Lampa sodowa

Z Wikipedii

Lampa sodowa (pot. sodówka, Wysokoprężna Lampa Sodowa - WLS) - lampa wyładowcza, w której środowiskiem wyładowczym są pary sodu. Ze względu na ciśnienie par sodu w jarzniku dzielone są na nisko- i wysokoprężne. Dają charakterystyczne pomarańczowe światło. Pierwsze lampy sodowe skonstruowano w 1935 roku. Obecnie są powszechnie stosowane w oświetleniu zewnętrznym i uprawie roślin. Ze względu na oszczędność energii i mniejszą zawartość toksycznej rtęci praktycznie zastąpiły stosowane wcześniej lampy rtęciowe.

Spis treści 1 Niskoprężne lampy sodowe 2 Wysokoprężne lampy sodowe 3 Bibliografia 4 Linki zewnętrzne

[edytuj] Niskoprężne lampy sodowe

W lampach sodowych niskoprężnych jarznik jest wykonany z długiej szklanej rury wygiętej w kształt litery U. W jarzniku znajduje się metaliczny sód oraz gaz pomocniczy (mieszanina neonu i argonu).

Do zasilania lamp sodowych niskoprężnych stosuje się najczęściej transformatory o dużej reaktancji rozproszenia, zapewniające wysokie napięcie w czasie zapłonu i ograniczenie jego wartości w czasie normalnej pracy. Po załączeniu lampy na napięcie rozpoczyna się wyładowanie w gazie pomocniczym i dopiero po odparowaniu sodu wyładowanie w parach sodu staje się dominujące. Pełną wydajność świetlną uzyskują po kilku minutach.

Budowane są o mocy znamionowej nie przekraczającej 200 W. Osiągają skuteczność świetlną do 180 lm/W, największą spośród praktycznie stosowanych, sztucznych źródeł światła. Niestety monochromatyczne, żółto-pomarańczowe światło, o bardzo złych właściwościach oddawania barw, praktycznie ograniczyło ich zastosowanie do oświetlenia autostrad, dróg szybkiego ruchu i tuneli, przy których nie odbywa się ruch pieszy. Trwałość do 16 000 h.

[edytuj] Wysokoprężne lampy sodowe

Lampy sodowe wysokoprężne, w których źródłem światła jest jarznik (wykonany zazwyczaj z materiału ceramicznego) zawierający sód, rtęć oraz gaz pomocniczy (ksenon) o ciśnieniu ok. 2 kPa.

Wyładowanie zaczyna się w ksenonie. Dopiero po odparowaniu sodu i rtęci, wyładowanie w parach tych metali jest decydujące w wytwarzaniu strumienia świetlnego. Ciśnienie par metali w czasie pracy wynosi ok. 2 MPa. Ze względu na to, że do zainicjowania wyładowania w ksenonie potrzebne jest wysokie napięcie konieczne jest stosowanie specjalnych opraw z zapłonnikiem i statecznikiem do ograniczania prądu roboczego.

Lampy te dają barwę światła żółto-złocistą lub różową czy pomarańczową, a wydajność (skuteczność) ich wynosi 80 - 140 lm/W. Budowane są o mocy znamionowej od kilkudziesięciu do 1000 W, a trwałość w zależności od ich konstrukcji jest równa 10 000 - 24 000 h.

Dzięki lepszemu oddawaniu barw (Wskaźnik oddawania barw mieści się w granicach 22-75) mają szersze zastosowanie od lamp niskoprężnych. W świetle lamp sodowych wzrasta ostrość widzenia w kurzu i mgle, stąd są one bardzo dobrym źródłem do oświetlania arterii komunikacyjnych, placów i terenów otwartych.

[edytuj] Bibliografia

• Jerzy Bąk, Technika oświetlania, wyd. WNT, Warszawa 1981,

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Wortal Światło i oświetlenie