Ontwenningsverschijnselen
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ontwenningsverschijnselen ook wel abstinentieverschijnselen of onthoudingsverschijnselen genoemd zijn symptomen die optreden na het staken of het niet tijdig innemen van een middel waar men psychisch en/of lichamelijk aan verslaafd is. Soms kan dit ook een uit de hand gelopen gewoonte zijn zoals gokken of internetten.
Inhoud |
[bewerk] Alcohol
Bij alcoholisme, oftewel alcoholverslaving kunnen ontwenningsverschijnselen voorkomen als hevige angst en spanning, tremor (beven), en in ernstigere gevallen delirium tremens of een epileptisch insult. Na vijf dagen tot drie weken is de lichamelijke ontwenning van alcohol voorbij.
[bewerk] Roken (tabak)
De ontwenningsverschijnselen na het stoppen met roken zijn voornamelijk psychisch en uiten zich vaak in het zich niet goed kunnen concentreren, een hevig verlangen naar een sigaret, zweten en nachtmerries. De eigenlijke ontwenningsverschijnselen van nicotine, het verslavende bestanddeel van tabak, zijn alleen een licht gevoel van ongemak en een wat leeg hongerig gevoel. Deze symptomen die gemiddeld twee tot drie weken duren, worden versterkt door de psychische verslaving. Door deze psychische verslaving zijn er rokers die soms na maanden nog spreken van 'ontwenningsverschijnselen' terwijl dit eigenlijk het psychisch lijden is van het opgeven van de sigaret. In plaats van blij te zijn er af te zijn voelt men zich ongelukkig doordat men niet meer kan roken.
[bewerk] Soft- en harddrugs
Verslaving aan een softdrug zoals marihuana komt ook veelvuldig voor en de symptomen die iemand kan ervaren verschillen uiteraard per persoon. Zo is er het gemis van het 'stoned' zijn en komen zweten en nachtmerries vaak voor. Ook kan men eerdere vreemde ervaringen die men gehad heeft onder invloed van softdrugs, de zogenaamde flashbacks krijgen. (zie: flashback (psychologie).
Verslaving aan een harddrug, zoals heroïne, cocaïne of crack, amfetamine, LSD en XTC komt minder vaak voor als verslaving aan tabak, alcohol en softdrugs. De ontwenningsverschijnselen zijn vaak veel heviger, zo kan iemand die aan heroïne verslaafd is zware pijn krijgen en symptomen die lijken op een zware griep tezamen met een hevig verlangen naar het middel. Het afkicken van heroïne duurt zo'n 5 dagen, vooral wat betreft de lichamelijke verschijnselen. Daarna kan men nog maanden lichte ontwenningsverschijnselen, die voornamelijke een psychologische oorzaak hebben, ondervinden. Mensen die zeer lang verslaafd zijn geweest zijn vaak niet of nauwelijks meer in staat een normaal leven te leiden en blijven terugverlangen naar het oude leven, ondanks dat dit oude leven veel zwaarder was. Als er mentaal weinig veranderd blijft men verslaafd ook al gebruikt men niet.
Lsd (een geestverruimend middel) kan leiden tot flashbacks, zie ook flashback (psychologie), die vaak onverwacht optreden zelfs nog na maanden of jaren na het laatste gebruik. Bij het staken van cocaïnegebruik komen voornamelijk psychische verschijnselen voor. Vooral depressie, agitatie (prikkelbaarheid) en het gemis van het oppeppende middel, zich soms uitend in agressie, zijn verschijnselen (symptomen) die men kan krijgen na het staken van cocaïnegebruik.
[bewerk] Medicijnen
Een veelvoorkomend probleem is verslaving aan medicatie zoals pijnstillers en kalmerende middelen, de zogenaamde benzodiazepines. Artsen hebben vaak geen duidelijk beeld van hoeveel patiënten er verslaafd zijn aangezien veel patiënten trouw hun medicatie ophalen en nooit klagen, wat overigens niet wegneemt dat zij wellicht (zwaar) verslaafd zijn.
