Franciszek Michał le Tellier, markiz de Louvois

Z Wikipedii

Franciszek Michał le Tellier, markiz de Louvois, zwany po prostu Louvois (ur. 18 stycznia 1641, zm. 16 lipca 1691) - jeden z najwybitnieszych francuskich ministrów wojny, generalny wikariusz Połączonych Zakonów św. Łazarza z Jerozolimy i Najświętszej Marii Panny z Góry Karmel.

Urodził się w Paryżu. Syn Michała le Tellier, markiza de Barbezieux i Elżbiety Turpin. Pieczętował się herbem: na srebrnym tle pręga rąbowana czerwona w skos, na lewo od głowy wspięty lew czarny. Żonaty z Anną de Souvré, markizą de Courtenvaux. Miał 6 dzieci:

• Michała Franciszka, markiza de Courtanvaux,
• Magdalenę Szarlotę (1665-1735), żonę Franciszka VIII de La Rochefoucauld, księcia La Roche-Guyon,
• Ludwika Mikołaja, markiza de Souvré,
• Ludwika Franciszka Marię, markiza de Barbezieux,
• Kamillę,
• Małgorzatę (zm. 1711), żonę Ludwika Mikołaja de Neufville de Villeroy, markiza Alincourt.

Jego ojciec był ministrem Ludwika XIV. Franciszek od 1662 był jego pomocnikiem, poznając w tym czasie dość dobrze organizację i problemy francuskiej machiny wojennej, a od 1666 był już faktycznym kierownikiem ministerstwa wojny. Bardzo szybko młody markiz de Louvois wszedł w łaski króla Ludwika XIV i w 1668 zastąpił ojca na stanowisku ministra wojny. Podniósł liczebność armii, dzięki czemu za jego rządów armia francuska licząca ponad 400 tys. żołnierzy mogła stawić czoło koalicji mocarstw europejskich w czterech wojnach w okresie od 1667 do 1713.

Jego przywódcze talenty dały się pokazać w wojnie dewolucyjnej (1667-1668). Po pokoju w Aix-la-Chapelle, Louvois postanowił przeorganizować i unowocześnić francuską armię, co mu się skutecznie udało (przezbroił piechotę w karabiny skałkowe z bagnetem, wprowadził magazynowy system zaopatrzenia wojsk, zakładał liczne szkoły artyleryjskie i inżynieryjne, wspierał fortyfikacyjne projekty Vaubana). Jego zaangażowanie dało zwycięstwo w wojnie 1672-1678. Po pokoju w Nijmegen Louvois znalazł się w najwyższych łaskach Ludwika XIV, a jego ojciec został mianowany kanclerzem Królestwa. Za jego rządów zdobyto dla Francji Strasburg i unieważniono edykt nantejski. Zajmował się organizowaniem brutalnych dragonad, które okazały się skutecznym narzędziem terroru wśród francuskich Hugenotów.

W 1673 został zatwierdzony generalnym wikariuszem (zwierzchnikiem) Połączonych Zakonów św. Łazarza z Jerozolimy i Najświętszej Marii Panny z Góry Karmel z przywilejami wielkiego mistrza z "wyjątkiem zagranicy". W czasie jego 20 letnich rządów przyjęto do połączonych zakonów rekordową ilość 566 rycerzy. Louvois utworzył specjalną kategorię "z łaski magistralnej" członkostwa w zakonach dla kandydatów nie mogących udowodnić pochodzenia szlacheckiego. Przyznanie takiego tytułu rycerza "z łaski magistralnej" było równoznaczne z otrzymaniem szlachectwa, co potwierdził król Ludwik XIV w przywilejach dla cieszącego się niegdyś suwerennością (w Palestynie) zakonu św. Łazarza. Louvois przeprowadził poważne reformy w statutach połączonych zakonów, tworząc m.in. instytucję tzw. komandorii dziedzicznych.

Zmarł 16 lipca 1691 na apopleksję krótko po opuszczeniu królewskiego gabinetu, co wśród dworzan wzbudzało podejrzenie, że został otruty.