Krążowniki typu Ticonderoga
Z Wikipedii
Krążowniki typu Ticonderoga | |
Opis typu | |
---|---|
Producent | Stany Zjednoczone |
Użytkownicy | US Navy |
Wprowadzenie do służby | 1983 |
Zbudowane okręty | 27 |
Dane taktyczno-techniczne | |
Wyporność | 9500 t |
Długość | 173 m |
Szerokość | 17 m |
Zanurzenie | 9,5 m |
Napęd | 4 turbiny gazowe General Electric LM2500 o mocy 80 000 KM napędzające 2 śruby |
Prędkość | 31 węzłów |
Załoga | 360 |
Uzbrojenie | 122 wyrzutni Mk41 systemu VLS wyposażonych w pociski RIM-67 SM-2, BGM-109 Tomahawk, rakietotorpedy RUM-139 VL Asroc 8 wyrzutni pocisków przeciwokrętowych Harpoon 2 x armata 127 mm 2 x zestaw przeciwrakietowy Vulcan Phalanx 20 mm 2 x potrójne wyrzutnie torped Mk 46 |
Wyposażenie lotnicze | dwa śmigłowce |
Galeria w Wikimedia Commons |
Krążowniki rakietowe typu Ticonderoga, to seria okrętów klasy krążownik rakietowy wyposażonych w system kierowania ogniem AEGIS, służących w Marynarce Wojennej Stanów Zjednoczonych od 1983. Do 1994 zbudowano 27 okrętów tego typu z czego pięć najstarszych nie wyposażonych w system VLS wycofano ze służby do 2005, pozostałe 22 mają służyć do 2021 - 2029 roku. Prawie wszystkim okrętom typu nadano nazwy upamiętniające słynne bitwy w historii Stanów Zjednoczonych. Okręty te są obecnie jedynymi amerykańskimi krążownikami w czynnej służbie. Nazwa typu pochodzi od fortu Ticonderoga.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Zamówienie na pierwsze jednostki typu zostało autoryzowane w budżecie obronnym na rok 1978. Okręty te budowane były modułowo, co ułatwiało późniejszą modernizację, spełniając w ten sposób jedna z naczelnych zasad polityki zakupów uzbrojenia Stanów Zjednoczonych. Okręty wyposażone w nowy system kierowania ogniem AEGIS zaprojektowano z użyciem kadłuba i systemu napędowego niszczycieli typu Spruance. Pierwsze okręty tego typu były klasyfikowane jako niszczyciele rakietowe, jednak wraz z rozpoczęciem budowy klasyfikację zmieniono na krążowniki rakietowe. Stępkę pod pierwszy okręt typu USS "Ticonderoga" położono 21 stycznia 1980 w stoczni Ingalls Shipbuilding. Wodowanie nastąpiło 25 kwietnia 1981, wejście do służby 22 stycznia 1983.
[edytuj] Linie rozwojowe typu Ticonderoga
[edytuj] Baseline 0
Okręty CG-47 oraz CG-48 posiadały podstawowy system Aegis Mk 7 z radarem SPY-1A, system kontroli uzbrojenia Mk 1, pociski Standard Missile 2MR Block I oraz Mk 116 Mod 4 UBFCS. Pierwsze dwa okręty tego typu początkowo operowały jedynie z jednym helikopterem SH-2F LAMPS-I. W rzeczywistości obydwa okręty zostały później zmodyfikowane także dla celów operacji ze śmigłowcem SH-60B. Obydwa okręty używały komputerów UYK-7, obydwa też zostało zmodyfikowane do standardu Baseline 1, nie używały jednak holowanych sonarów. Ich systemy elektroniczne zostały zmodyfikowane w celu zmniejszenia kosztów obsługi. Zainstalowano także na nich nowe wyrzutnie Mk 41 w miejsce wcześniejszych Mk 26. Ponadto, otrzymały nowe działa o przedłużonym zasięgu w miejsce działek Mk 45, a komputery UYK-43 zastąpiły UYK-7 i UYK-20.
Okręty Baseline 0: USS Ticonderoga (CG-47) • USS Yorktown (CG-48)
[edytuj] Baseline 1
Pierwsze 5 okrętów typu Ticonderoga, od CG-47 do CG-51 posiadały wczesne wersje Aegis Combat System - o mniejszych możliwościach, nie posiadały także systemu wyrzutni pionowych VLS oraz możliwości wystrzeliwania pocisków Tomahawk. W dwóch pierwszych liniach rozwojowych, każda wyrzutnia Mk 26 Mod 1 magazynowała 44 pociski, Z przedniej części okrętu magazynowane były także 20 pocisków ASROC. W Baseline 1 systemy okrętu dostosowano jednak do helikopterów SH-60B LAMPS-III, okręty wyposażono w pociski SM-2 MR Block II, the Aegis Combat System w wizualne systemy ekspozycji danych. Zstąpiono także maszty na czterech podstawach, masztami na trójnogu. Modernizacji pod kontem sprawności i łatwości obsługi uległy także ich systemy elektroniczne, zaś podwójne wyrzutnie Mk 26 zastąpione zostały pionowymi grupami wyrzutni Mk41.
Okręty Baseline 1: USS Vincennes (CG-49) • USS Valley Forge (CG-50) • USS Thomas S. Gates (CG-51)
[edytuj] Baseline 2
Baseline 2 wprowadziła dwie pionowe wyrzutnie typu Vertical Launching System, możliwość odpalania pocisków BGM-109 Tomahawk TLAM (Tomahawk Land Attack Missile) oraz Tomahawk TASM (Tomahawk Anti-Ship Missile), a także modernizację broni przeciwpodwodnej. Dwie wyrzutnie Mk 41 Mod 0 VLS zastąpiły podwójne wyrzutnie Mk 26, została również dodana pionowa wyrzutnia pocisków Tomahawk z systemem kontroli ognia SWG-3 oraz system transmisji danych Link 11 i monitory UYQ-21. Pierwsza jednostką wyposażoną w rewolucyjny wówczas system VLS był USS "Bunker Hill" (CG-52). "Bunker Hill" zaczął dzięki temu oferować znacznie zwiększone możliwości bojowe, większą powierzchnię magazynów broni, większą silę ognia, szybki wybór broni, możliwość pokrycia ogniem 360° przestrzeni w okół siebie, mniejsze zużycie energii i większą zdolność przetrwania w warunkach bojowych. VLS mieści większą ilość uzbrojenia większej ilości typów. Wszystkie pociski przechowywane są pionowo w kanistrach z pofałdowanej stali i wystrzeliwanie pionowo w górę, w celu szybszego przystąpienia do wykonania zadania, niezależnie od kierunku celu. USS "Bunker Hill" posiada w sumie 122 pociski rakietowe, po 61 w każdej wyrzutni. Okręt może w ten sposób jednocześnie wystrzelić różnorodne pociski klasy woda-powietrze, woda-woda, czy też zaatakować cele na lądzie. Kongres Stanów Zjednoczonych nie zezwolił początkowo na instalację radarów SPS-49 i systemu transmisji danych SQQ-28 LAMPS-III w okrętach CG 54-56, jednakże udzielił zgody na to wyposażenie w roku 1984. Jednostki CG 54 i 55 posiadały niezależne holowane sonary SQR-19 oraz SQR-53A. W jednostce CG-53 zastąpiono później nadmuchiwana łódź o długości 7,31 metra Rigid Inflatable Boat (RIB) welbotem o długości 7,92 m. W jednostce CG-56 po raz pierwszy zaprezentowano średniej i wysokiej częstotliwości wmontowany w kadłub sonar SQQ-89(V)3 (ASW suite) zintegrowany z sonarami SQS-53B oraz holowanym SQR-19 i wyrzutnia torped Mk 116 Mod 6 UBFCS.
Okręty Baseline 2: USS Bunker Hill (CG-52) • USS Mobile Bay (CG-53) • USS Antietam (CG-54) • USS Leyte Gulf (CG-55) • USS San Jacinto (CG-56) • USS Lake Champlain (CG-57) • USS Philippine Sea (CG-58)
[edytuj] Baseline 3
Baseline 3 wprowadziła radar AN/SPY-1B i konsole AN/UYQ-21. Ten jaśniejszy radar SPY-1B ze wzmocniona charakterystyką radiacyjną zastąpił radar SPY-1A, w miejsce UYK-7 wprowadzone tez zostały nowe komputery UYK-43 i UYK-44. Pierwszym krążownikiem Marynarki wyposażonym w radar AN/SPY-1B został USS "Priceton" (CG-59). System ten znacząco wzmacniał zdolności wykrywania oferowane przez Aegis Combat System. Radar ten, jest znacznie bardziej zaawansowany od wcześniejszej wersji, szczególnie zaś w zakresie odporności na stosowane przez przeciwnika zakłócanie elektroniczne. W połączeniu z systemem kontroli ognia Mk 99, radar ten umożliwia naprowadzanie pocisków serii Standard na znacznie przedłużonym zasięgu. W 1996 roku, krążownik USS "Monterey" (CG-61) stał się pierwszym okrętem tej grupy wyposażonym w najnowszy radar SPY-1D(V), otrzymał on także uaktualnienie systemu bojowego w postaci nowych komputerów bojowych, konsoli oraz monitorów. Ta modyfikacja zwiększyła także możliwości przyszłych modernizacji, w szczególności zaś w zakresie walki zespołowej (Cooperative Engagement Capability), obrony antybalistycznej teatru działań oraz nowszych wersji pocisków Standard.
