Тменатæ

Сæрибар энциклопеди Википедийы æрмæг.

Тменатæн се ’рвадæлтæ сты Дзуццатæ, Огъуатæ, Хуыгистатæ æмæ Цæкулатæ

Тменаты мыггаджы сæрæвæрæн, йæ тæккæ райдиан цæуы Тменæй (уымæн йæ мыггаг ничи зоны). Тмен райгуырд Хохы Дæргъæвсы, уым схъомыл, сарæзта хæдзар æмæ цардис. Рауадис дзы таурæгъты дзуринаг цуанон. Куыд фæзæгъынц, цъиуы цæст дзы нæ ивгъуыдта, ахæм дардмæ уынаг æмæ рæстдзæвин цуанон уыдис.

Тменæн уыдис цыппар æфсымæры: Дзуц, Цæкул, Хуыгист æмæ Огой. Уыдонæй фæстагмæ равзæрдысты ахæм мыггæгтæ: Дзуццатæ, Цæкулатæ, Хуыгистатæ, Огъуатæ æмæ йæхи номæй та — Тменатæ. Ацы мыггæгтæ абон дæр ма æрвадиуæг кæнынц, сæхи хонынц æфсымæртæ æмæ хотæ. Кæрæдзийæ чызджытæ нæ хæссынц, уымæн æмæ сæ уидаг иу у.

[баив æй] Зынгæ Тменатæ

[баив æй] Тменаты Дзантемыр, химик, профессор

Тменаты Микъалайы фырт Дзантемыр йæ царды хуыздæр азтæ арвыста Украинæйы. У техникон наукæты доктор, профессор. Нефт æмæ химийы къабазы йæ ном хъуыстгонд у канд Уæрæcейы нæ, фæлæ фæсарæнты дæр. Ныртæккæ цæры Ирыстоны, фæсивæды ’хсæн кæны хъомыладон куыст.

[баив æй] Тменаты Ахметкæ, булкъон

Булкъон Ахметкæ — Фыдыбæстæйы Стыр хæсты архайæг. Ис æм бирæ паддзахадон хæрзиуджытæ. Рацыд отставкæйы, цæры Одессæйы, æрыгæтты ‘хсæн кæны хæстон-патриотон хъомылады куыст.

[баив æй] Тменаты Хæчъайы фырттæ, хæстонтæ

Тменаты Хæчъайы фырттæ Михал æмæ Мурдзи активонæй архайдтой Фыдыбæстæйы Стыр хæсты. Михал æрыгонæй фæмард хæсты быдыры. Мурдзи æрыгон лæппуйæ афтыд Бакумæ, фыццаг куыста заводы, уый фæстæ райста уæлдæр ахуыргонддзинад æмæ фæстæмæ кусын райдыдта заводы инженерæй. Бакастджын лæппу йæхи равдыста дæсны специалистæй, хорз арæхст адæмимæ уæздан, апджын ныхас кæнынмæ, æмæ йæ чысыл фæстæдæр Азербайджаны Республикæйы æрыгон лæппутæ æмæ чызджытæ æмхъæлæсæй сæвзæрстой фæскомцæдисы ЦК-йы дыккаг секретарæй. Уым иуцасдæр акусыны фæстæ æрбаздæхт заводмæ, фæлæ уæдмæ хæст райдыдта, уырдæм ацыд æмæ кæронмæ хъæбатырæй фæхæцыд. Хæстæй паддзахадон хæрзиуджытимæ куы сыздæхт, уымæй фæстæмæ Бакуйы заводтæй иуы фæкуыста йæ адзалы онг. Куырдан Барсæджы фырт цардис Дæргъæвсгомы (цы хъæуы цард, уый бæрæг нæу) æмæ уыдис диссаджы куырд. Згъæрæй æгънæг кодта, зæгъгæ-иу, дзырдтой адæм.

[баив æй] Тменаты Мурат, скъолайы директор

Хæсты æмæ фæллойы ветеран у Тменаты Мурат дæр. Цæры Дзæуджыхъæуы. Алексей Барисы фырт у педагогон наукæты кандидат, Дзæуджыхъæуы 42-æм скъолайы директор. 1999 азы Уæрæсейы Федерацийы нымад æрцыд азы хуыздæр ахуыргæнæгыл.

