Aleksander Józef Sułkowski

Z Wikipedii

Aleksander Józef Sułkowski
Aleksander Józef Sułkowski
Sulima
Data urodzenia	15.03.1695
Miejsce urodzenia	Krakow
Data śmierci	21.05.1762
Miejsce śmierci	Leszno

Rodzina	Sułkowscy
Rodzice	August Frydryk I lub Stanisław Sułkowski Elżbieta Sieniawska
Małżeństwo	Maria Franciszka Stein zu Jettingen Aleksandra Przebendowska
Dzieci	z Marią Franciszką Stein zu Jettingen: August Kazimierz Sułkowski Aleksander Antoni Sułkowski Franciszek Sułkowski Antoni Sułkowski Józefa Petronela Sułkowska Marianna Sułkowska Joanna Sułkowska

Aleksander Józef Sułkowski, herbu rodowego Sulima (ur. 15 marca 1695, zm. 21 maja 1762) – polski arystokrata i saski polityk. W latach 1733-1738 pierwszy minister Elektoratu Saskiego.

[edytuj] Życiorys

Według niektórych źródeł był naturalnym synem Elektora Saksonii Augusta Frydryka I i Elżbiety Szalewskiej. Stanisław Sułkowski ożenił się z Sieniawską i dał jej synowi jego nazwisko. Mieli czworo dzieci. Natomiast August Mocny był wybrany królem polskim w czewcu 1697 jako August II.

Był nadwornym łowczym litewskim od 1729, mianowany generałem piechoty saskiej w 1735, oraz pierwszym ministrem Augusta III od 1733 do 1738. 7 lutego 1734 został kawalerem Orderu Orła Białego. 15 września 1737 otrzymał tytuł hrabiego rzeszy (Reichsgrafa), w tym samym roku uzyskał indygenat ziem dziedzicznych Habsburgów, czyli uznanie tytułu we wszystkich krajach państwa Habsburgów. Sułkowski był doradcą następcy tronu, a od 1733 króla Augusta III. W 1738 Henryk von Brühl doprowadził intrygami do wygnania Sułkowskiego z dworu drezdeńskiego.

W styczniu 1738 kupił od króla Stanisław Leszczyńskiego (który był zmuszony zrzec się z korony polskiej i wyjechał z kraju do Francji w 1709), wszystkie jego dobra w Rydzynie i Lesznie. Wkrótce potem został uwolniony z pozycji ministra u króla saskiego i zaczął pracę nad odbudową i rozszerzeniem zamku rydzyńskiego żeby przeprowadzić się tam na stałe. W listopadzie 1741 jego pierwsza żona, Maria von Stein, zmarła w Dreźnie. 27 sierpnia 1743 poślubił Annę Przebendowską, córkę wojewody malborskiego. Po sprzedaniu pałacu w Dreźnie przeniósł wszystkie swoje meble, kolekcje obrazów i porcelany do Rydzyny i stworzył najwspanialszą rezydencję magnacką w ówczesnej Wielkopolsce, w której przyjmował królów i arystokrację.

W 1752 kupił Zamek w Bielsku na Śląsku cieszyńskim wraz z dobrami w tzw.m "państwie bielskim" od spadkobierców Jana Sunnegha.

Książę Aleksander Józef zmarł w Lesznie 21 maja 1762. Posiadał czterech synów z pierwszego małżeństwa: Augusta Kazimierza (ur. 15 listopada 1729, zm. 7 stycznia 1786), Aleksandra (ur. 15 października 1730, zm. 21 września 1786), Franciszka (ur. 29 stycznia 1733, zm. 22 kwietnia 1812) i najmłodszego Antoniego Pawła (ur. 11 czerwca 1734, zm. 16 kwietnia 1796).

Dnia 18 marca 1754 r. uzyskał od cesarzowej Marii Teresy tytuł księcia Rzeszy, wraz z prawem primogenitury (tytuł książęcy przechodzący na najstarszego syna). W tym samym roku prawo używania tytułu książęcego rozszerzono do wszystkich członków rodu podnosząc jednocześnie majątki w okolicy Bielska do rangi księstwa.

August Kazimierz dalej rozszerzał zamek rydzyński. Zbudował budynki po obu stronach drogi prowadzącej do rynku miasta na pomieszczenie szkoły według umowy zawartej w 1765 z pijarami. Stworzył również Ordynację Sułkowskich, do której weszły dziedzictwa jego oraz brata Aleksandra i pół majątku brata Antoniego. Po śmierci Aleksandra i Augusta, zarządzenie Ordynacją objął Antoni, gdyź starsi bracia nie mieli potomstwa. Tym samym Antoni był założycielem wielkopolskiej linii rodu. Jego prawnuk Antoni (ur. 1844, zm. 1909) zmarł bez żyjących dzieci, a wtedy wygasła ta linia rodzinna.

Natomiast Franciszek do Ordynacji nie wszedł i zatrzymał dla siebie dziedzictwo, do którego wchodził zamek z majątkami w Bielsku cieszyńskim. Bielsko odziedziczył po śmierci Franciszka jego syn Aleksander (zmarły w 1811), a po nim Jan (zmarły w 1835). Po Janie księstwo przeszło w ręce jego syna Ludwika Jana Nepomucena (ur. 1814, zm. 1879), a następnie odziedziczył je jego syn Józef Maria Ludwik (ur. 1848). Potomkowie tej linii żyją do dziś w Ameryce, Austrii i Niemczech.

[edytuj] Źródła

"Zamek i Klucz Rydzyński" – Leon Preibisz, Rydzyna 1938; reprint 1991
"Testamenty Ostatnich Ordynatorów Rydzyńskich" – Aleksander Piwoń, "Rydzyniak Nr.7", 1997, ISSN-1233-3492, str. 19-21.