Laplandoorlog

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Laplandoorlog

Datum	September 1944 - April 1945
Locatie	Lapland, Finland
Resultaat	Finse overwinning

Strijdende partijen

Duitsland

Finland

Commandanten

Lothar Rendulic

Hjalmar Siilasvuo

Troepensterkte

200.000

60.000 man

Verliezen

950 gedood

2,000 gewond
1,300 gevangen

774 gedood

3,000 gewond
262 vermist

De Laplandoorlog is een naam die gebruikt wordt voor de vijandelijkheden tussen Finland en Duitsland tussen september 1944 en april 1945. Deze oorlog dankt zijn naam aan het feit dat hij werd uitgevochten in de noordelijkste provincie van Finland, namelijk Lapland.

Al in de zomer van 1943 begon de Duitse legertop plannen te maken voor de situatie die zou ontstaan als Finland een afzonderlijke vrede zou sluiten met de Sovjet-Unie. Het Duitse plan was om in dat geval hun troepen noordwaarts terug te trekken om zo de nikkelmijnen nabij Petsamo (Petsjenga) in handen te houden. Gedurende de winter van 1943-1944 verbeterden de Duitsers de wegen tussen het noorden van Noorwegen en Finland. Bij deze werkzaamheden werd uitgebreid gebruikgemaakt van krijgsgevangenen (met name afkomstig uit Zuid-Europa), waarvan er vele nog hun zomeruniformen aanhadden. Er waren vele slachtoffers. Tevens werden er voorraden aangelegd in het gebied. De Duitsers waren derhalve klaar voor de strijd in september 1944, toen de Finnen inderdaad vrede sloten met de Sovjet-Unie.

Terwijl Duitse grondtroepen zich noordwaarts terugtrokken, legde de Duitse marine mijnen in de zeewegen naar Finland, en met Operatie Tanne Ost probeerden ze het in de Finse Golf gelegen eiland Suursaari te veroveren. Ondanks dat enkele officieren van de Wehrmacht en het Finse leger poogden een relatief vreedzame terugtrekking te organiseren, braken er toch gevechten uit tussen Duitse en Finse eenheden, zelfs al voor het voorlopige Sovjet-Finse vredesakkoord was getekend. De strijd verhevigde toen de Finnen tegemoet probeerden te komen aan de Sovjets, die eisten dat alle Duitse soldaten uit Finland verwijderd moesten worden. De Finnen kwamen zo in een zelfde situatie terecht als de Italianen en de Roemenen, die na hun overgave aan de Geallieerden ook de strijd moesten aangaan om hun landen te bevrijden van Duitse troepen. Deze taak van de Finnen werd verder gecompliceerd door een andere eis van de Sovjets, die ook wilden dat het merendeel van de Finse strijdkrachten demobiliseerde, ook al waren ze nog aan het vechten tegen de Duitsers.

De Finse generaal Hjalmar Siilasvuo, de winnaar van de Slag om Suomussalmi, leidde de acties tegen de Duitsers, en in oktober en november van 1944 slaagde hij erin om hen grotendeels uit Noord-Finland te verdrijven. De Duitse strijdkrachten onder leiding van generaal Lothar Rendulic pasten echter de tactiek van de verschroeide aarde toe, en verwoestte zo grote delen van het land. Meer dan een derde van de steden en dorpen in noord Finland werd verwoest, en de provinciale hoofdstad Rovaniemi werd volledig afgebrand. Bovenop de kosten van reconstructie (indertijd geschat op 300 miljoen dollar), kwamen ook nog de problemen voor de 100.000 inwoners die vluchtelingen werden. De tactiek van Rendulic veroorzaakte grote problemen tijdens het herstel van Finland van na de oorlog, en hij werd door de Geallieerden veroordeeld wegens oorlogsmisdaden, waarvoor hij een gevangenisstraf van twintig jaar moest uitzitten. De laatste Duitse soldaten waren in april van 1945 uit Finland verjaagd.

Militaire slachtoffers van de strijd waren er relatief weinig: 1000 doden aan Finse kant, en ongeveer 2000 Duitsers die het niet overleefden.