1891

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Eeuwen:	18e eeuw · 19e eeuw · 20e eeuw
Decennia:	1880-1889 · 1890-1899 · 1900-1909
Jaren:	< · 1889 · 1890 · 1891 · 1892 · 1893 · >

Kalenders

Gregoriaanse kalender	1891 MDCCCXCI
Ab urbe condita	2644
Armeense kalender	1340 ԹՎ ՌՅԽ
Chinese kalender	4587 – 4588 丁寅 – 戊卯
Ethiopische kalender	1883 –1884
Hebreeuwse kalender	5651 – 5652
Hindoekalenders
- Vikram Samvat	1946 – 1947
- Shaka Samvat	1813 – 1814
- Kali Yuga	4992 – 4993
Iraanse kalender	1269 –1270
Islamitische kalender	1309 –1309

[bewerk] Gebeurtenissen

1 mei - Socialistische arbeiders komen in alle Europese steden massaal op straat, om betere arbeidsvoorwaarden en de achturendag te eisen.
15 mei - Paus Leo XIII publiceert, vrij onverwacht, de encycliek "Rerum Novarum", waarin de uitbuiting van de arbeiders aan de kaak wordt gesteld en op samenwerking van werknemers en werkgevers wordt aangedrongen "om iedereen een menselijk bestaan te geven". Het was daarbij duidelijk de bedoeling de invloed van de socialisten op de arbeidersbeweging af te remmen. Een blijvende verdeeldheid onder de arbeiders was het onmiddellijke gevolg.
20 mei - De kinetoscoop van Thomas Alva Edison wordt aan het publiek voorgesteld (zie: film).
16 juni - John Abbott wordt minister-president van Canada.
21 juni - Lucien en Paul Nunn verwezenlijken de eerste overdracht van wisselstroom over lange afstand door de Ames centrale bij Telluride, CO, USA.
21 juni Het Volk eerste uitgave.
1 juli - Keizer Wilhelm II van Duitsland begint aan een driedaags staatsbezoek aan Nederland.
29 augustus - De troepen van het congres zegevieren in de Chileense Burgeroorlog. President José Manuel Balmaceda treed af en pleegt drie weken later zelfmoord.
28 september - De Uruguayaanse voetbalclub Peñarol, meervoudig winnaar van de Copa Libertadores, wordt opgericht.
15 december - James Naismith vindt het basketbal uit.
29 december - Thomas Edison patenteert de radiotelegrafie.
Oman wordt een Brits protectoraat.
Het "Internationaal Socialistisch Bureau" wordt gesticht.
Gijsbert van Tienhoven wordt minister-president van Nederland.
Begin van de bouw van de trans-Siberische spoorweg.
Cornelis Lely maakt het eerste plan voor afsluiting van de Zuiderzee.
Oscar Wilde schrijft The Picture of Dorian Gray.
Paul Gauguin verhuist weg van Europa.
Joris-Karl Huysmans publiceert Là-bas.
Oprichting van de Philips gloeilampenfabriek.
John Boyd Dunlop sticht de bandenfabriek Dunlop.
De Open Franse Tenniskampioenschappen worden voor het eerst gehouden.
Alfred von Schlieffen volgt Waldersee op als Chef van de Duitse Generale Staf en begint aan zijn plan voor de Grote Europese Oorlog.
Berlijn stuurt een ultimatum naar België om vrije doortocht voor zijn troepen te verkrijgen volgens het plan von Schlieffen.
De schoolmeester Cornelis Johannes Kieviet publiceert een geruchtmakend jongensboek: "Uit het leven van Dik Trom".
Uitvinding van de couveuse door de Franse arts Alexandre Lion.

[bewerk] Geboren

januari

5 - Johan Boskamp, Nederlands acteur (overleden 1976)
8 - Walter Bothe, natuurkundige, winnaar van de Nobelprijs voor de Natuurkunde in 1954
25 - Wellman Braud, Amerikaans bassist (overleden 1966)

februari

3 - Jan Donner, Nederlands jurist en politicus (overleden 1981)
13 - Grant Wood, kunstenaar
17 - Adolf Fraenkel, Duits wiskundige (overleden 1965)
22 - Jan Wils, Nederlands architect van onder meer het Olympisch Stadion in Amsterdam (overleden 1972)

maart

11 - Michael Polanyi, Hongaars-Brits wetenschapper (overleden 1976)
24 - Charley Toorop, Nederlands schilderes (overleden 1955)
25 - Filip De Pillecyn, Vlaams schrijver en collaborateur (overleden 1962)
29 - Sybren Tulp, Nederlands militair en hoofdcommissaris van politie (overleden 1942)

april

2 - Max Ernst, Duits schilder (overleden 1976)
5 - Laura Vicuna, Chileense zalige (overleden 1904)
13 - Nella Larsen, Afro-Amerikaans schrijfster (overleden 1964)
17 - George Adamski, Pools-Amerikaans schrijver (overleden 1965)
23 - Sergej Prokofjev, Russisch componist (overleden 1953)

mei

15 - Michail Boelgakov, Russisch schrijver (overleden 1940)
16 - Richard Tauber, Oostenrijks zanger (overleden 1948)

juni

7 - Koos Vorrink, Nederlands politicus (overleden 1955)
9 - Cole Porter, Amerikaans componist en liedjesschrijver (overleden 1964)

juli

29 - Wam Heskes, Nederlands beeldend kunstenaar en acteur (overleden 1973)

augustus

8 - Willy Bohlander, Nederlands waterpoloër (overleden 1939)
12 - Jean Vanderghote, Belgisch politicus en burgemeester (overleden 1953)
21 - Emiliano Mercado del Toro, Puerto Ricaans oudste mens ter wereld (overleden 2007)

september

4- Fritz Todt, Duits ingenieur en minister in het Derde Rijk (overleden 1942)
16 - Karl Dönitz, Duits militair en staatshoofd (overleden 1945)
20 - Henk Hemsing, Nederlands schoonspringer (overleden 1971)
22 - Jaap Stotijn, Nederlands hoboïst en muziekpedagoog (overleden 1970)

oktober

1 - Gerrit van Burink, was een Nederlands communist en nationaalsocialist (overleden 1961)
7 - Hendrik Wiegersma, Nederlands arts en kunstenaar (overleden 1969)
13 - Bernardus IJzerdraat, Nederlands verzetsheld (overleden 1941)
13 - Herman Hoogland, wereldkampioen dammen 1912 (overleden 1955)
20 - James Chadwick, Brits natuurkundige, ontdekker van het neutron (overleden 1974)

november

7 - Rosa Spier, Nederlands harpiste (overleden 1967)
14 - Frederick Banting, Canadees arts, Nobelprijs voor Geneeskunde in 1923
15 - Erwin Rommel, Duits veldmaarschalk (overleden 1944)
21 - Just Göbel, Nederlands voetbalkeeper van Indonesische afkomst (overleden 1984)