Bombarda
Z Wikipedii
Bombarda – machina oblężnicza miotająca kamienie, a od XIV wieku odprzodowe działo dużego kalibru i krótkiej lufie.
Bombarda była pierwszym prymitywnym działem artyleryjskim. Początkowo składała się z kilku listew połączonych pierścieniami i tworzących lufę. W wyniku udoskonaleń przeprowadzonych w XIV i XV wieku zaczęto odlewać lufy do bombard z brązu. Największe działa, jak na przykład szwajcarska Szalona Greta, były ustawiane na belkowym rusztowaniu.
Były to działa przeznaczone głównie do burzenia murów obronnych, ale zakładano je także na okrętach wojennych (głównie śródziemnomorskich galerach).
Proces załadowania bombardy i wystrzału był bardzo skomplikowany i powolny. Dodatkowo wyprodukowanie bombardy było bardzo kosztowne. Jeden wystrzał z tego działa kosztował w I połowie XV wieku równowartość 442 krów.
Największą bombardą na świecie była ważaca ponad 39 ton Car Puszka z 1586, przechowywana do dziś w moskiewskim Kremlu.