Graduał
Z Wikipedii
Graduał (łac. graduale) to nazwa jednego ze śpiewów mszalnych, należącego do części zmiennych (proprium) Mszy świętej. Gatunkowo jest to responsorium, a jego tekst zaczerpnięty był z jednego z psalmów. Wykonywany był po Lekcji a poprzedzał śpiew Alleluja. W postaci chorałowej był to melizmatyczny śpiew kantora. Z czasem zredukowany do recytacji przez celebransa (przy możliwości równoczesnego wykonania np. przez scholę). W księgach po reformie Soboru Watykańskiego II zastąpiony przez tzw. psalm responsoryjny, co jednak nie ogranicza możliwości wykonania w tym miejscu graduału z repertuaru chorałowego.
Graduał to także księga liturgiczna zawierająca wszystkie śpiewy mszalne. Jej nazwa wywodzi się od graduału w znaczeniu pierwszym. Graduały zawierały przede wszystkim śpiewy należące do części zmiennych (proprium) mszy, takie jak:
- introit
- graduał
- śpiew alleluja z wersetem
- offertorium
- communio
ale także i te przynależne do części stałych (ordinarium) (niekiedy zawarte w oddzielnym kyriale), a więc: