W Rzymie pierwotnie wysłannik, osoba, której zwierzchnik powierzył jakąś misję do wykonania we własnym zastępstwie, np. ambasador. W armii rzymskiej mianem legata (łac.legatus legionis) określa się wysokiej rangi oficera wyznaczonego przez zwierzchników (namiestnika prowincji, konsula, senat, później cesarza) do dowodzenia pojedynczym legionem.
W administracji legat to wysłannik cesarski, pełniący zwierzchność administracyjno-wojskową nad większym regionem, podległy bezpośrednio cesarzowi.
Urzędnik honorowy reprezentujący rzymskiego władcę, potem także papieża na soborach, synodach, uroczystościach, czy rozmaitych politycznych wydarzeniach.
