Bambrzy
Z Wikipedii
| Posener Bamberger | |
| Nazwa polska | Bambrzy Bambry |
| Rejon | Wielkopolska (Polska) |
| Język | polski, niemiecki |
| Religia | rzymskokatolicyzm, luteranizm |
| Grupa | spolonizowani Niemcy |
Bambrzy, bambry, niem. Posener Bamberger – Polacy pochodzenia niemieckiego, potomkowie osadników przybyłych z okolic Bambergu (Frankonia), którzy w latach 1719-1753, zostali sprowadzeni przez władze Poznania, aby zasiedlić opuszczone wsie, które zostały zniszczone podczas wojny północnej i następującej po niej epidemii cholery. Z ideą tą wystąpił najprawdopodobniej biskup Krzysztof Szembek lub jego poprzednik – Bartłomiej Tarło. Oni to, w czasie pobytu w południowej Frankonii, zauważyli, że pomimo wysoko postawionej kultury rolnej wielu tamtejszych chłopów żyje w ubóstwie. Był to wynik zakazu podziału gospodarstw pomiędzy dzieci. Jedynym warunkiem dla osadników było (zgodnie z nakazem Augusta II Mocnego z 1710 dotyczącego wszystkich cudzoziemców osiedlających się w Polsce) wyznanie rzymskokatolickie.
Osadnicy przybywali w kilku falach osiedlając się:
- 1719 – w Luboniu
- 1730 – na Dębcu oraz Boninie
- 1746-1747 – na Ratajach i Wildzie
- 1750-1753 – na Jeżycach i Górczynie
Warto dodać, że osadnicy przybyli nie tylko z okolic samego Bambergu, ale także z innych regionów Rzeszy. W początkowym okresie, ze względu na język i warunki zasiedlenia, wszystkich osadników zwano bambrami. W wieku XIX mianem tym określano wszystkich, niezależnie od pochodzenia, mieszkańców wsi, w okresie międzywojennym "bamber" oznaczał dobrego, bogatego gospodarza. Po II wojnie światowej słowo to zmieniło swój wydźwięk na pejoratywny.
Ogółem liczba osadników wynosiła ok. 450-500 osób – na podstawie zachowanych kontraktów, natomiast późniejsze dokumenty sugerują przybycie osadników niemieckich pomiędzy czterema falami, stąd dokładna liczba przybyłych szacowana jest na 900 osób.
Nowi przybysze uzyskali od miasta bardzo korzystne warunki: gospodarkę czynszową (polskich chłopów obowiązywała w tym czasie pańszczyzna), drewno na budowę domów, ziarno na zasiew i kilkuletnie zwolnienie z czynszu. Te same warunki, kilkanaście lat później, rozszerzono na nielicznych polskich rolników.
Stosunkowo szybkiej polonizacji sprzyjała wspólna z rdzennymi mieszkańcami wiara oraz małżeństwa mieszane. O tym zjawisku najlepiej świadczy fakt, że w końcu XIX wieku wśród katolickich mieszkańców wsi należących do miasta Poznania nie było ani jednej osoby deklarującej narodowość niemiecką.
Kobiecy strój bamberski ukształtował się w okresie XIX wieku w Poznaniu ze skrzyżowania cech strojów frankońskich, łużyckich, lubuskich oraz wielkopolskich, a także biedermeieru.
W listopadzie 2003 otwarto w Poznaniu Muzeum Bambrów Poznańskich, zbudowane głównie staraniem Towarzystwa Bambrów Poznańskich i prof. Marii Paradowskiej.
