Maciej Słomczyński
Z Wikipedii
Maciej Słomczyński (ur. 10 kwietnia 1922 w Warszawie, zm. 21 marca 1998 w Krakowie) - polski pisarz i tłumacz.
Był synem amerykańskiego reżysera i producenta filmowego Meriana Coopera, twórcy słynnego King Konga i Marjorie Crosby, Angielki (później Marjorie Crosby-Słomczyńska). Nazwisko Słomczyński nosił po ojczymie, Aleksandrze Słomczyńskim, za którego wyszła jego matka, po tym, jak nie zdecydowała się na wyjazd do USA z M. Cooperem[1]. Jest to jednak kwestionowane, m.in. przez rodzinę[2].
W 1941 wstąpił do Konfederacji Narodu, w 1943 znalazł się w Armii Krajowej. Został aresztowany w 1944 i osadzony na Pawiaku, skąd uciekł. Przedostał się na Zachód i służył w armii oraz żandarmerii amerykańskiej we Francji.
Debiutował wierszami wydrukowanymi w 1946 roku na łamach łódzkiego pisma "Tydzień". W 1947 roku powrócił do na stałe Polski, a siedem lat później osiadł w Krakowie.
Po wojnie prześladowany: poddany inwigilacji jako prawdopodobny angielski szpieg. W 1953 przez kilka miesięcy był TW. Aby zerwać kontakt wyjechał do Gdańska. W następnych latach wielokrotnie odmawiał współpracy. Autor wydanej w 1957 roku powieści rozliczeniowej "Cassiopeia", w której prezentuje postawy środowiska twórczego wobec komunizmu i powody, jakie skłaniały sporą cześć tego środowiska do służby nowemu ustrojowi.
Przełożył m.in. Ulissesa i Podróże Guliwera, jako jedyna osoba na świecie przetłumaczył wszystkie dzieła Williama Szekspira. Był autorem powieści sensacyjnych i kryminalnych, publikował pod pseudonimami Joe Alex (także Józef Aleks) i Kazimierz Kwaśniewski (powieści milicyjne). Jako Joe Alex był autorem scenariuszy filmowych, sztuk teatralnych (Panny z Acheronu) oraz widowisk i audycji telewizyjnych. Kryminały Joe Alexa zostały przetłumaczone na 13 języków: białoruski, bułgarski, czeski, litewski, łotewski, niemiecki, rosyjski, rumuński, serbsko-chorwacki, słowacki, słoweński, ukraiński i węgierski. Większość wydań na terenach byłego Związku Radzieckiego (miliony egzemplarzy) ukazała się bez jego zgody lub bez zgody jego spadkobierców[potrzebne źródło].
Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, Rotary Club, wiceprezesem międzynarodowego stowarzyszenia "Fundacja Jamesa Joyce'a", a od 1973 członkiem Irish Institute.
Postanowieniem prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego z dnia 11 listopada 1997 roku, w uznaniu wybitnych zasług dla kultury narodowej, został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.
Został pochowany w Krakowie na Cmentarzu Rakowickim w Alei Zasłużonych.
[edytuj] Bibliografia
[edytuj] pod własnym nazwiskiem
- Lądujemy 6 czerwca
- Zadanie porucznika Kenta
- Fabryka śmierci
- Szary cień
- Marsz ołowianych żołnierzyków
[edytuj] jako Joe Alex
- Śmierć mówi w moim imieniu
- Cichym ścigałam go lotem
- Gdzie przykazań brak dziesięciu
- Niechaj odnajdą swoich wrogów (w antologii Pod szlachetnym koniem)
- Zmącony spokój Pani Labiryntu
- Cicha jak ostatnie tchnienie
- Jesteś tylko diabłem
- Piekło jest we mnie (rozszerzone wydanie Niechaj odnajdą swoich wrogów)
- Powiem wam jak zginął
- Czarne okręty - powieść historyczna dla młodzieży
[edytuj] jako Kazimierz Kwaśniewski
- Śmierć i Kowalski
- Zbrodniarz i panna
- Każę aktorom powtórzyć morderstwo
- Gdzie jest trzeci król?
- Ciemna jaskinia
- Czarny Kwiat
[edytuj] Filmy
- Zbrodniarz i panna i Ostatni kurs - 1963, scenariusz i dialogi Joe Alex
- Gdzie jest trzeci król - 1966, scenariusz
[edytuj] Inne przekłady
- John Milton Raj utracony
- William Faulkner Światłość w sierpniu
- Robert Louis Stevenson Przedziwna historia doktora Jekylla i pana Hyde'a
- James Matthew Barrie Przygody Piotrusia Pana
- Lewis Carroll Przygody Alicji w Krainie Czarów
- Geoffrey Chaucer Troilus i Criseyda
Przypisy
- ↑ Hollender B., Film o Amerykaninie, który walczył za Polskę, Rzeczpospolita, nr 150, 29 czerwca 2007 r., str. A13
- ↑ Starszy brat Macieja, Wojciech, uważa, że "Matka wystąpiła z tą informacją dopiero w czasie drugiej wojny światowej (...) aby bratu, wówczas opuszczającemu Polskę, stworzyć lepsze perspektywy urządzenia się na Zachodzie" - podaje Justyna Zarzycka w artykule Nie mogłem być inny. Zagadka Macieja Słomczyńskiego, Słomczyńska-Pierzchalska, Małgorzata, Gazeta Wyborcza, 18 września 2003 r., dostępne w Internecie, dostęp 2008-03-29, 18:33