Edward Jenner
Z Wikipedii
Edward Jenner (urodzony 17 maja 1749 w Berkeley w hrabstwie Gloucestershire, zmarł tamże 26 stycznia 1823 roku) - angielski lekarz, odkrywca szczepień ochronnych przeciw ospie.
Początkowo Jenner uczył się chirurgii u Daniela Ludlowa w Chipping Sodbury, a następnie w Saint George's Hospital w Londynie. W roku 1773 powrócił do Berkeley i tam rozpoczął swoje prace badawcze.
Pierwotna forma szczepień przeciw ospie prawdziwej była stosowana w Europie Zachodniej już od początków XVIII wieku. Jednak ten rodzaj szczepienia miał tę niedogodność, że zanim zachorowanie wywołane tym szczepieniem nie minęło, osoba zaszczepiona była zaraźliwa dla rodziny i otoczenia.
W tradycji ludowej istniało przekonanie, że przechorowanie ospy krowianki daje ochronę przed zachorowaniem na ospę prawdziwą. Jenner wykorzystał tę wiedzę do przeprowadzenia eksperymentu. 14 maja 1796 roku dokonał zaszczepienia materiałem zakaźnym ospy krowianki ośmioletniego chłopca Jamesa Phippsa. Chłopiec przechorował krowiankę i następnie Jenner zaszczepił go ponownie, jednak już materiałem zakaźnym ospy prawdziwej. Chłopiec nie zachorował, ponieważ uzyskał odporność. Przełomowe znaczenie odkrycia Jennera polegało na wykazaniu, że w celu uodpornienia człowieka przeciw ospie wcale nie potrzeba zaszczepiać mu ospy prawdziwej, lecz wystarczy szczepienie ospy krowiej (krowianki - variola vaccina), która - w odróżnieniu od ludzkiej - ma przebieg łagodny i nigdy nie kończy się śmiercią.
Opierając się na wieloletnich eksperymentach Jenner opisał swą metodę w pracy naukowej Badania nad przyczynami i skutkami ospy krowiej (Inquiry into the Cause and Effects of the Variolae Vaccinae, a Disease Known by the Name of Cow Pox) w 1798. Paradoksalnie bardzo długo trwała wojna z ospą w ojczyźnie Jennera, ponieważ - w odróżnieniu od większości krajów europejskich - szczepienie nie było tam przez długi czas obowiązkowe.
Metoda ta, w niewielkim tylko stopniu zmieniona do czasów obecnych, była najskuteczniejszym środkiem zwalczania ospy. W latach 70. XX wieku większość krajów zaprzestała szczepień, ponieważ epidemie tej choroby nie występowały. W roku 1980 WHO, Światowa Organizacja Zdrowia, oficjalnie ogłosiła eradykację ospy prawdziwej na naszej planecie.
Odkrycie Jennera, otworzyło drogę do szerokiego stosowania szczepień ochronnych w zapobieganiu wielu groźnych chorób.
