Houtsnijwerk

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Houtsnijwerk uit Polen

Houtsnijwerk uit Oostenrijk

Houtsnijwerk is hout, dat sierlijk is bewerkt met een snijdgereedschap, waardoor het een bepaalde vorm krijgt. Dit wordt dan op bijv. klokken of meubilair aangebracht om het er mooier uit te laten zien. Vroeger was dit een ambacht, tegenwoordig wordt het vaak machinaal met een freesmachine aangebracht.

Dit echte ambachtelijke handwerk is onder andere nog te zien in Staphorst. De toegangsdeuren naar de trouwzaal in het gemeentehuis zijn op deze manier gemaakt. De twee deuren bestaan samen uit 4 panelen met de hand uitgesneden voorstellingen. Het ontwerp en uitvoering is gedaan door de heren H. en A. Timmerman (vader en zoon).

Uit een boomstam kunnen houtfiguren worden gesneden. Afhankelijk van de basisvorm en de grootte kan dit variëren van een klein vogeltje tot een levensgroot mens en alles wat daar tussenin zit.

De houtsnijder gebruikt meestal een set snijdgereedschappen met verschillende vormen. Een basisset bestaat al gauw uit een tiental stuks, waarbij meer specifiek de benaming beitel een rechthoekige doorsnede heeft, en een gebogen beitel dikwijls een guts genoemd wordt. Een uitgebreide set kan uit meer dan honderd stuks bestaan.

Houtsoorten zijn te verdelen in hardhout (loofhout) en zachthout (naaldhout).

Voor hardhout is een hamer (klopper) nodig. Een klopper is een ronde houten hamer, waarmee je blind op de beitel kunt slaan; dus met je ogen op het werkstuk gericht. Er zijn vele hardhoutsoorten die gebruikt kunnen worden, met vele verschillende toepassingen, snijdeigenschappen en kleuren.

Zachthout is meestal zonder klopper te bewerken, ervan uitgaande dat de beitels scherp zijn. Ook zijn er vele zachte houtsoorten beschikbaar en te gebruiken. Hierbij is linde te noemen als veel gebruikte houtsoort vanwege de fijne gelijkmatige structuur, die gemakkelijk te snijden is en fraaie resultaten geeft.

De afwerking van het werkstuk is erg belangrijk; dat bepaalt voor een groot deel het uiterlijk van het werkstuk.

Afwerking kan allereerst naar smaak bestaan uit glad maken met bijvoorbeeld een vijl, schraapstaal, schaaf (spookschaaf) en / of schuurpapier.

Vervolgens kan het naar wens afgewerkt worden met meestal een was, beits of lak.

Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Wood_carving op Wikimedia Commons.