Getto radomskie

Z Wikipedii

Getto radomskie - getto w Radomiu utworzone wiosną 1941, przez Niemców. Spędzano do nich ludność żydowską z całego miasta, którzy musieli zostawić większość swojego dobytku. W dwóch gettach radomskich, „dużym" - przy ulicy Wałowej i „małym” - na Glinicach, zamknięto łącznie około 33 tys. Żydów. Mieli oni zakaz opuszczania getta pod groźbą śmierci. Racje żywnościowe, jakie otrzymywała stłoczona w nich ludność żydowska były głodowe (100 g chleba dziennie i 200 g cukru miesięcznie). W dystrykcie radomskim stworzono też inne getta (w Skaryszewie, Szydłowcu, Wierzbicy, Przytyku, Białobrzegach, Pionkach, Kozienicach, Zwoleniu, Głowaczowie).

"Duże getto" (Getto Śródmieście) obejmowało: od północy: ul. Reja i część Rynku z ul. Szwarlikowską, Szpitalną, Żytnią, Małą Grodzką aż do ul. Wałowej, która była osią getta; ul. Bożnicza, Podwalna, Bernardyńska, Pereca, od poł.-zach.: Plac Stare Miasto z ul. Zgodną, Św. Floriana, Piwną, Bernardyńską, Przecjodnią i częścią ul. Św. Wacława, od południa: uliczki w bezpośredniej bliskości ul. Narutowicza. "Małe getto" (dzielnica Glinice) obejmowało: od północy: ul. Słowackiego i ul. Złota, od wschodu: ul. Biała, od południa: ul. Wyścigowa, od zachodu: ul. Kwiatkowskiego, Strzelecka, Staroopatowska, Fabryczna, w centrum getta były: ul. Błotnia i ul. Kośna.

[edytuj] Likwidacja getta

W sierpniu 1942 Niemcy przystąpili do likwidacji getta radomskiego. Ich mieszkańców wywożono do obozów koncentracyjnych, gdzie mieli być wymordowani. Większość Żydów z getta radomskiego trafiła do Treblinki. Akcję wywożenia nazwano „ostatecznym rozwiązaniem kwestii żydowskiej".W dystrykcie radomskim akcją wywózki kierował sturmbannfűhrer SS Wilhelm Blum (po wojnie został postawiony przed sądem w Radomiu i skazano go na karę śmierci). W grudniu 1942 r. w gettach dystryktu radomskiego pozostało niespełna 29 tys. Żydów. W lipcu 1944 r., 250 esesmanów popędziło na Zachód pozostałych przy życiu Żydów radomskich w liczbie ok. 2,5 tysiąca. Większość z nich zastrzelono podczas „pochodu śmierci”, pozostałych załadowano w Tomaszowie do pociągu i wywieziono do Oświęcimia.

[edytuj] Literatura

Sebastian Piątkowski, "Radom - zarys dziejów miasta", Radom 2000, ISBN 83-914912-0-X.
Sebastian Pątkowski "Dni życia, dni śmierci. Ludność żydowska w Radomiu w latach 1918 - 1950", Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Warszawa 2006, ISBN 83-89115-3-X