Okręty Baseline 3: USS Princeton (CG-59) • USS Normandy (CG-60) • USS Monterey (CG-61) • USS Chancellorsville (CG-62) • USS Cowpens (CG-63) • USS Gettysburg (CG-64)
[edytuj] Baseline 4
Baseline 4 zintegrowała komputery AN/UYK-43/44 (w miejsce UYK-7 i UYK-20) z zespołem superkomputerów opracowanych dla okrętów typu DDG-51. CG 65-73 uzyskały system wizualizacji danych UYS-20 oraz różnorakie systemy wspomagania decyzji. Wszystkie okręty tej linii uzyskały sonar SQS-53C oraz procesor dźwięku (danych sonarowych) SQR-17. Ostatni okręt tej linii, USS "Port Royal" (CG-73) przyjęty do służby w sobotę, 9 lipca 1994 r., był jednocześnie ostatnim - dwudziestym siódmym - zaplanowanym okrętem typu Ticonderoga.
Okręty Baseline 4: USS Chosin (CG-65) • USS Hue City (CG-66) • USS Shiloh (CG-67) • USS Anzio (CG-68) • USS Vicksburg (CG-69) • USS Lake Erie (CG-70) • USS Cape St. George (CG-71) • USS Vella Gulf (CG-72) • USS Port Royal (CG-73)
[edytuj] Modernizacje
W związku z zamiarem pozostawienia okrętów tego typu w służbie na kolejne dwie dekady, krążowniki typu Ticonderoga podlegają ciągłym modernizacjom. Ostatni z programów modernizacyjnych Cruiser Modernization Program (CMP), rozpoczął się w roku 2006, modernizacją USS "Cape St. George" (CG 71). Pakiet modernizacyjny w ramach tego programu obejmuje podniesienie standardu życia załóg na okrętach, ulepszenie systemów obronnych, modernizacje technologiczne w ramach podpakietu SmartShip upgrades, zmiany w celu ułatwienia obsługi technicznej okrętów, podpakiet Aegis Open Architecture oraz wiele innych ulepszeń, w tym przystosowanie jednostek tego typu do przyjęcia na pokłady najnowszych pocisków SM-6 ERAM mających zastąpić pociski RIM-66/RIM-67 SM-2.
SmartShip upgrades. Pakiet ten ma unowocześnić okręt poprzez automatyzacje wiele systemów jednostki, począwszy od systemów bojowych, na systemach okrętowych kończąc, na przykład poprzez wprowadzenie układów automatycznej diagnostyki i oceny uszkodzeń okrętu. Ma to w założeniu doprowadzić m.in. do zmniejszenia liczebności załogi o 50 osób.
Aegis Open Architecture. Wiele przedsiębiorstw amerykańskiej gospodarki podnosiło, iż dotychczasowy sposób budowy okrętów i kolejne modernizacje zacieśniają jedynie krąg podmiotów uczestniczących w rozwoju poszczególnych typów jednostek. Wychodząc na przeciw oczekiwaniom gospodarki, Marynarka ogłosiła program Aegis Open Architecture mający dostosować okręty do możliwości uczestnictwa w przyszłych modernizacjach przedsiębiorstw spoza kilku największych światowych koncernów zbrojeniowych. Pierwszy tego typu pakiet zmian wprowadzono już w 1998 roku, rozszerzając go w ramach programu CMP. Otwarta architektura Aegis ma umożliwić udział w przyszłych modernizacjach mniejszych, komercyjnych przedsiębiorstw z segmentu hardware, przede wszystkim zaś software gospodarki.
Rozpoczęty w 2006 roku Cruiser Modernization Program, miał się zakończyć w roku 2008 zmodernizowaniem wszystkich 22 pozostałych w linii okrętów tego typu. Cały program modernizacji krążowników, ma przedłużyć okres zdatności jednostek do służby do czterdziestu lat, bez stopniowej utraty ich wartości bojowej, zapewniając w założeniu żywotność okrętów do czasu wprowadzenia do służby jednostek przyszłego typu CG(X).