[баив æй] Тменаты Витали, историк

Тменаты Витали Харитоны фырт у историон наукæты доктор, профессор. Кусы Хетæгкаты Къостайы номыл Цæгат Ирыстоны паддзахадон университеты æмæ Гуманитарон социологон иртæстыты институты. Историон-археологон темæтыл йæ мидисджын беседæтæ арæх фенæн æмæ фехъусæн ис республикæйы телеуынынады «Ирон этюдтæ», зæгъгæ, рубрикæйы бынмæ.

[баив æй] Тменаты Еленæ, артисткæ

Уæрæсейы Федерацийы æмæ нæ республикæйыл адæмон артисткæ Тменаты Стъепаны чызг Еленæ, кæд йæ мыггаг афтæ фыссы, уæддæр у Тменаты номдзыд чызг.

[баив æй] Тменаты Валодя, кæддæры Ковровы районы фыццаг секретарь

Тменаты Валодя Долæтмырзæйы фырт йæ хуыздæр азтæ арвыста Уæрæсейы. Ульяновскы тæхджыты училище каст фæуыны фæстæ йæ йæ царды хъысмæт æрбахаста Владимиры облæсты Ковровы сахармæ. Уым æрыгон уындджын лæппу фыццаг акуыста Дегтяревы номыл заводы слесырæй, уый фæстæ йыл йæ бирæ хорз хъуыддæгты тыххæй баууæндыдысты заводы фæсивæд æмæ йæ сæхицæн равзæрстой фæскомцæдисы комитеты фыццаг секретарæй. Фæстæдæр та æвзæрст æрцыд заводы профцæдисты комитеты сæрдарæй. Уый фæстæ та æвзæрст æрцыд партийы Ковровы горкомы фыццаг секретарæй. Фæстæмæ æрбаздæхт заводмæ æмæ дзы фæкуыста пенсимæ ацæуыны онг. Цæры Ковровы йæ уæздан цардæмбал Ольгæ Логиноваимæ. Ис сын цот. Йæ чызг Светланæ кусы сабиты аивадон училищейы директорæй. У Уæрæсейы Федерацийы культурæйы сгуыхт кусæг. Ис ын бинонтæ. Валодяйы фырт Алыксандр ныртæккæ кусы Ковровы горæты Дегтяревы номыл заводы генералон директоры хæдивæгæй, Алыксандр у æртæ ордены кавалер æмæ Советон Цæдисы Министрты Советы премийы лауреат.

[баив æй] Тменаты Ирбег, хъæууонхæдзарадон наукæты доктор

Тменаты Ирбег Долæтмырзæйы фырт Дзæуджыхъæуы дæс къласы каст фæуыны фæстæ бацыд Цæгат Ирыстоны Хæххон хъæууонхæдзарадон институты зоотехникон факультетмæ æмæ йæ сырх дипломимæ каст фæуыны фæстæ куыста институты фæскомцæдисы комитеты секретарæй. Уый фæстæ та дыууæ азæй фылдæр акуыста партийы Цæгат Ирыстоны обкомы хъæууонхæдзарадон хайады инструкторæй. Цасдæр рæстæджы фæстæ Тмены-фырт фæстæмæ æрбаздæхт институтмæ, аспирантурæ каст фæцис, æнтыстджынæй бахъахъхъæдта диссертаци æмæ ссис хъæууонхæдзарадон наукæты кандидат.

1974 азы Тмены-фырт Ереваны æнтыстджынæй бахъахъхъæдта хъæууонхæдзарадон наукæты докторы диссертаци. У профессор, Уæрæсейы Федерацийы æмæ нæ республикæйы наукæйы сгуыхт кусæг. Ныффыста 180 наукон куысты, уыдоны æхсæн 15 сты монографитæ æмæ пособитæ. Бацæттæ кодта наукæты фондз докторы æмæ 26 кандидаты. Ирбег ма у академик дæр, Хæххон аграрон университеты Центрон методсоветы сæрдар.

Йæ чызг Зæлинæ та у экономикон наукæты кандидат, доцент. Наукон куыст кæны Краснодары крайы Кубаны аграрон университеты. Йæ фырт Сослан кусы нæ республикæйы Автодоры куыстуаты.

[баив æй] Тменаты Тамерлан, дзюдоист

Тамерлан — номдзыд спортсмен дзюдойæ — архайдта Австралийы горæт Сиднейы Олимпаг хъæзтыты. Ссис æвзист майданы призёр. Æрæджы Парижы ахицæн ис Европæйы чемпионат дзюдойæ, æмæ уым та рамбылдта сыгъзæрин майдан.