Dziennikarstwo
Z Wikipedii
Dziennikarstwo - działalność polegająca na zbieraniu i upublicznianiu za pomocą środków masowej komunikacji informacji o wydarzeniach, ludziach oraz problemach.
Dziennikarstwo można podzielić na:
- profesjonalne (wykonywane przez dziennikarzy) oraz nieprofesjonalne,
- prasowe (poprzez prasę), agencyjne (zob. agencja prasowa), fotograficzne; radiowe, telewizyjne i internetowe (poprzez tzw. media elektroniczne);
- komercyjne (realizowane dla zysku właściciela mediów) oraz niekomercyjne (dla organizacji państwowych, społecznych, religijnych oraz innych non-profit);
- lokalne, krajowe i międzynarodowe;
- polityczne, gospodarcze, sportowe, kulturalne i inne specjalne.
Spis treści |
[edytuj] Gatunki dziennikarskie
System gatunków dziennikarskich można podzielić na dwa podsystemy: pierwszy obejmuje gatunki informacyjne, drugi - publicystyczne.
Gatunki informacyjne pełnią przede wszystkim funkcję powiadamiania. Pozwalają tekstom przekazywać wiadomości w sposób najbardziej zwarty i rzeczowy oraz możliwie najbliższy faktom, zjawiskom czy wydarzeniom. Dają możliwość rozszerzenia wiedzy odbiorcy o świecie.
- wzmianka - najmniejszy gatunek informacyjny. Zawiera powiadomienie o pojedynczym fakcie lub wydarzeniu.
- notatka - jest odmianą wzmianki wzbogaconej o dodatkowe fakty szczegółowe. Cechą charakterystyczną notatki jest statystyczne wyliczanie tych faktów.
- sprawozdanie - prezentacja zdarzeń, które już się zakończyły i mają swój finał. Fakty przedstawiane są w sposób dynamiczny oraz w porządku czasowym.
- relacja - równoległa prezentacja zdarzeń, które trwają. Przekaz barwny, emocjonalny.
- życiorys - chronologiczne przedstawianie wydarzeń z życia postaci. Obowiązuje ograniczenie do istotnych dat i faktów.
- sylwetka - sposób prezentacji osób przez opis ich osobowości, a także wyglądu zewnętrznego, sposobu bycia, upodobań itd.
- kalendarium - uporządkowane chronologicznie wzmianki lub notatki przekazujące informacje o zdarzeniach, jakie miały miejsce w ściśle określonym przedziale czasowym (tydzień, miesiąc, rok itd.).
- przegląd prasy - seria cytatów z najciekawszych materiałów zamieszczonych w innych mediach.
- reportaż - sprawozdanie dziennikarskie z prawdziwych wydarzeń, wzbogacone o dokładny opis środowiska, charakterystykę postaci oraz o wrażenia samego reportera.
- wywiad - rozmowa przeprowadzona przez dziennikarza z budzącą zainteresowanie osobą. Składa się z celowo formułowanych pytań i odpowiedzi.
Gatunki publicystyczne podporządkowane są funkcji interpretacyjnej i perswazyjnej; służą wyjaśnianiu rzeczywistości. Pozwalają pogłębiać już posiadaną wiedzę oraz wywoływać intelektualne i emocjonalne reakcje na przedstawiane fakty.
- komentarz - wypowiedź publicystyczna o najwyższym stopniu aktualności i silnie zarysowanym stanowisku autora (autorów).
- artykuł - wypowiedź publicystyczna na aktualne w danym momencie tematy, w której wywód podporządkowany jest wyraźnie sformułowanym tezom.
- esej - obszerny utwór, swobodnie rozwijający i interpretujący jakieś zjawisko lub dociekający problemu. Charakteryzuje go niekonsekwentna erudycja, brak linearności, skojarzenia poetyckie, zaskakujące sformułowania, paradoksy oraz narracja liryczno-refleksyjna.
- recenzja - omówienie i/lub ocena jakiegoś faktu kulturalnego (wydania książki, wystawy, koncertu, spektaklu, filmu). Powinna zawierać skrótowe przedstawienie treści omawianego utworu.
- felieton - krótki utwór publicystyczny w lekkiej i dowcipnej formie, poruszający aktualne sprawy, także trudne i bulwersujące. Jest cykliczny i ma stałą pozycję w czasopismach i mediach elektronicznych.
- dyskusja (debata) - jest formą wywiadu, bierze w niej udział większa ilość osób reprezentująca różne stanowiska na dany temat. Istotną rolę pełni prowadzący.
[edytuj] Bibliografia
Dziennikarstwo i świat mediów. Pod. red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego. Wyd. 3 zmienione i rozszerzone. Kraków: Universitas, 2004. ISBN 83-242-0381-8.
[edytuj] Zobacz też:
- prasa
- wolność prasy
- etyka dziennikarska
- mass media
- dziennikarstwo internetowe
- dziennikarstwo obywatelskie
- dziennikarstwo śledcze
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Dziennikarze.info - portal o dziennikarstwie
- Reporterzy.info - media i dziennikarstwo
- eredaktor.pl - dziennikarstwo internetowe