W styczniu 2008 roku, firmy BAE Systems i Lockheed Martin otrzymały kontrakty na kolejna modernizację typu CG-47. W jej zakres wchodzą modyfikacje o charakterze technicznym, typu modernizacja układów elektrycznych, zastąpienie układami elektrycznym urządzeń zasilanych parą, wprowadzenie stali nierdzewnej do urządzeń sanitarnych, nowych systemów kontroli korozji, konserwacje pokładów oraz podwodnej części kadłuba, a także zmiany w zakresie systemów uzbrojenia, sensorów i komunikacji. Szczegóły modernizacji nie są jeszcze bliżej znane. Pierwszą jednostka mającą jej podlec jest USS "Bunker Hill" (CG-52). W całej jednak historii typu, najdalej idącą modyfikacją jest modyfikacja Linebacker dostosowująca okręty Aegis, do wymagań Aegis BMD. [Więcej na temat modyfikacji Linebacker, zobacz w osobnym artykule Aegis BMD]
[edytuj] Typ Ticonderoga w obronie antybalistycznej
Wszystkie okręty typu Ticonderoga powstawały jako okręty zwalczania celów powietrznych, ze zintegrowanym systemem bojowym Aegis Combat System, stając sie najnowocześniejszymi na świecie okrętami obrony powietrznej teatru działań floty. W związku jednak z postępująca proliferacja broni balistycznej krótkiego (SRBM) i średniego (MRBM) zasięgu oraz decyzją Stanów Zjednoczonych o włączeniu floty do ogólnego systemu zwalczania broni balistycznej (Ballistic Missile Defense), krążowniki typu Ticonderoga - obok niszczycieli typu Arleigh Burke - stały się podstawą początkowego rozwoju okrętów systemu Aegis BMD. Przez dokonywane zmiany w systemie uzbrojenia i kierowania ogniem (Linebacker), począwszy od USS "Lake Erie" (CG-70), kolejne okręty tego typu zostały wyłączane z systemu Aegis, stając się częścią antybalistycznego systemu Aegis BMD.
[edytuj] Informacje dodatkowe
[edytuj] Stocznie okrętów typu CG-47
Wszystkie okręty typu Ticonderoga wybudowane zostały w stoczniach Ingalls Shipbuilding oraz Bath Iron Works. Miejsca budowy poszczególnych okrętów przedstawia tabela nr 1:
Stocznia | Okręty |
---|---|
Ingalls Shipbuilding | CG-47 • CG-48 • CG-49 • CG-50 • CG-52 • CG-53 • CG-54 • CG-55 • CG-56 • CG-57 • CG-59 • CG-62 • CG-65 • CG-66 • CG-68 • CG-69 • CG-71 • CG-72 • CG-73 |
Bath Iron Works | CG-51 • CG-58 • CG-60 • CG-61 • CG-63 • CG-64 • CG-67 • CG-70 |
[edytuj] Lata budowy i służby
Poniżej, w tabeli nr 2, przedstawiono daty wodowania, wejścia do służby i w przypadkach których to dotyczy, także daty wycofania ze służby[1].
