Marozia
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Marozia, geboren als Maria maar ook bekend als Mariuccia of Mariozza (ongeveer 890 - 932/937), was een Romeinse vrouw van adel en vermeend minnares van Paus Sergius III. Ze was de eerste die de titels senatrix ("senatores") en patriargeres van Rome kreeg uit naam van Paus Johannes X. Volgens John L. Lamonte[1] zou Marozia de centrale figuur worden in een corrupte samenleving die zowel de stad Rome als het pausschap volledig zou domineren.
Edward Gibbon – hoewel hij Theodora (de moeder van Marozia) verwarde met Theodora (de zus van Marozia) – schreef over haar dat de "invloed van twee zuster-prostituees, Marozia en Theodora, gebaseerd was op hun rijkdom en schoonheid, hun politieke en amoureuze intriges: de meest toegewijden van hun minaars ontvingen de Romeinse mijter, en hun heerschappij is wellicht de basis geweest voor de middeleeuwse legende van een vrouwelijke paus. De onwettige zoon, de kleinzoon en klein-kleinzoon van Marozia - in zichzelf een zeldzame familiaire relatie - bekleeden [allen] het pausschap." Op basis van deze onjuiste beschrijving stamt de term pornocratie, een term die geassocieerd is met de heerschappij over Rome door Theodora en haar dochter Marozia door mannelijke stromannen.
Marozia werd omstreeks 890 geboren. Ze was de dochter van de Romeinse consul Theophilus van Byzantium, Graaf van Toscane en van Theodora. Liutprand van Cremona kenschetste haar als "een schaamteloze hoer... [die] macht over de Romeinse burgers uitoefende alsof zij een man was."
Op vijftienjarige leeftijd werd Marozia de minnares van Theophilius' neef Paus Sergius III, die ze kende uit de tijd dat hij nog bisschop van Portus was. Samen kregen zij een zoon, Johannes.
In 909, toen ze zwanger was van het kind van Sergius, trouwde Marozia met Adalbert I, hertog van Spoleto. Alberic erkende Johannes en kreeg daarnaast in 911 of 912 met Marozia nog een tweede kind, Adalbert II. Tegen de tijd dat Adalbert I gedood werd bij Orte in 924, hadden Romeinse grondbezitter de volledige macht overgenomen van de traditionele machthebbers in de vorm van de pauselijke bureaucratie. Hiermee was Rome vrijwel geheel onder seculiere controle gekomen, hetgeen als dieptepunt van de invloed van de paussen gezien kan worden.
Om de invloed van Paus Johannes X te verminderen (die volgens de Marozia vijandig gezinde tijdgenoot en historicus Liutprant van Cremona een van haar vele minaars was), trouwde Marozia Johannes X's tegenstander Guido van Toscane. Guido zou zijn beelschone vrouw evenzeer liefgehad hebben als hij de macht liefhad. Samen vielen zij Rome aan, arresteerden paus Johannes X, en sloten hem op in de Engelenburcht. Guido liet hem uiteindelijk verstikken met een kussen in 928, en Marozia greep de macht in Rome door middel van een staatsgreep. De volgende twee pausen, Leo VI en Stefanus VIII, waren beiden marionetten van Marozia. In 931 slaagde ze er zelfs in haar zoon als paus naar voren te schuiven, onder de naam Johannes XI. Johannes was op dat moment slechts 21 jaar oud.
Toen haar echtgenoot stierf in 929 onderhandelde Marozia een huwelijk met zijn halfbroer, Hugo van Arles, die gekozen was tot Koning van Italië. Hugo was al getrouwd, maar liet zijn eerste huwelijk ontbinden zodat zij samen konden trouwen. Adalbert II, Marozia's zoon uit haar eerste huwelijk, leidde de oppositie tegen de heerschappij van Marozia en Hugo. Nadat hij hen in 932, nota bene tijdens de huwelijksplechtigheid, afzette liet Adalbert II zijn moeder opsluiten. Marioza zou tot haar dood gevangen blijven. Hugo wist echter Rome te ontsnappen.
Marozia stierf in gevangenschap, ergens tussen 932 and 937. Marozia had het grote ongeluk welbespraakte kwaadsprekers te hebben: het Liber Pontificalis en de kronieken van Liutprand of Cremona zijn de voornaamste bronnen omtrent de details van haar leven.
Adalbert II was op zijn beurt vader van Octavianus, die Paus Johannes XII zou worden in 955. De pausen Benedictus VIII, Johannes XIX, en Benedictus IX, uit het Huis van Toscane, waren allen afstammelingen van Marozia. Samen met Guido van Toscane kreeg zij ook een dochter Berta Theodora, die ongetrouwd zou blijven.
| Bronnen, noten en/of referenties: |
|
