Johannis de Rijke

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Johannis de Rijke (Colijnsplaat, 5 december 1842 – Amsterdam, 20 januari 1913) was een Nederlands waterbouwkundige die vooral in Japan beroemd is geworden.

De Rijke werd geboren te Colijnsplaat (Noord-Beveland), als derde van zeven kinderen van de dijkwerker Pieter de Rijke en diens vrouw Anna Catharina Liefbroer.

De Rijke werd opgeleid door de waterstaatsingenieur Jacobus Lebret; voor een formele opleiding had hij geen geld. Hij werd in 1865 opzichter bij de bouw van de Oranjesluizen die bij Schellingwoude het IJ moesten afsluiten van de Zuiderzee. Zijn chef C.J. van Doorn vertrok naar Japan, en vroeg De Rijke in 1872 om ook te komen. De Rijke werd ingenieur in Japanse dienst. Hij ontwierp twee strekdammen voor de haven van Osaka, een hogedrukwaterleiding in Osaka, en een aanlegsteiger in Kobe. Hij verbeterde de havens van Tokio en Yokohama. Hij maakte samen met zijn collega G.A. Escher (vader van de graficus M.C. Escher) plannen voor het verbeteren van diverse Japanse rivieren; voor een tunnelkanaal van het Biwameer naar Kioto, en voor de kanalisatie van de Kisorivier. Het plan werd van 1887 tot 1912 uitgevoerd. Dankzij het plan behoorden de overstromingen van de stad Nagoya tot het verleden. Vanaf 1891 werkt De Rijke op het Japanse ministerie van Verkeer en Waterstaat.

In 1903 keerde De Rijke terug naar Nederland. Hij overleed op 70-jarige leeftijd te Amsterdam, en ligt begraven op de Amsterdamse begraafplaats Zorgvlied. Het graf wordt jaarlijks door een Japanse delegatie bezocht die een krans legt en een boeddhistische ceremonie uitvoert.

De Rijke werd in Japan benoemd tot ridder in de orde van de Rijzende Zon. In Nederland werd hij benoemd tot officier in de Orde van Oranje-Nassau en op 13 januari 1911 tot ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. In België werd hij ridder in de Leopoldsorde.

In 1987 werd voor De Rijke te Nagoya een vier meter hoog bronzen beeld opgericht. Op 5 december 1998 werd te Colijnsplaat een kopie van dit beeld onthuld.

In 2002 verscheen van de Nederlandse filmmaker Louis van Gasteren de documentaire In een Japanse Stroomversnelling; Nederlandse watermannen in Japan 1872 - 1903 over De Rijke en Escher. In datzelfde jaar verschenen ook twee boeken.

[bewerk] Literatuur

• L.A. van Gasteren (red.) In een Japanse stroomversnelling; berichten van Nederlandse watermannen, rijswerkers, ingenieurs, werkbazen 1872-1903 (2000)
• Yoshiyuki Kamibayashi Johannis de Rijke; de man die Japanse rivieren liet herleven (2002)