Koerdische Arbeiderspartij
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
De Koerdische Arbeiderspartij (Koerdisch: Partiya Karkerên Kurdistan, afgekort PKK; letterlijke vertaling: "Arbeiderspartij van Koerdistan") is een separatistische gewapende groepering die een onafhankelijke, socialistische Koerdische staat wil stichten. De PKK is opgericht met de ideologieën revolutionaire marxisme-Leninisme.De organisatie is als een terroristische groepering aangeduid in de Verenigde Staten, Europese Unie en Turkije.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
De PKK werd op 27 november 1978 in het plaatsje Fis (Diyarbakır) opgericht door Abdullah Öcalan en 21 volgelingen. Haar doel was het beëindigen van Turkse 'kolonialisme' in Oost-Turkije en de realisatie van een onafhankelijk en verenigd Koerdistan. Sinds de oprichting is Öcalan de leider van de PKK.
Op 15 augustus 1984 vielen door de PKK getrainde Koerdische boeren politieposten in de plaatsjes Eruh (Siirt) en Şemdinli (Hakkari) aan, waarbij twee Turkse agenten werden gedood. Dit was het begin van meerdere gewelddadige acties. Als tegenmaatregel besloot de Turkse overheid duizenden Koerden te rekruteren die, in ruil voor wapens en geld, als dorpswachten tegenover de PKK kwamen te staan. De PKK trad meedogenloos op tegen de dorpswachten en landheren, alsook tegen hun families, waarbij vrouwen en kinderen niet werden gespaard. Hierdoor verloor de PKK de sympathie van een deel van de Koerdische bevolking, waaronder die van Mesud Barzani, een Koerdische leider in Noord-Irak. De aanwezigheid van vele Turkse militairen zette echter ook kwaad bloed, waardoor veel Koerden voor het dilemma kwamen te staan of ze hun steun aan de PKK of aan de militairen wilden geven.
In maart 1990, tijdens het Koerdisch Nieuwjaar, liepen begrafenissen van gesneuvelde PKK'ers uit op demonstraties. Hierdoor kwam het probleem nationaal op de kaart te staan. In de loop van de jaren daarop kregen zo'n drieduizend PKK-guerrilla's de feitelijke macht in Oost-Turkije in handen.
Tegelijkertijd zocht Öcalan ook naar politieke mogelijkheden en begin jaren negentig stemde president Turgut Özal in met onderhandelingen. Behalve Özal, zelf half Koerdisch, hadden echter weinig Turkse politici hier oren naar en nadat de president op 17 april 1993 aan een hartaanval overleed vervloog daarmee de hoop op verzoening. Toen Ankara Öcalans toenaderingen negeerde en de druk vanuit zijn achterban steeds groter werd, riep hij in juni 1993 de 'totale oorlog' uit.
Toen de gewapende strijd steeds hevigere vormen begon aan te nemen dwong Turkije Syrië tot de uitzetting van Öcalan. Deze vluchtte naar Moskou en vervolgens met een vals paspoort naar Rome. Nadat dit uitkwam wilde Italië van hem af. Nederland en Duitsland weigeren de PKK-leider asiel. Uiteindelijk bood Griekenland, de vijand van Turkije, hem onderdak in zijn ambassade in Nairobi, Kenia. Toen hij op 15 februari 1999 de residentie van de ambassadeur verliet werd hij door Turkse agenten gearresteerd. De Griekse regering ontkende dat ze steun bood aan de PKK, maar de desbetreffende ambassadeur werd niet gestraft. Öcalan werd tot de doodstraf veroordeeld wegens hoogverraad. Hij werd verantwoordelijk gehouden voor naar schatting 35.000 doden.
In 2002 accepteerde de Turkse regering een aantal voorwaarden voor toetreding tot de Europese Unie, waaronder het afschaffen van de doodstraf, wat het leven van Abdullah Öcalan spaarde, alsmede wijzigingen in de officiële regeringspolitiek die een verbetering in de mensenrechtensituatie van de Koerden teweeg moesten brengen.
Öcalans vonnis werd omgezet in levenslang. Hij probeert sindsdien vanuit de gevangenis via zijn advocaten zijn partij te besturen.
In 2002 hernoemde de politieke tak van de PKK zich tot KADEK. De PKK gaf op dat moment aan de strijd alleen nog via democratische weg voort te willen zetten. Tien dagen na de naamswijziging bestempelde de Belgische regering de PKK als een terroristische organisatie, later gevolgd door de Europese Unie alsmede door de Verenigde Staten. Op 11 november 2003 transformeerde KADEK tot een nog gematigder fractie, het Volkscongres van Koerdistan (Kongra-Gel).
Tegenwoordig wordt de KCK, de Vereniging der Koerdische Gemeenschappen (Koma Civakên Kurdistan) gezien als het overkoepelende orgaan voor alle PKK-organen, zoals Kongra-Gel en de militaire vleugel, HPG (Volksverdediginskrachten, Hêzên Parastina Gel).
Toen onderhandelingen met de Turkse regering niet de gewenste resultaten opleverden, riep Öcalan in juni 2004 via zijn advocaten op de wapens weer ter hand te nemen. Sindsdien is het geweld weer opgelaaid.
[bewerk] Invloed
Hoewel de PKK verantwoordelijk is voor gewapende strijd, waaronder aanslagen, en de daaruit voortvloeiende doden, zijn de meningen over de partij verdeeld. Velen stellen dat de PKK de Turkse Koerden hun zelfrespect heeft teruggegeven, en ze bewust maakten van hun Koerdische identiteit. Voordat de PKK opgericht werd had de Turkse assimilatiestrategie, waarbij Koerden officieel 'Bergturken' werden genoemd en hun taal als een Turkse dialect werd afgedaan, het gewenste effect. Op het moment van oprichting van de PKK sprak bijvoorbeeld geen enkele oprichter Koerdisch, ook Öcalan zelf niet. Zoals Öcalan in 1998 zelf verklaarde: "De PKK is vooral de beweging die de ideologie en moraal moet uitvinden van een volk waarvan de ideologie en moraal volledig zijn ingestort."
Daarnaast heeft de PKK de Koerdische kwestie op de kaart gezet, zowel in Turkije zelf als mondiaal. Er is echter ook kritiek op het door de PKK gehanteerde geweld, vooral op momenten dat er politieke oplossingen mogelijk leken. Daarbij werd ook geweld tegen Koerden zelf niet geschuwd. Tijdens de Turkse verkiezingen in juli 2007 bleek de regerende AK-partij populairder onder Koerden dan de opvolgers van de PKK.
[bewerk] Externe link
| Bronnen, noten en/of referenties: |
|
