IJsselmeer
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Het IJsselmeer (Fries: Iselmar, West-Fries: Oisselmar) is het meer dat ontstond door afdamming van de Zuiderzee met de Afsluitdijk (gereed in 1932).
Inhoud |
[bewerk] Visserij
 Zie IJsselmeervisserij voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Op het IJsselmeer wordt een apart soort visserij bedreven.
[bewerk] Functies IJsselmeer
- waterreservoir
- waterrecreatie
- scheepvaart
- natuurwaarden
[bewerk] Waterhuishouding
Het IJsselmeer is het grootste meer van Nederland. Het heeft een oppervlakte van 1100 km². Het diepste punt, de val van Urk, bevindt zich bij Urk (5,5 meter beneden NAP). Het meer wordt gevoed door:
- de Rijn
- via de Utrechtse Vecht (via het IJmeer en het Markermeer)
- via de IJssel (via het Ketelmeer)
- de Overijsselse Vecht (via het Zwarte Water, het Zwarte Meer en het Ketelmeer)
- de Eem (via het Eemmeer, het Gooimeer, het IJmeer en het Markermeer)
- de Hierdense Beek (via het Veluwemeer, Drontermeer en het Ketelmeer)
- de Amstel (via het IJ, IJmeer en Markermeer).
Het water wordt naar de Waddenzee geloosd door twee spuicomplexen, de Stevinsluis bij Den Oever (Noord-Holland) en de Lorentzsluizen bij Kornwerderzand. Dat spuien gebeurt bij eb, dan staat het water in de Waddenzee lager dan in het IJsselmeer.
Een andere functie is om de omliggende gebieden te voorzien van zoet water; zo wordt bij Lemmer water ingelaten, om Friesland en Groningen te voorzien van zoet water. Ook wordt water gebruikt voor de drinkwatervoorziening zoals bij Andijk.
In de zomer staat water van het IJsselmeer 20 centimeter hoger. Het zomerpeil wordt op 0,20m onder NAP gehouden, het winterpeil op 0,40m onder NAP. In de zomer, wanneer de rivieren weinig water aanvoeren, maar wanneer er tegelijkertijd veel zoet water nodig is voor het doorspoelen van kanalen en het tegengaan van verzilting in de polders in heel NW-Nederland, wordt voor een relatief hoog waterpeil in het IJsselmeer gezorgd. Hiervoor is de IJssel verdiept en zijn drie stuwcomplexen geplaatst in de Nederrijn.
| Zie voor meer informatie over de inrichting van de waterhuishouding van het IJsselmeer: IJssel onder het kopje 'Het ontstaan van het IJsseldal / Fysische Geografie van de IJssel'. |
[bewerk] Toekomstperspectief
De verwachting is dat als gevolg van de klimaatsveranderingen de hoeveelheid water die naar de Waddenzee geloosd zal moeten worden, zal moeten verdubbelen. Hierbij wordt er van uitgegaan dat het water in de Waddenzee 25 cm hoger wordt tegenover het IJsselmeer. Nu is het doel om de spuicapaciteit te verdubbelen en tevens de ecologische samenhang van het IJsselmeer en de Waddenzee te verbeteren.
[bewerk] Geografie
Het IJsselmeer wordt begrensd door de Afsluitdijk, de Friese kust tussen grofweg Makkum en Lemmer, de westelijke dijk van de Noordoostpolder, de Ketelbrug, de noordwestelijke dijk van Oostelijk Flevoland, de Houtribsluizen, de dijk Lelystad-Enkhuizen en de Noord-Hollandse kust van Enkhuizen naar Den Oever aan de Afsluitdijk. Vanwege inpoldering maakt het vroegere Flevomeer geen deel uit van het IJsselmeer.
Tot de afsluiting van de dijk tussen Enkhuizen en Lelystad (1976) vormde het IJsselmeer een geheel met het Markermeer.
[bewerk] Deelmeren
Van west naar zuid naar oost:
[bewerk] Steden en dorpen aan het IJsselmeer
- (met de klok mee, vanaf de Afsluitdijk)
- Makkum
- Piaam
- Gaast
- Hindeloopen
- Stavoren
- Laaxum
- Mirns
- Lemmer
- Urk
- Lelystad
- Enkhuizen
- Andijk
- Wervershoof
- Onderdijk
- Medemblik
- Den Oever
| Zuiderzeewerken |
|---|
|
Onderdelen: Amsteldiepdijk (1920-1925) · Proefpolder Andijk (1927) · Wieringermeerpolder (1927-1930) · Afsluitdijk (1927-1932) · Noordoostpolder (1937-1942) · Oostelijk Flevoland (1950-1957) · Zuidelijk Flevoland (1959-1968) · Houtribdijk (?-1976) · Markerwaard Wateren: Zuiderzee · Waddenzee · IJsselmeer · Markermeer · Randmeren Eilanden: Wieringen · Urk · Schokland · Marken Personen: Hendrik Stevin (1614-1668) · W.F. Leemans · Cornelis Lely (1854-1929) · Gerard Vissering (1865-1937)· Hendrik Lorentz (1853-1928) · V.J.P. de Blocq van Kuffeler (1878-1963) · Hendrik Wortman (1859-1939) Organisaties: Zuiderzeevereeniging · Zuiderzeeraad · Commissie Wortman · Rijksdienst IJsselmeerpolders |
