Fukui Kenichi

Z Wikipedii

Kenichi Fukui (jap.: 福井謙一 Fukui Ken'ichi, ur. 4 października 1918 w Nara, zm. 9 stycznia 1998 w Kioto) – japoński chemik. W 1981 otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii (niezależnie od Roalda Hoffmanna), za teoretyczne, badania reaktywności związków chemicznych. Jeden ze współtwórców teorii orbitali frontalnych (granicznych).

Urodził się w Nara. W 1941 ukończył chemię na Imperialnym Uniwersytecie w Kioto, po czym zajął się badaniami paliw syntetycznych w Wojskowym Laboratorium Paliwowym. W 1943 wrócił na macierzystą uczelnię, gdzie został wykładowcą na Wydziale Chemii Paliw. W latach 1951 – 1982 był profesorem chemii fizycznej na Uniwersytecie w Kioto. Pomiędzy 1982 i 1988 był prezesem Instytutu Technologii w Kioto. Był też członkiem International Academy of Quantum Molecular Science.

Zaczynając pracę eksperymentalną, Kenichi stworzył grupę teoretyków, z którymi kontynuował badania nad chemią organiczną. Wyniki były publikowane głównie w czasopismach japońskich. W 1952 odniósł sukces, odkrywając związek pomiędzy gęstością elektronów i aktywnością chemiczną w węglowodorach aromatycznych. Starał się też sformułować dokładną drogę reakcji chemicznych. Jego pierwsza praca dotycząca tej problematyki (1970) w prosty sposób tłumaczyła geometryczny kształt reagujących cząsteczek. Wykazał tam też w przejrzysty sposób istotną rolę orbitali frontalnych w reakcjach.

Za swoją pracę koncentrującą się na roli orbitali frontalnych w reakcjach chemicznych otrzymał Nagrodę Nobla. W szczególności chodziło o kwestię dzielenia luźno powiązanych elektronów zajmujących orbitale frontalne, to jest HOMO (najwyższy zajęty, od ang. highest occupied molecular orbital) i LUMO (najniższy niezajęty, od ang. lowest unoccupied molecular orbital).