Jaïnisme
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Lo Jaïnisme (en sànscrit जैन) es una religion qu'a per origina al sègle VI aC una reforma de l'indoïsme. Lo mot Jaïnisme deriva del sànscrit Jina (victoriós). A qualques 6 milions de cresents, principalament en Índia. Amb fòrça influéncia dins totes los ambits especialament lo cultural. Dins l'aspècte politic es remarcable que Ghandi èra un simpatizant d'aquesta religion. Los principals concèptes del Jaïnisme son los de ahimsa (non-violéncia) e lo de karma. Considèran l'univèrs coma etèrn (jamai creat) mas que passa una sèria d'estadis; l'actual seriá de declivi e dins lo darrièr i avriá un tornar començar. Créson que la realitat es compausada per dos principis etèrnes Jiva (esperit) e Ajiva (non-esperit: matèria en forma de temps, espaci e movement). Lo contacte entre aquestes dos principis es l'origina del patiment, del qual se pòt pas escapar amb las successivas reencarnacions ni sonque amb d'accions bonas. Moksha es la desliurança qu'implica una evasion del mecanisme de causa e efècte (Karma) e sa destruccion. Los dius sonque an capacitat d'influïr, son pas revestits d'omnipotència e pòdon pas escapar del cicle vital, tanben an de s'encarnar prèviament en umans e arribar a monge per tal d'obténer lo Moksha. Per tal de respectar lo concèpte de la non-violéncia al delà de practicar lo vegetarianisme excludisson las altras noiriduras coma la màger part de las rasigas (podriá morir un animal en las arrancant) e l'alh e la ceba (considerats coma excitants). Procuran non se morir de net per tal de non aucir accidentalament cap èsser vivent. Lo còdi moral jaïnista se compausa de refusar la violéncia, lo mentit, lo panatòri, la possession e la sexualitat (celibat absolut en cas dels monges). Generalament los laics jaïnistes an de costumas pus relaxadas que los monges. Las doas principalas sectas monacalas del Jaïnisme son los Svetambara que créson dins l'egalitat entre sèxes e los Digambara qu'en son contraris (prèviament a la Moksha las femnas an de s'encarnar en òme). Se crei que los monges Digambara son los nomenats gymnosophos (coneisseires de las femnas) pels grècs en temps de l'expedicion en Índia d'Alexandre lo Grand.
