Jane Fonda

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Achtergrondinformatie
Jane Fonda
Jane Fonda tijdens een handtekeningensessie (2005)
Volledige naam	Jane Seymour Fonda
Geboren	21 december 1937
Geboorteland	Verenigde Staten
IMDb-profiel
Filmportaal

Jane Seymour Fonda (New York City, 21 december 1937) is een Amerikaanse actrice. Ze is ook bekend als politiek activiste en fitnessgoeroe.

[bewerk] Biografie

Jane Fonda werd in New York geboren in een acteursfamilie. Ze is de dochter van Frances Brokaw, die zelfmoord pleegde toen Jane 12 jaar oud was, en de beroemde acteur Henry Fonda. Haar broer is acteur Peter Fonda, en haar nichtje Bridget Fonda. Ze is vernoemd naar haar oma's achternaam "Jayne" die was getrouwd met William Brace Fonda (geb.1879). De familie is afkomstig uit de plaats Fonda in de staat New York, die is gesticht door een immigrant uit Friesland.

Als kind had ze niet veel belangstelling voor acteren, totdat ze in 1954 samen met haar vader een rol speelde in The Country Girl, een toneelstuk van de Omaha Community Theatre. Ze studeerde daarna kunst aan Vassar College in New York. In 1958 ontmoette ze Lee Strasberg, waarna ze lid werd van zijn Actors Studio. Uiteindelijk belandde ze op Broadway in het stuk Tall Story. In 1960 werd Tall Story verfilmd, en speelde ze dezelfde rol. Vele rollen volgden. Fonda werd populair bij critici.

In 1964 was ze één van de eerste grote Amerikaanse sterren die naakt te zien was in een buitenlandse film: La Ronde van haar toenmalige vriend en latere echtgenoot Roger Vadim. In 1965 volgde haar grote doorbraak in de western Cat Ballou, waarin Fonda haar komische kanten kon laten zien. Het was één van de succesvolste films van het jaar en kreeg vijf Oscarnominaties. In 1967 volgde Barefoot in the Park, met Robert Redford.

In 1968 kwam de cultklassieker Barbarella uit. De film werd geregisseerd door Vadim en toonde Fonda van haar sensueelste kant. In 1969 volgde They Shoot Horses, Don't They?, een zeer serieuze film. They Shoot Horses... leverde haar haar eerste Oscarnominatie op.

Aan het einde van de jaren zestig kwam Jane Fonda in opspraak door haar politiek activisme. In 1968 ontmoette ze de activist Tom Hayden (die haar tweede man zou worden) en raakte ze betrokken in protesten tegen de Vietnamoorlog. Zo tourde ze in 1970 samen met Donald Sutherland langs de Amerikaanse westkust met de roadshow, FTA ('Free the Army'), het antwoord van de anti-Vietnambeweging op Bob Hopes USO Tour. In juli 1972 maakte ze een controversiële reis naar Hanoi, waar ze de bijnaam "Hanoi Jane" aan dankte. Bij vele Amerikanen ligt deze periode nog steeds gevoelig. In 2004, tijdens de Amerikaanse verkiezingen, werd een vervalsde foto van Democratische presidentskandidaat John Kerry met Jane Fonda gebruikt als propaganda tegen Kerry.

Alhoewel velen dachten dat door haar politieke strijd haar acteercarrière in een slop zou raken, speelde ze in 1971 in Klute, waar ze uiteindelijk een Oscar voor Beste Actrice voor zou krijgen. In 1978 volgde haar tweede Oscar voor haar rol in Coming Home. Een andere belangrijke film uit de late jaren zeventig was The China Syndrome, een aanklacht tegen kernenergie.

In 1981 speelde ze in On Golden Pond, waarin ze voor het eerst samen met haar vader speelde in een film. Henry Fonda kreeg zijn eerste Oscar voor deze film, die Jane namens hem in ontvangst nam. Hij stierf enige maanden later. Na deze film speelde ze in nog maar weinig films. Tussen haar laatste twee films, Stanley & Iris uit 1990 en Monster-in-Law uit 2005, zit bijna vijftien jaar.

In de jaren tachtig begon ze ook een nieuwe carrière als gezondheidsgoeroe. Ze maakte enkele zeer succesvolle video's en boeken over fitness en aerobics. "Jane Fonda's Workout" is één van de bestverkochte video's aller tijden.

In 1991 trouwde ze met Ted Turner, de Amerikaanse mediamogul van onder andere CNN. Ze scheidden in 2001.

[bewerk] Geselecteerde filmografie

Tall Story (1960)
The Chapman Report (1962)
Period of Adjustment (1962)
Sunday in New York (1963)
In the Cool of the Day (1963)
La Ronde (1964)
Les Félins (1964)
Joy House (1964)
Cat Ballou (1965)
La Curée (1966)
The Game Is Over (1966)
Any Wednesday (1966)
The Chase (1966)
Hurry Sundown (1967)
Barefoot in the Park (1967)
Spirits of the Dead (1968)
Barbarella (1968)
They Shoot Horses, Don't They? (1969)
Klute (1971)
Julia (1977)
Fun with Dick and Jane (1977)
Comes a Horseman (1978)
California Suite (1978)
Coming Home (1978)
The China Syndrome (1979)
The Electric Horseman (1979)
Nine to Five (1980)
On Golden Pond (1981)
The Dollmaker (1984)
Agnes of God (1985)
The Morning After (1986)
Stanley & Iris (1990)
Sir! No Sir! (2005)
Monster-in-Law (2005)

Voorganger: Glenda Jackson voor Women in Love	Academy Award voor Beste Actrice 1971 voor Klute	Opvolger: Liza Minnelli voor Cabaret

Voorganger: Diane Keaton voor Annie Hall	Academy Award voor Beste Actrice 1978 voor Coming Home	Opvolger: Sally Field voor Norma Rae