Det gotiske alfabetet
Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
- Denne artikkelen inneheld gotiske bokstavar. Du må kanskje installere ein gotisk Unicode-font.
Det gotiske alfabetet er eit alfabetisk skriftsystem som vart oppfunnen av biskop Wulfila på 300-tallet evt. Wulfila var ein religiøs forkynnar ved gotarane som oversatte Bibelen til gotisk. Det gotiske alfabetet må ikkje blandast med gotisk skrift, som er ein skriftstil frå det latinske alfabetet.
Alfabetet består av 27 bokstavar. Dei fleste av desse var henta frå det greske alfabetet, men nokre var henta fra det latinske alfabetet og nokre var truleg henta frå ein form for runer som vart brukt før Wulfilas tid. Bokstavane kunne òg brukast til tal, og det var to ekstra tallteikn utanom bokstavane. Navna på bokstavene er kjend frå eit manuskript frå 900-talet, og navna er basert på navna som vart brukt på runer.
[endre] Bokstavar
Bokstav | Omskrivning | Navn | IPA | Tallverdi |
---|---|---|---|---|
𐌰 | a | ahsa / aza | /a, aː/ | 1 |
𐌱 | b | bairkan / bercna | /b/ | 2 |
𐌲 | g | giba / geuua | /ɡ/ | 3 |
𐌳 | d | dags / daaz | /d, ð/ | 4 |
𐌴 | e | aiƕus (aihvus) / eyz | e, eː/ | 5 |
𐌵 | q | qairþra (qairthra) / qertra | /kʷ/ | 6 |
𐌶 | z | ezec | /z/ | 7 |
𐌷 | h | hagl / haal | /h/ | 8 |
𐌸 | þ, th | þiuþ (thiuth) / thyth | /θ/ | 9 |
𐌹 | i | eis / iiz | /i, iː/ | 10 |
𐌺 | k | kusma / chozma | /k/ | 20 |
𐌻 | l | lagus / laaz | /l/ | 30 |
𐌼 | m | manna | /m/ | 40 |
𐌽 | n | nauþs (nauths) / noicz | /n/ | 50 |
𐌾 | j | jer / gaar | /j/ | 60 |
𐌿 | u | urus / uraz | /u, uː/ | 70 |
𐍀 | p | pairþra (pairthra) / pertra | /p/ | 80 |
𐍁 | koppa | 90 | ||
𐍂 | r | raida / reda | /r/ | 100 |
𐍃 | s | sauil / sugil | /s/ | 200 |
𐍄 | t | teiws / tyz | /t/ | 300 |
𐍅 | w | winja / uuinne | /w, y/ | 400 |
𐍆 | f | faihu / fe | /f/ | 500 |
𐍇 | x | iggws / enguz | /kʰ/ | 600 |
𐍈 | ƕ, hv, hw | ƕair (hvair) / uuaer | /ʍ/ | 700 |
𐍉 | o | oþal (othal) / utal | /o, oː/ | 800 |
𐍊 | sampi | 900 |