Izabella Poniatowska
Z Wikipedii
| Izabella Elżbieta z domu Poniatowska | |
 |
|
 Ciołek |
|
| Data urodzenia | ok. 1730 |
| Miejsce urodzenia | Warszawa? |
| Data śmierci | 14 lutego 1808 |
| Miejsce śmierci | Białystok |
| Rodzina | Poniatowscy |
| Rodzice | Stanisław Poniatowski Konstancja Czartoryska |
| Małżeństwo | Jan Klemens Branicki, Andrzej Mokronowski |
Izabella Elżbieta z domu Poniatowska (ur. ok. 1730, zm. 14 lutego 1808) - polska szlachcianka, siostra króla Stanisława Augusta. W 1748 roku w wieku lat 18 zawarła związek małżeński z Janem Klemensem Branickim i zamieszkała w Białymstoku. Była trzecią żoną, wówczas 59-letniego hetmana.
Mimo młodego wieku, jej rola w rozwoju Białegostoku była niemal równie wielka co małżonka. Była niezwykle energiczną i światłą osobą. Jej właśnie miasto zawdzięcza powstanie pierwszych szkół. Otaczała opieką finansową pensję dla córek urzędników dworskich, szkołę parafialną, szkołę paziów, Szkołę Podwydziałową Zgromadzenia Akademickiego założoną w 1777 roku przez Komisję Edukacji Narodowej.
Zatrudniła na dworze lekarza Michała Clementa, z pochodzenia Węgra oraz twórcę podręczników z dziedziny położnictwa Jakuba Feliksa Michelisa, który założył w Białymstoku Instytut Akuszerii.
Była też mecensem kultury i sztuki. Sprowadzała do Białegostoku artystów o światowej sławie z Monachium, Mediolanu czy Londynu.
O erudycji Izabelli świadczy również jej pokaźny, jak na tamte czasy, księgozbiór biblioteczny, obejmujący ponad 200 dzieł literatury polskiej i zagranicznej. Włączywszy w to mapy, ryciny, plany architektoniczne, teleskopy, globusy i albumy liczba pozycji sięgała 600 egzemplarzy. A do tego jeszcze zbiór wszystkich edycji KEN Ksiąg Elementarnych wraz z podręcznikami szkolnymi i czasopismami.
Po śmierci Jana Klemensa odziedziczyła w całości majątek hetmana. Ponownie wyszła za mąż za generała Andrzeja Mokronowskiego, starostę ciechanowskiego, byłego podkomendnego zmarłego męża.
Zmarła w 1808 r. i została pochowana w podziemiach Starego Kościoła Farnego w Białymstoku.
