Nicolas Roeg

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Nicolas Jack Roeg (Londen, 15 augustus 1928) is een Brits filmregisseur die bekend staat vanwege zijn zeer bizarre psychologische thrillers.

Roeg begon zijn carrière als cameraman en maakte in 1970 zijn debuut als regisseur met de thriller Performance. Roeg meest succesvolle en meest beroemde film is de paranormale thriller Don't Look Now uit 1974.

In de films van Roeg staan huwelijk en relaties altijd centraal. Zijn films gaan vaak over de negatieve eigenschappen van de mens, spiritualiteit en drugs. Altijd worden zijn films gekenmerkt door één of meerdere gewaagde seksscènes. Ook in technisch opzicht zijn z'n films vernieuwend te noemen: Roeg experimenteert met ongewone camerastandpunten, tegendraadse montage-ideeën en het vreemd in beeld brengen van veelal exotische locaties. Roeg gebruikt in z'n films vaak psychedelische popmuziek van bekende artiesten, en ook spelen beroemde popartiesten (o.a. Mick Jagger, David Bowie en Art Garfunkel) dikwijls zelf een hoofdrol in z'n films.

[bewerk] Biografie

Nicolas Roeg werd in 1928 geboren in Londen als zoon van Nederlandse immigranten.

Roegs carrière begon in 1943, toen hij zich als zestienjarig jochie aanmeldde bij de Londense filmstudio's. Na vervolgens als runner, grip, clapper loader, camera operator en assistent-cameraman te hebben gewerkt, begon hij in 1958 te werken als director of photography.

Roeg trok als snel grote aandacht bij veel filmregisseurs vanwege zijn originele camerstandpunten, ook werd hij geroemd om zijn kleurgebruik dat al zijn latere films zou kenmerken. Roeg hield ervan om beelden te vervreemden: doodnormale dingen en gebeurtenissen zo in beeld brengen dat ze voor ons als heel bizar overkomen. Surrealisme dus. Met groot succes werkte Roeg als cameraman aan Lawrence of Arabia, Fahrenheit 495, Mask of the Red Death en Casino Royale. Het succes van deze films gaf Roeg de gelegenheid om zelf te gaan regisseren.

In 1970 maakte Roeg samen met collega Donald Cammel de psychedelische thriller Performance, waarin de hoofdrol vertolkt werd door Mick Jagger. Deze film werd een groot succes, maar wekte tevens ook veel controverse op vanwege het zeer expliciet tonen van geweld, sadisme, drugsgebruik en perverse seks. De film groeide uit tot cultklassieker.

Vervolgens maakte Roeg de films Walkabout (1972) Don't Look Now (1974) en The Man who Fell to Earth (1976) en Bad Timing (1979). Alle vier deze films waren zowel commercieel als artistiek zeer succesvol. Alle films werden cultklassiekers. Roeg was nu een regisseur met een grote schare cultfans achter zich.

In de jaren '80 behaalden Roeg echter veel minder succes en waardering. Eureka (1983) en Track 29 (1985) waren grote flops. Evenals Castaway (1987) en Regeneration (1989) behaalden deze films nooit meer het niveau van Roegs oude werk.

Roeg maakte in 1990 een ongebruikelijke stap naar de mainstreamcinema met The Witches, een door Disney geproduceerde verfilming van de gelijknamige roman van Roald Dahl. The Witches is de enige conventionele film van Roeg en de film bevat geen enkel kenmerken van zijn regiestijl. Ironisch genoeg was The Witches het grootse succes uit Roeg's carrière.

In 1993 verfilmde Roeg Joseph Conrad's Hearth of Darkness. Een roman die eerder de basis vormde voor Apocalypse Now en ook door Orson Welles bewerkt werd. Roeg maakte met Hearth of Darkness (1993) een zeer eigenzinnige interpretatie van de roman. Hoewel de film goede kritieken kreeg, konden veel kijkers zich niet vinden in Roeg's visie op het verhaal en de film flopte.

Sinds het floppen van Hearth of Darkness heeft Roeg de filmwereld vaarwel gezegd en maakt hij alleen nog maar producties voor de tv.

Roeg is getrouwd met Theresa Russell, een actrice die in veel van z'n films voorkomt.

[bewerk] Analyse van een aantal van zijn films

Performance

Deze film vertelt het verhaal van een oude gangster die op de vlucht is voor de politie. De gangster belandt in een hippiecommune, gevestigd in een vervallen kasteel, die geleid wordt door een aan lager wal geraakte rockster (een briljante rol van Mick Jagger). De oude gangster symboliseert de traditionele conservatieve generatie. De jonge wilde Mick Jagger symboliseert de moderne progressieve jeugd.

In het begin wil de gangster er niks van weten, maar al gauw gaat ook hij experimenteren met seks, hallucinerende drugs en spiritualiteit. Mick Jagger raakt op zijn beurt steeds meer gefascineerd door het leven van de gangster. Al gauw willen de twee elkaars persoon zijn: het gevolg is een bizarre persoonsverwisseling. De gangster gaat dezelfde kleren dragen als zijn voorbeeld, de rockster omgekeerd. Ook maakt de gangster gretig gebruik van de vier vrouwen met wie de rockster getrouwd is.

Performance werd een groot succes en zette meteen Nicolas Roeg op de kaart als een cultregisseur bij uitstek. De film deed vooral veel stof opwaaien omdat de hippiecultuur nu eens niet als positief wôrdt afgebeeld, geen bloemetjes en "love and peace", maar bizarre seks en hallucinaties in een duistere wereld en in een kasteel dat er uitziet als een labyrint.

