Bilans płatniczy
Z Wikipedii
Saldo ujemne
Saldo dodatnie
Brak danych
Bilans płatniczy – zestawienie (dochody – wpływy kontra wydatki – płatności) wszystkich transakcji dokonanych między rezydentami (gospodarką krajową) a nierezydentami (zagranicą) w danym okresie. Jest on sporządzany dla całej gospodarki narodowej. Bilans płatniczy Polski (za poszczególne miesiące, kwartały oraz lata) publikuje Narodowy Bank Polski. Zestawieniem komplementarnym dla bilansu płatniczego jest międzynarodowa pozycja inwestycyjna.
Bilans płatniczy strefy euro publikuje Europejski Bank Centralny, natomiast bilans płatniczy Unii Europejskiej - Eurostat.
Metodologia tworzenia bilansu płatniczego różni się w zależności od kraju, jednak co do zasady powinna być zgodna z Balance of Payments Manual (BPM) publikowanym przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Ostatnia wersja BPM to wersja 5. Obecnie trwają prace nad wersją 6, która powinna zostać opublikowana w 2008 roku.
Spis treści |
[edytuj] Kategorie bilansu płatniczego
- Rachunek bieżący bilansu płatniczego - rachunek obrotów bieżących
- Rachunek obrotów kapitałowych
- Rachunek finansowy
- Inwestycje bezpośrednie
- Inwestycje portfelowe
- Pozostałe inwestycje
- Pochodne instrumenty finansowe
- Saldo błędów i opuszczeń
- Oficjalne aktywa rezerwowe
[edytuj] Charakterystyka sald składowych bilansu płatniczego
- Bilans obrotów bieżących – zawiera informacje o obrotach towarowych (zwane bilansem handlowym), a także: obrót usług, transfery pieniężne (społeczeństwa i rządu) oraz przepływy związane z dochodami z inwestycji. Bilans handlowy – daje obraz ile gospodarka eksportuje towarów, a ile ich importuje. Różnica pomiędzy tymi wielkościami odpowiada na pytanie, czy mamy do czynienia z deficytem handlowym (przewagą importu nad eksportem), czy z dodatnim bilansem handlowym (nadwyżką eksportu nad importem).
- Bilans obrotów kapitałowych – są to przepływy kapitałowe netto (kredyty eksportowe, kredyty bankowe, inwestycje bezpośrednie).
W bilansie płatniczym można wyróżnić dwa rodzaje transakcji: autonomiczne i wyrównawcze.
Autonomiczne to takie, które powstają w wyniku potrzeby osiągnięcia zysku, np. import jakiegoś dobra lub eksport w celu uzyskania nadwyżki (zysku).
Wyrównawcze to takie transakcje, które mają za zadanie skorygowanie stanu bilansu płatniczego np. na rynku walutowym Forex, gdzie podstawowym prawem obowiązującym na tym rynku jest prawo popytu i podaży, które kształtuje cenę danej waluty wobec innej. W przypadku reżimu stałego kursu walutowego, państwo w ramach transakcji wyrównawczej bilansu płatniczego uwalnia rezerwy walutowe, po to, żeby relacja innych walut do własnej waluty pozostawała względnie na danym poziomie.
[edytuj] Równowaga i nierównowaga bilansu płatniczego
Równowaga bilansu płatniczego jest to sytuacja, w której suma bilansu obrotów bieżących i bilansu obrotów kapitałowych jest równa zeru. Polega na równoważeniu deficytów z jednego okresu, nadwyżkami z drugiego.
Nierównowaga bilansu płatniczego oznacza istnienie nadwyżki lub deficytu.
- Osiąganie ciągłych deficytów jest niemożliwe, gdyż może to prowadzić do trwałego wyczerpania rezerw dewizowych (utrata możliwości płatności).
- Osiąganie ciągłych nadwyżek również nie jest możliwe, gdyż powodowałoby to ciągły deficyt innych krajów (a jest to niemożliwe). Okresowe nadwyżki są preferowane, ale mogą doprowadzić do negatywnych konsekwencji:
- presja inflacyjna – szybki wzrost bazy monetarnej, której źródłem są nadwyżki bilansu płatniczego, przy założeniu problemów ze sterylizacja,
- implikacja deficytów w innych krajach (negatywne gdy dla danego kraju liczy się kooperacja międzynarodowa).
[edytuj] Automatyczne mechanizmy dostosowawcze
Oddziałowywują zarówno na rachunek obrotów kapitałowych, jak i na rachunek obrotów bieżących poprzez:
- zmiany cen
- zmiany dochodów
Jest to długookresowy cel polityki gospodarczej.
