Borišov
Z Wikipedii
Borišov (1510 m n.p.m.) - jeden z najwyższych szczytów w grupie górskiej Wielkiej Fatry w Karpatach Zachodnich na Słowacji.
Spis treści |
[edytuj] Położenie
Borišov (pol. Boryszów) leży w centralnej części grupy górskiej. Jego masyw należy już do zachodniej, tzw. "turczańskiej" gałęzi Wielkiej Fatry: jest pierwszym (licząc od zwornikowej Płaskiej) i najwyższym szczytem w tej gałęzi, a zarazem jedynym, którego wysokość przekracza 1500 m n.p.m. Tym nie mniej, sam szczyt Boryszowa nie leży w głównym grzbiecie gałezi "turczańskiej", lecz już w drugorzędnym, bocznym (chociaż długim i potężnym) grzbiecie, biegnącym na północny zachód i rozdzielającym doliny: Bialską na północy i Necpalską na południu.
Boryszów leży na terenie Parku Narodowego Wielka Fatra. Zaliczany jest w skład najwyższej i najbardziej reprezentatywnej dla tych gór jednostki, tzw. Halnej Fatry (słow. Hôľna Fatra).
[edytuj] Geologia - morfologia
Masyw Boryszowa zbudowany jest z grubych warstw margli dolnej i środkowej kredy, należących do tzw. płaszczowiny kriżniańskiej. Stosunkowo niska odporność skał budujących szczyt zadecydowała z jednej strony o jego łagodnych kształtach, zaś z drugiej - o dosyć urozmaiconej rzeźbie stoków, będących przykładem działania różnych form erozji.
Południowy stok Boryszowa, równy i wyraźnie zaklęśnięty, opadający ku Dolince Górnoboryszowskiej (słow. Hornoborišovská dolina), jest jednym z najbardziej zagrożonych lawinami śnieżnymi miejsc w Wielkiej Fatrze.
[edytuj] Przyroda ożywiona
Kopuła szczytowa Boryszowa jest odlesiona. Pokrywają ją dość ubogie w gatunki łąki, na których wczesną wiosną zakwita obficie szafran spiski. Latem kwitnie tu goryczuszka gorzkawa, goryczuszka orzęsiona, wyniosły ostrożeń głowacz, a na niskich murawach naskalnych różeniec górski. Tym nie mniej izolowane grupy drzew na szczycie świadczą o tym, że kiedyś las sięgał aż po wierzchołek tej góry (najwyżej w całej Wielkiej Fatrze). Na północnych stokach występują górnoreglowe świerczyny ze znacznym udziałem jaworu. W buczynach poniżej schroniska kwitnie śnieżyczka przebiśnieg i cebulica dwulistna, a wzdłuż drobnych cieków wodnych złoć żółta.
Północne stoki Boryszowa aż po dno Doliny Bialskiej na wysokości ok. 740 m n.p.m. obejmuje Rezerwat przyrody Borišov.
[edytuj] Turystyka
Pod Boryszowem na wysokości 1366 m n.p.m., na grzbiecie w odległości ok. 600 m na wschód od szczytu, znajduje się jedno z nielicznych schronisk turystycznych w Wielkiej Fatrze - chata pod Borišovom.
Na szczyt Boryszowa nie wiedzie żaden znakowany szlak turystyczny i nie jest on formalnie dostępny dla turystów (park narodowy!). Węzeł szlaków turystycznych znajduje się tuż poniżej schroniska.
[edytuj] Bibliografia
- Hochmuth Zdenko a kolektív: Veľká Fatra. Turistický sprievodca ČSSR č. 3, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1980;
- Veľká Fatra. Turistická mapa 1:50 000. Edícia turistických máp č. 121, wyd. VKÚ Harmanec 1994. ISBN 80-85510-41-3;