Wodowanie | Port macierzysty | Wejście do służby | Wycofanie ze służby[2] | |
---|---|---|---|---|
USS "Ticonderoga" (CG-47) | 25 kwietnia 1981 | Pascagoula | 22 stycznia 1983 | 30 września 2004 (2018) |
USS "Yorktown" (CG-48) | 17 stycznia 1983 | Pascagoula | 4 lipca 1984 | 3 grudnia 2004 (2019) |
USS "Vincennes" (CG-49) | 14 kwietnia 1984 | San Diego | 6 lipca 1985 | 29 czerwca 2005 (2020) |
USS "Valley Forge" (CG-50) | 23 czerwca 1984 | San Diego | 18 stycznia 1986 | 30 sierpnia 2004 (2021) |
USS "Thomas S. Gates" (CG-51) | 14 grudnia 1985 | Norfolk | 22 sierpnia 1987 | 15 grudnia 2005 (2022) |
USS "Bunker Hill" (CG-52) | 11 marca 1985 | Yokosuka | 20 września 1986 | 2021 |
USS "Mobile Bay" (CG-53) | 22 sierpnia 1985 | Yokosuka | 21 lutego 1987 | 2022 |
USS "Antietam" (CG-54) | 14 lutego 1986 | San Diego | 6 czerwca 1987 | 2022 |
USS "Leyte Gulf" (CG-55) | 20 czerwca 1986 | Mayport | 26 września 1987 | 2022 |
USS "San Jacinto" (CG-56) | 14 listopada 1986 | Norfolk | 23 stycznia 1988 | 2023 |
USS "Lake Champlain" (CG-57) | 3 kwietnia 1987 | San Diego | 12 sierpnia 1988 | 2023 |
USS "Philippine Sea" (CG-58) | 12 lipca 1987 | Mayport | 18 marca 1989 | 2024 |
USS "Princeton" (CG-59) | 2 października 1987 | San Diego | 11 lutego 1989 | 2024 |
USS "Normandy" (CG-60) | 19 marca 1988 | Norfolk | 9 grudnia 1989 | 2024 |
USS "Monterey" (CG-61) | 23 października 1988 | Norfolk | 16 czerwca 1990 | 2025 |
USS "Chancellorsville" (CG-62) | 15 lipca 1988 | Yokosuka | 4 listopada 1989 | 2024 |
USS "Cowpens" (CG-63) | 11 marca 1989 | San Diego | 9 marca 1991 | 2026 |
USS "Gettysburg" (CG-64) | 2 lipca 1989 | Mayport | 2 czerwca 1991 | 2026 |
USS "Chosin" (CG-65) | 1 września 1989 | Pearl Harbor | 12 stycznia 1991 | 2026 |
USS "Hué City" (CG-66) | 1 czerwca 1990 | Mayport | 14 września 1991 | 2026 |
USS "Shiloh" (CG-67) | 8 września 1990 | San Diego | 18 lipca 1992 | 2027 |
USS "Anzio" (CG-68) | 2 listopada 1990 | Norfolk | 10 lutego 1992 | 2027 |
USS "Vicksburg" (CG-69) | 7 września 1991 | Mayport | 14 listopada 1992 | 2027 |
USS "Lake Erie" (CG-70) | 13 lipca 1991 | Pearl Harbor | 24 lipca 1993 | 2028 |
USS "Cape St. George" (CG-71) | 10 stycznia 1992 | Norfolk | 13 czerwca 1993 | 2028 |
USS "Vella Gulf" (CG-72) | 13 czerwca 1992 | Norfolk | 12 lipca 1993 | 2028 |
USS "Port Royal" (CG-73) | 20 listopada 1992 | Pearl Harbor | 9 lipca 1994 | 2029 |
Przypisy
- ↑ Stan na 26 stycznia 2008 r.
- ↑ W przypadku okrętów wycofanych już ze służby, w nawiasach podano także pierwotnie planowany rok wycofania
[edytuj] Bibliografia
- Global Security: CG-47 Ticonderoga-class Construction (en)
- Federation of American Scientists: CG-47 Ticonderoga (en)
- Ronald O’Rourke, CRS Raport fo Congres: Navy Aegis Cruiser and Destroyer Modernization: Background and Issues for Congress, 1 lutego 2007, Order Code RS22595. (en)
- Kubiak, Krzysztof. Amerykańskie krążowniki typu Ticonderoga. Raport-wto. 2000, nr 11, str. 40-43. ISSN 1479-270X.
[edytuj] Linki zewnętrzne
Okręty wycofane ze służby
Baseline 0: "Ticonderoga" • "Yorktown"
Baseline 1: "Vincennes" • "Valley Forge" • "Thomas S. Gates"
Okręty w służbie, wyposażone w Vertical Launching System
Baseline 2: "Bunker Hill" • "Mobile Bay" • "Antietam" • "Leyte Gulf" • "San Jacinto" • "Lake Champlain" • "Philippine Sea"
Baseline 3: "Princeton" • "Normandy" • "Monterey" • "Chancellorsville" • "Cowpens " • "Gettysburg"
Baseline 4: "Chosin" • "Hué City" • "Shiloh" • "Anzio" • "Vicksburg" • "Lake Erie" • "Cape St. George" • "Vella Gulf" • "Port Royal"
"Lake Erie" • "Port Royal" • "Shiloh"
|
|
"Arleigh Burke" • "Stethem" • "Paul Hamilton" • "Hopper"
|
|
"John S. McCain" • "Fitzgerald" • "Russell" • "Milius" • "John Paul Jones" • "Benfold" • "O'Kane" • "Higgins"
|
|
"Kongō" • "Kirishima" • "Myōkō" • "Chōkai"
|