Alle elementen van Roegs oeuvre waren aanwezig: seks, drugs, vreemde psychologie (in dit geval een identiteitsverwisseling), spiritualiteit (de commune is ook een soort religieuze sekte), botsing van cultuurverschillen en een vreemde visie op het huwelijk (de harem van Mick Jagger) en relaties (de vriendschap tussen Jagger en de gangster), en natuurlijk de psychedelische popmuziek.

In Performance paste Roeg twee revolutionaire montagetechnieken toe: cross-time editing en jump shot. Bij cross-time worden twee of meerdere gebeurtenissen die zich op verschillende momenten afspelen door elkaar heen gemonteerd, hetgeen een desoriënterend effect creëert. Bij de jump-shot wordt een gebeurtenis of voorwerp met meerdere snelle shots in beeld gebracht. De shots staan dicht bij elkaar zodat er een soort springers ontstaan. Beide technieken werden door Roeg later in andere films veelvuldig hergebruikt.

Walkabout

Roegs tweede film gaat over een Engels kostschoolmeisje dat in de woestijn van Australië verdwaalt en een relatie krijgt met de aboriginal die haar helpt.

Opnieuw zijn alle kenmerken van Roegs unieke stijl aanwezig: seks (het meisje wordt ontmaagd in een subtiele en sfeervolle scène), spiritualiteit (het geloof van de aboriginal) en opnieuw vervreemding van een exotisch landschap (de adembenemende rotspartijen en de woestijn van Australië). Toch verschilt deze film mijlenver van z'n voorganger. Waar Performance zich kenmerkte door veel hysterie en veel excessiviteit, kenmerkt deze film zich juist door een extreem traag tempo, een minimum aan dialoog, lange panorama- totaalshots en heel subtiele scènes . Het landschap van de film symboliseert de emoties van de hoofdpersonen: zonsondergang voor liefde, rotsen voor onverschilligheid, dode bomen voor verdriet en bladeren die bewegen in de wind voor spiritualiteit.

Don't Look Now

Deze spookthriller is Roeg's meest beroemde en, volgens critici, ook z'n beste film. In deze suggestieve psychologische film wordt een Brits echtpaar getroffen door de verdrinkingsdood van hun dochter. Om het verlies van hun kind te verwerken gaat het echtpaar op vakantie naar Venetië, maar daar vinden ze geen rust: de vader ziet overal een meisje lopen dat een rood regenjasje draagt, hetzelfde als dat het dochtertje droeg toen ze verdronk. De moeder daarentegen komt in aanraking met een helderziende tweeling, die haar in contact laat komen met het dochtertje.

In Don't Look now filmt Roeg Venetië op een bizarre manier: een donkere natte stad waar het altijd regent. Vol smalle gangetjes, duistere zwarte gebouwen, vreemde hoeken en krappe poortjes. Een soort labyrint dat de verwarde psychologie van het echtpaar verbeeldt.

Alle vaste elementen van Roeg zijn dit keer beter dan ooit aanwezig: de verdrinkingsscène in het begin en een vrijscène halverwege de film zijn inmiddels klassiek geworden. Deze vrijscène is trouwens het beste voorbeeld van cross-time editing: je ziet het echtpaar hevig vrijen, deze beelden worden afgewisseld met beelden van de volgende scène waarin het echtpaar zich weer aankleedt. Twee gebeurtenissen op verschillende tijdstippen worden door elkaar gemonteerd, waardoor er een verwarrend effect ontstaat.

The Man who Fell to Earth

In deze film gaat een buitenaards wezen of een soort Messias, gespeeld door David Bowie, naar de aarde om te waarschuwen voor het watertekort, kernwapens en andere slechte eigenschappen van de mens. Ironisch genoeg valt hij zelf ten prooi aan die eigenschappen: hij krijgt een relatie met een vrouw, gaat drugs gebruiken en wordt onbewust door allerlei industriëlen gebruikt in hun kapitalistische strijd. De Messias gaat uiteindelijk ten onder in een wereld van corruptie en decadentie.

Deze zeer spirituele en abstracte film werd een van de grootste cultfilms ooit, al sloeg de zeer pessimistische visie op de moderne maatschappij nooit aan bij het grote publiek. Het is de film die Roegs eigenzinnige stijl het best laat zien. Er zit nauwelijks een duidelijk verhaal in, terwijl de film in talloze scènes kritiek op onze moderne maatschappij uitoefent. Vrijwel ieder shot is bizar te noemen en de film heeft het meeste weg van een lange LSD-trip of dromerige hallucinatie.

Bad Timing

Dit is een zeer gewaagde en zeer controversiële film die volledig in flashbacks verteld wordt. Hij begint met een vrouw, gespeeld door Theresa Russell, die per ambulance naar het ziekenhuis wordt gebracht. De echtgenoot van de vrouw, gespeeld door Art Garfunkel, wordt verhoord en hij vertelt aan de politie-inspecteur dat zijn vrouw zelfmoord heeft geprobeerd te plegen. In flashbacks krijgen we een verhaal te zien waarin de vrouw voortdurend vreemdgaat met twee andere mannen: een arme jonge kunstenaar, gespeeld door Harvey Keitel, en een rijke oude miljonair, gespeeld door Denholm Elliot.

De vrouw heeft echter een erotische obsessie voor masochisme en laat zich graag vernederen en pijnigen door de drie mannen. Haar passie voor zelfdestructie resulteert dan ook in haar zelfmoordpoging.

De film vertelt veel verschillende verhaallijnen op niet-chronologische wijze kriskras door elkaar en is razendsnel gemonteerd met veel tijdssprongen. Hij bevat ook veel schokkerende seks- en SM-scènes.