73.0.6 {{{X.6}}} | |
I73.0.7 {{{X.7}}} | |
I73.0.8 {{{X.8}}} | |
I73.0.9 {{{X.9}}} |
Objaw Raynauda (łac. phenomenon Raynaud) - napadowy skurcz tętnic w obrębie rąk, rzadziej stóp. Powstający pod wpływem zimna, emocji lub bez uchwytnej przyczyny.
Podział:
- pierwotny (choroba Raynauda) - idiopatyczny.
- wtórny (zespół Raynauda) - w przebiegu innych chorób.
- młodzieńczy - pojawiający się niekiedy w okresie dojrzewania, przede wszystkim u dziewcząt.
Spis treści |
[edytuj] Występowanie
Objaw (choroba) występuje zwykle u młodych dziewcząt (średnia wieku - 14 lat). Częściej spotyka się go w krajach o chłodnym klimacie, głównie u osób z niskim ciśnieniem tętniczym. Wtórny objaw występuje w każdym wieku z przewagą u kobiet.
[edytuj] Patogeneza
Patomechanizm jest nieznany, być może jest to nadmierna aktywacja receptorów α pod wpływem zimna, prowadząca do odruchowego skurczu naczyń (nadwrażliwość na noradrenalinę).
[edytuj] Przyczyny zespołu Raynauda
- Układowe choroby tkanki łącznej
- reumatoidalne zapalenie stawów
- twardzina układowa
- zapalenie skórno-mięśniowe
- toczeń rumieniowaty układowy
- mieszana choroba tkanki łącznej
- zapalenie wielomięśniowe
- Choroby naczyniowe
- guzkowe zapalenie tętnic
- olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic
- choroba Takayasu
- choroba Buergera
- choroba Behçeta
- ziarniniak Wegenera
- miażdżyca
- choroby i narażenia zawodowe
- wibracje i urazy mechaniczne palców
-
- operatorzy młotów pneumatycznych, pilarek spalinowych, maszyn górniczych
- maszyniści
- pianiści
- zatrucia metalami ciężkimi i substancjami chemicznymi
- przewlekłe działanie zimna
-
- pracownicy chłodni
- pracownicy przetwórstwa rybnego i mięsnego
- choroby krwi
- zespół wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (DIC)
- nadpłytkowość pierwotna
- czerwienica prawdziwa
- szpiczak mnogi
- choroba zimnych aglutynin
- mono i poliklonalna krioglobulinemia
- białaczki i chłoniaki
- leki
- alkaloidy sporyszu
- β-blokery
- cytostatyki
- doustne środki antykoncepcyjne
- interferon α i interferon γ
- choroby zakaźne
- choroby układu nerwowego
- zespół cieśni nadgarstka
- zespół górnego otworu klatki piersiowej
- jamistość rdzenia
- nowotwory
Zespół Raynauda jest często pierwszym objawem choroby ( głównie chorób tkanki łącznej), poprzedzając ją nawet o kilka lat.
[edytuj] Przebieg
Występują 3 fazy objawy Raynauda następujące po sobie:
- faza zblednięcia - skurcz tętniczek i w następstwie niedokrwienie kończyn
- faza zasinienia - nagromadzenie odtlenowanej krwi, pojawia się ból i drętwienie
- faza czynnego przekrwienia - przekrwienie i zaczerwienienie skóry z towarzyszącym uczuciem gorąca.
[edytuj] Objawy kliniczne
Nagle pojawiające się sinienie kończyn, zwłaszcza w zimie i przy dużej wilgotności powietrza. z narastającym bólem palców. Może dojść do owrzodzeń i martwicy opuszek palców z przewagą fazy zasinienia. Choroba Raynauda przebiega zwykle łagodniej niż zespół.
[edytuj] Różnicowanie choroby i zespołu Raynouda
choroba | zespół | |
---|---|---|
płec | kobiety | kobiety i mężczyźni |
wiek | okres młodzieńczy | w każdym wieku |
przebieg | łagodny | postępujący |
zmiany troficzne | rzadkie | częste |
niedrożność tętnic | nie | tak |
zajęcie kończyn | symetryczne | niesymetryczne |
zajęcie palucha i kciuka | rzadko | często |
migrena | tak | nie |
nadciśnienie tętnicze | nie | tak |
występowanie rodzinne | w 25% | brak |
[edytuj] Diagnostyka
- stadium objawów naczynioruchowych- naczynia w prawidłowej liczbie (ok 20) o kształcie spinki do włosów, ułożone w regularne rzędy, brak skurczu naczyń
- stadium zmian organicznych- duże, powiększone, poskręcane naczynia włosowate głównie w części żylnej (występuje tylko w zespole Raynauda)
- Próby prowokacyjne
- włożenie stopy, ręki do wody z lodem- wynik dodatni występuje w ok 50% przypadków brak jednak wystandaryzowania
- Badania mające na celu rozpoznanie chorób przebiegających z objawem Raynauda
[edytuj] Leczenie
- Niefarmakologiczne
- unikanie ekspozycji na zimno
- unikanie kofeiny i tytoniu
- psychoterapia w celu zmniejszenia stresu
- Farmakologiczne
- Blokery kanału wapniowego
- nifedypina- 10-30 mg 3 x dz.
- amlodypina- 5-20 mg/dz.
- felodypina- 2,5-10 mg 2 x dz.
- isradypina- 2,5-5 mg 2 x dz.
-
- Blokery α adrenergiczne
- prazosyna- 1-5 mg/dz.
- nitrogliceryna miejscowo w formie maści
-
- Agapurin
- Kwas acetylosalicylowy w małych dawkach
- Heparyna w dawkach standardowych
- Syntetyczne analogi prostaglandyn podawane dożylnie
- iloprost
- alprostadyl
- epoprostenol
- Chirurgiczne
- sympatektomia - odnerwienie współczulne - w przypadkach zagrażających amputacją kończyny, skuteczność na około 6 miesięcy
[edytuj] Rokowanie
Na ogół dobre w większości przypadków choroba ustępuje samoistnie, w przypadku zespołu obraz choroby zależy od choroby podstawowej. Forma młodzieńcza ustępuje wraz z osiągnięciem dojrzałości.
[edytuj] Uwagi
Niektórzy autorzy wydzielają chorobę Raynauda jako oddzielną jednostkę kliniczną z którą należy różnicować objaw Raynauda.
[edytuj] Bibliografia
- A. Prusiński Neurologia praktyczna PZWL 2003 ISBN 83-200-2844-2
- A. Szczeklik Choroby wewnętrzne Medycyna Praktyczna 2006 ISBN 83-7430-072-8