Jan Mertens

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Petrus Joseph Johannes (Jan) Mertens (Heerlen, 14 juli 1916 — Oosterhout, 2 augustus 2000), vakbondsman in de katholieke zuil. Mertens werd geboren onder de naam Petrus Joseph Johannus van den Berk, zijn naam werd op 1 december 1916 gewijzigd.

Op zijn tiende heeft hij al een baantje heeft als boodschappenbezorger. Hij wilde graag journalist worden, maar gaat na de lagere school aan de slag bij een drukker. Hij wordt lid van de Jonge Werkman, een katholieke jeugdbeweging voor sport, spel, wandeltochten, fietsen en toneel. Eind jaren dertig komt hij er in dienst. Eerst is hij alleen actief in Breda, later landelijk. Als hij hoger klimt, krijgt hij ook meer aandacht voor sociaal-economische belangenbehartiging. Hij komt in de katholieke arbeidersbeweging en in de jaren vijftig wordt hij actief in de SER.

Mertens was jarenlang bestuurder en bondsvoorzitter van het Nederlands Katholiek Vakverbond (NKV). In die hoedanigheid verwierf hij in 1968 bekendheid met zijn uitspraak over een kleine groep machtigen die de dienst uitmaakten in de Nederlandse economie, de "Tweehonderd van Mertens". Mertens heeft aan de wieg gestaan van de Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV), waar het NKV samen met het socialistische NVV in opging in 1976.

Hij trad in 1973 namens de Katholieke Volkspartij (KVP) toe tot het Kabinet-Den Uyl als staatssecretaris van Sociale Zaken. Tijdens deze kabinetsperiode hebben Mertens en minister van Sociale Zaken Boersma (ARP) het sluitstuk van het Nederlandse sociale-zekerheidsstelsel voorbereid, de Algemene Arbeidsongeschiktheidswet (AAW). Dit was een volksverzekering tegen arbeidsongeschiktheid voor alle Nederlanders onder de 65.

Aan het strijdgewoel tussen leden van het Kabinet-Den Uyl waar het zo bekend om is geworden, heeft Mertens nauwelijks deelgenomen. Hij was als staatssecretaris slechts bij Ministerraadsvergaderingen aanwezig als een onderwerp uit zijn portefeuille werd behandeld of wanneer hij minister Boersma moest vervangen. Bovendien was destijds Sociale Zaken een dermate specialistische portefeuille dat die zich minder leende voor hoogoplopende inhoudelijke discussies door ministers van andere vakgebieden.

Hij schreef zijn memoires die in 2004 verschenen onder de titel Mijn leven als vakbondsman en politicus.