Egbert (król Anglii)

Z Wikipedii

Egbert Król Wessex

Król Wessex
Okres urzędowania	od 802 do lipiec 839
Poprzednik	Beorhtric
Następca	Ethelwulf
Król Kentu
Okres urzędowania	od 825 do lipiec 839
Poprzednik	Baldred
Następca	Ethelwulf
Król Essex
Okres urzędowania	od 825 do lipiec 839
Poprzednik	Sigered
Następca	Ethelwulf
Król Sussex
Okres urzędowania	od 825 do lipiec 839
Poprzednik	nieznany
Następca	Ethelwulf
Król Mercji
Okres urzędowania	od 829 do 830
Poprzednik	Wiglaf
Następca	Wiglaf
Dane biograficzne
Dynastia	Dynastia Cedryka
Urodzony	ok. 770 Wessex
Zmarł	lipiec 839 Kornwalia
Ojciec	Ealhmund (król Kentu)
Matka	nieznana
Żona	Redburga
Dzieci	Ethelwulf

Egbert (również Ecgbehrt lub Ecgbert, ur. ok. 770 w Wessex - zm. w lipcu 839 r. w Kornwalii), anglosaski monarcha Wessex, bretwalda, zjednoczył większość królestw Heptarchii, a w latach 829-830 rządził całą Anglią, uznawany przez wielu za pierwszego króla Anglii, sam nigdy nie przyjął takiego tytułu (uczynił to dopiero jego potomek, Alfred Wielki.

Pochodzenie Egberta jest niepewne. Nie znamy imienia jego matki, a i o ojcu dane nie są pewne. Kronika Anglosaska pod datą 825 pisze, że król Egbert wysłał swojego syna Ethelwulfa do Kentu, gdzie miał dochodzić dziedzicznych praw ojca do korony. Ojciec Egberta nosi w tej kronice imię Ealhmund. Pod koniec VIII w. rzeczywiście rządził w Kencie król o imieniu Ealhmund, wspomniany w tej samej kronice pod datą 784 r. Historycy uważają go za ojca Egberta.

Egbert był kandydatem na tron Wessexu już w 786 r. po zamordowaniu króla Cynewulfa. Tron zdobył jednak Beorhtric, sprzymierzeniec potężnego króla Mercji Offy. W 789 r. Beorhtric i Offa doprowadzili do wygnania Egberta, który udał się na kontynent, na dwór Karola Wielkiego. Nie wiadomo ile czasu na przebywał, niektórzy historycy twierdzą, że 3, inni, że 13 lat.

Jakkolwiek by nie było po śmierci Beorhtrica w 802 r. Egbert zostaje uznany królem Wessex. Jego poprzednik rządził pod silnymi wpływami królestwa Mercji, Egbert był bardziej niezależny w swojej polityce, wykorzystując stopniowe osłabienie Mercji, które trwało od śmierci króla Offy w 796 r. Natychmiast po objęciu tronu Egbert musiał stawić czoła atakowi Æthelmunda, earla Hwicce. Æthelmund został jednak pokonany i zabity przez earla Wiltshire, Weoxtana, który również zginął w bitwie.

W 815 r. Egbert spustoszył terytoria zachodniej Walii, które to tereny historycy utożsamiają z obecną Kornwalią, która mniej więcej w tym czasie dostała się pod władzę monarchów z Wessex. Kolejnym ważnym wydarzeniem za panowania Egberta była bitwa w miejscu zwanym Ellandun, którą stoczył z królem Mercji Beornwulfem w 825 r. Zwycięstwo uczyniło z Egberta najpotężniejszego z anglosaskich królów. Jeszcze w tym samym roku obalono promercjańskich władców Kentu, Essexu i Sussexu, a ich korony przypadły Egbertowi. Mieszkańcy Anglii Wschodniej zbuntowali się w tym samym roku i wygnali popleczników króla Mercji. Swoim zwierzchnikiem (ale nie królem) uczynili Egberta. W 825 r. Egbert przyjął tytuł bretwaldy.

To nie był koniec podbojów Egberta. W 829 r. pokonał nowego króla Mercji Wiglafa i objął panowanie nad tym królestwem. Następnie wyprawił się na północ, do Nortumbrii. Tamtejszy król, Eanred odmówił walki z Egbertem na polach Dore (ob. przedmieścia Sheffield) i uznał go za swojego zwierzchnika. W 830 r. Egbert przedsięwziął zwycięską wyprawę na Walię. W tym samym roku niepoległość odzyskała Mercja, której królem ponownie został Wiglaf. Nie wiadomo, czy stało się tak w wyniku zwycięskiej rebelii, czy też wskutek decyzji Egberta.

Pod koniec panowania Egbert musiał zmagać się z najazdami "duńskich ludzi", czyli wikingów. W 836 r. poniósł z ich rąk klęskę, ale w stoczonej w 838 r. bitwie pod Hingston Down w Kornwalii odniósł nad wikingami i ich sojusznikami wielkie zwycięstwo.

Jeszcze podczas pobytu na dworze Karola Wielkiego Egbert poślubił frankijską księżniczkę Redburgę, siostrę, siostrzenicę, córkę lub prawnuczkę samego cesarza Karola. Mieli razem dwóch synów i córkę:

Ethelwulf (795 - 13 stycznia 858), król Wessex
Ethelstan (zm. 851)
Edyta, zakonnica

Egbert zmarł latem 839 r. Tron odziedziczył jego najstarszy syn. Został pochowany w Old Minster w Winchesterze. Jego prochy zostały przeniesione do tamtejszej katedry w XI w. Podczas angielskiej wojny domowej w XVII w., żołnierze Parlamentu wyrzucili kości Egberta i pozostałych monarchów brytyjskich z trumien i użyli ich w celu wybicia okien kościoła.