Vooral de benzodiazepines zoals diazepam, (valium) en oxazepam zijn behoorlijk verslavend. Het is vaak verstandig deze middelen niet al te lang te gebruiken en er langzaam mee te stoppen. Verschijnselen zijn onder andere: hevige angst en spanning, tintelingen en overgevoeligheid in en van de ledematen, vooral de onderbenen, hallucinaties, overgevoeligheid voor geluid en in ernstige gevallen een epileptisch insult. Ook kunnen klachten die onderdrukt werden weer terug keren, soms tijdelijk in verhoogde mate, dit wordt ook wel het rebound-effect genoemd. Langdurig gebruik van vooral hoge doseringen kan leiden tot langdurige ontwenningsverschijnselen, variërend van enkele weken tot enkele maanden en zelfs tot enkele jaren. De verschijnselen nemen zeer langzaam in hevigheid af en als deze langer als twee jaar duren worden zij vaak het benzodiazepine-ontwenningssyndroom genoemd. (zie ook: diazepam). Deze verschijnselen kunnen voorkomen of verminderd worden door een zeer langzame afbouw van de medicatie. Ook paracetamol, al dan niet in combinatie met codeine of andere stoffen, wordt soms als een snoepje geslikt en dat jarenlang. Soms kan men juist nieuwe pijnklachten krijgen, door het langdurige gebruik, die weer langzaam verdwijnen na het staken van de medicatie. De kans op terugkeer van de oorspronkelijke klachten is groot. Bij zwaardere pijnstillers zoals morfine (bijvoorbeeld Ms_Contin) kan soms ook verslaving ontstaan vooral als degene die ze inneemt geen serieuze pijnklachten heeft en ze (deels) voor andere redenen inneemt. In sommige gevallen krijgen mensen die morfine voor serieuze ernstige pijnklachten gebruiken toch ontwenningsverschijnselen, vergelijkbaar met die van heroïne (diamorfine), maar dan iets minder hevig. Soms wordt een ander middel, zoals methadon, in afbouwende mate voorgeschreven om deze verschijnselen te verminderen. Ook komt een multi-verslaving (poly-verslaving) aan medicijnen voor. De verslaafde neemt allerlei medicijnen in die hij of zij niet of niet in zodanige hoeveelheden nodig heeft, en het dagelijkse leven is gericht op het verkrijgen en innemen van de medicatie. Soms komt receptvervalsing voor of koopt men de medicatie via internet bij particulieren in Nederland of bij fabrikanten in het buitenland. Soms zijn dit afgekeurde partijen.
Ook alcohol- en/of drugverslaving in combinatie met medicijnverslaving komt voor, wat bij acuut stoppen van alle middelen tegelijk ernstige ontwenningsverschijnselen kan geven, in extreme gevallen zelfs dodelijk. Vaak dient eerst de alcohol- of drugverslaving gestopt te worden voordat men de medicatie kan stoppen. Het stoppen van medicatie dient bijna altijd gradueel (afbouwend) te gebeuren, bij voorkeur in overleg met een arts. Artsen die niet goed op de hoogte zijn van de verslavingsproblematiek van medicatie zijn geneigd de medicatie te snel af te bouwen. Hoewel het raadplegen van een arts meestal geadviseerd wordt is het in sommige gevallen beter zelf af te bouwen, vooral als het gaat om medicijnverslaving. Een vertrouwenspersoon, (een maatschappelijk werker, of eventueel een bekende) kan de persoon begeleiden bij het afbouwen. Een verslavingsdeskundige is ook een optie.
[bewerk] Overige ontwenningsverschijnselen
Veel mensen die afkicken 'vervangen' tijdelijk het verslavende middel door wat anders. Meestal is dit onschuldig, zoals de alcoholist die de koelkast steeds 'plundert' en zich een aantal weken volpropt met etenswaren en andere dranken zoals frisdranken. Een ander wordt weer hyperactief en maakt zijn huis tot in detail schoon of een ander zit wekenlang in een hoekje te roken. Een enkele keer resulteert zulk gedrag in het ontstaan van een nieuwe verslaving, maar meestal is het een tijdelijk gebeuren en redelijk onschuldig.
[bewerk] Andere verslavingen
Er zijn vele dingen waar men verslaafd aan kan raken. Zoals gokken, internet, chocola, frisdrank, energiedrank (zoals Bullit & Red Bull), eten en noem maar op. Het stoppen met een verslaving geeft vrijwel altijd ontwenningsverschijnselen, welke vaak ook psychisch van aard zijn.
[bewerk] Trivia
- In het dagelijks taalgebruik wordt het woord ontwenningsverschijnselen ook wel gebruikt als iemand iets wat hij/zij vaak doet tijdelijk niet kan doen en zich daardoor anders gedraagd.
