Jacob Jordaens

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Jacob Jordaens (Antwerpen, 19 mei 1593 - aldaar, 18 oktober 1678) was een barokschilder uit de Antwerpse School.

[bewerk] Biografie

Jacob Jordaens leefde in Antwerpen. Hij was, net als Peter Paul Rubens, leerling van Adam van Noort. Na eerst onder invloed van de werken van Rubens te werken, ontwikkelde hij tussen 1619 en 1627 een eigen stijl. Deze is gekenmerkt door een weldoordachte, beheerste opbouw van de compositie, en een prachtig kleurenspel. De late stijl van Jordaens was sterk door Veronese beïnvloed. Na Peter Paul Rubens en Antoon Van Dyck is hij de belangrijkste Zuid-Nederlandse historieschilder. Alle Vlaamse schilders staan in Rubens' schaduw: zij ondergaan zijn invloed, hun succes wordt door zijn roem benadeeld

Jordaens heeft een voorkeur voor meer volkse uitbundigheid, Driekoningenfeesten. De figuren zijn grover getekend en de even schitterende kleureffecten bereikt bij met iets zwaardere kleurtonen dan Rubens. Als 14-jarige ging de koopmanszoon Jordaens in de leer bij Adam van Noort.

In 1615 schreef hij zich in bij het gilde. Het jaar daarop huwde hij Van Noorts dochter. Jordaens schilderde vooral grote historiestukken, maar ook genrestukken en portretten, en hij was ontwerper van wandtapijten. In tegenstelling tot Van Dyck en Rubens was Jordaens nooit hofschilder. Wel kreeg hij in de jaren '40, na de dood van zijn rivalen, steeds meer (vorstelijke) opdrachten uit het buitenland. Zo leverde hij schilderijen voor de Oranjezaal van Huis ten Bosch. Jordaens woonde en werkte zijn hele leven in Antwerpen. Omstreeks 1650 werd hij calvinist. Jordaens was een welvarend man en tot op hoge leeftijd productief. Hij stierf op 85-jarige leeftijd aan de "zwetende ziekte" of polderkoorts. Zijn dochter stierf enige uren na hem. Beiden werden in het Nederlandse Putte begraven. Meerdere protestanten lieten zich in die tijd aldaar begraven. De protestantse kerk en de begraafplaats zijn verdwenen. Wel staat er op de locatie een standbeeld voor Jacob Jordaens (ontwerp Jef Lambeaux, 1877). In het voetstuk zijn protestantse grafzerken verwerkt, waaronder die van Jacob Jordaens zelf.

De vorm van De koning drinkt is zeer expressief en realistisch weergegeven. Het schilderij is afgewerkt tot in detail door middel van de aquareltechniek en een fijn penseel. Jordaens maakt gebruik van het licht/donkercontrast. Het is een mooi kleurenspel en schaduwspel. De compositie van het schilderij is niet symmetrisch maar er zitten wel richtlijnen in verwerkt. Het zijn vooral diagonale richtlijnen. Daarmee legt hij de nadruk op het dynamische van het schilderij. Jordaens vestigt ook de aandacht op de koning, de koning is het beeldvlak.

Jordaens legde met dit schilderij de nadruk op het 'volkse'. Hij maakte met zijn schilderijen de indruk dat alles draait rond uitbundigheid en ontspanning. U ziet op het schilderij de koning eten en drinken met een hele horde mensen langs zijn zijde die zijn vreugde en opgewektheid delen. De koning deelt met zijn volk en doet zich niet voor als een persoon die beter is dan zijn volk. Hij ziet hen in het schilderij als gelijkwaardig. Met als titel van het schilderij: De koning drinkt kan men bedoelen dat de koning drinkt op de gezondheid van zijn volk. De koning drinkt is eigenlijk een schilderij waarop het spel de Driekoningenfeesten is afgebeeld. Het koningsspel op Driekoningen werd gespeeld door een wisselend aantal spelers. Via een trekbrief werden de rollen in het spel verdeeld. Tijdens het spel werd veel gegeten en gedronken. De koning betaalde de drank bier; wijn of jenever met suiker. Anderen zorgden voor het eten. De koning leidde het spel. Hij koos de namen waarop gedronken werd. De nar zorgde ervoor dat iedereen 'Vivat, de koning drinkt' riep. Wie dat naliet werd gestraft met een zwarte veeg roet over het gezicht.

De stijlstroming waarin het schilderij “de koning drinkt” past is de barok.

[bewerk] Trivia

Willy Vandersteen liet zich in het verhaal De koning drinkt waarschijnlijk inspireren door het schilderij "de koning drinkt". Ook speelt Jordaens mee in het album De raap van Rubens, waar Lambik hem samen met Antoon van Dyck en David Teniers de Oude, ontmoet in het atelier van Peter Paul Rubens.