Het Gouden Kompas (film)

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Het Gouden Kompas
Tagline	There are worlds beyond our own - the compass will show the way.
Regie	Chris Weitz
Script	Philip Pullman (boek) Chris Weitz Tom Stoppard
Hoofdrollen	Dakota Blue Richards Freddie Highmore Nicole Kidman Daniel Craig Eva Green Tom Courtenay Ian McShane
Muziek	Alexandre Desplat
Cinematografie	Henry Braham
Distributie	New Line Cinema
Uitgebracht	6 december 2007 (NL) 7 december 2007 (VS)
Genre	Actie / Thriller
Lengte	113 min.
Taal	Engels
Land	Verenigde Staten Verenigd Koninkrijk
Budget	$180 miljoen
IMDb-profiel
Filmportaal

Het Gouden Kompas is een Amerikaanse film uit 2007. De film is gebaseerd op het boek Het Noorderlicht uit 1995 van Philip Pullman.

De film ging in première op 6 december 2007. Het script is geschreven door Chris Weitz en Tom Stoppard.

De film draaide ook in een Nederlands gesproken versie in de bioscopen.. Distributeur RCV Entertainment besloot hiertoe toen tijdens een bezichtiging bleek dat de productie minder gruwelijk bleek dan in eerste instantie was verwacht. De reden hiervoor is dat The Golden Compass daardoor ook jongere kijkers kan aanspreken, die vermoedelijk nog niet goed ondertitels kunnen lezen. De Nederlandstalige versie van de avonturenfilm beleeft zijn première op 20 december, twee weken na de Engelstalige versie.

Het Gouden Kompas won bij de Oscaruitreiking van 2008 de prijs voor beste visuele effecten.

[bewerk] Plot

Leeswaarschuwing: Onderstaande tekst bevat details van de plot en/of de afloop van het verhaal.

Lyra Belaqua is een tienermeisje in een paralelle wereld, waar mensen hun ziel niet in hun lichaam dragen, maar als een dier naast hen hebben. Dit dier heet een daemon (spreek uit: diemon) Ze is door haar oom Lord Asriel, een bekend wetenschapper, in een weeshuis geplaatst. In deze wereld verdwijnen regelmatig kinderen, die van de straat gehaald worden door Lokkers. Lyra en haar beste vriend Roger doen de plechtige belofte dat, als één van hen ontvoerd wordt, de andere hem of haar komt bevrijden. Na een uit de hand gelopen spel met enkele straatjongeren (ze had de jongeren verteld dat er in het weeshuis een magische mantel ligt en wou daarom een schoolmantel stelen uit het directeursbureau) ziet ze hoe een lid van het Magisterium haar oom probeert te vermoorden door de wijn te vergiftigen. Ze kan dit verijdelen. Nadien hoort ze haar oom spreken over Dust of Stof, de enige link tussen de verschillende paralelle werelden in het Universum. Ze raakt geïntrigeerd, en vraagt haar oom om mee te mogen op zijn expeditie naar de Noordpool, waar hij het Stof zou onderzoeken. Haar oom weigert, en geeft haar de goede raad niet meer aan Stof te denken. Enige tijd later wordt ze tijdens een diner in het weeshuis uitgenodigd aan de tafel van het schoolhoofd. Tijdens het diner komt Mevr. Coulter, een rijke vriendin van de school aan deze tafel zitten, en vraagt Lyra of ze haar assistente wil worden op haar expeditie naar de Noordpool. Lyra, gefascineerd door de mooie vrouw, stemt in. Die avond worden 2 vrienden van Lyra ontvoerd: Roger en Billy. De ochtend van haar vertrek overhandigt het schoolhoofd haar een gouden voorwerp, een alethiometer. Hij zegt erbij dat het zeer belangrijk is dat Mevr. Coulter niet weet dat zij het heeft. Nadat Lyra enige tijd bij Mevr. Coulter woont, ontdekt ze dat zij voor het Magisterium werkt, de organisatie die het leven in de wereld bepaalt. Ze zou ook het hoofd zijn van de Lokkers, en van een programma dat “Intercisie” heet. Lyra vlucht, en wordt gered door de Zigeuzen, een volk dat rondreist en probeert te ontsnappen aan de invloed van het Magisterium. Ze hadden de vraag gekregen van Lord Asriel om over haar te waken. Een van de Zigeuzen is Ma Costa, de moeder van Billy. Bij dit volk leert Lyra de krachten van de Alethiometer kennen. Dan blijkt dat ze de Alethiometer kan lezen, een talent waarvan werd gedacht dat het niet meer bestond. Ze reist verder met dit volk, en gaat na enige dagen aan land in het dorp Trollesund. Hier leert ze de äeronaut Lee Scoresby kennen, die zijn hulp aanbiedt aan Lyra, op voorwaarde dat zij hem helpt om een vriend van hem uit de problemen te halen. Die vriend blijkt Iorek Byrnison te zijn, een Panserbjörne, de bewoners van de Noordpool. Iorek is verbannen nadat hij een één op één gevecht met een andere beer had verloren. Hierdoor moest hij zijn recht op de troon opgeven. Zijn pantser werd afgenomen door de mensen van Trollesund, en hij wordt verplicht om te werken als krachtpatser. Nadat Lyra hem verteld waar zijn pantser ligt, haalt Iorek het terug. De bevolking van Trollesund wil hem en Lyra doden, maar de Zigeuzen en Lee Scoresby kunnen dit verijdelen. Iorek heeft nu een contract met Lyra, doordat zij zijn leven redde. De volgende nacht lijdt de Alethiometer Lyra en Iorek naar een vallei, waar ze Billy terugvinden. Hij is zeer verward en zwak, omdat hij gescheiden is van zijn daemon. Nu weet Lyra ook wat Intercisie is: het scheiden van kinderen en hun daemon. Als ze terugkomen bij de Zigeuzen, wordt het kamp overvallen door de Samoyed, de bewoners van het gebied. Lyra wordt gevangengenomen en voor Koning Ragnar geleid, de koning der ijsberen. Lyra weet dat Ragnar het meest van al een eigen daemon wil, iets wat een ijsbeer niet kan hebben. Ze geeft zich uit voor de daemon van Iorek, en daagt Ragnar uit om Iorek te bevechten in een tweegevecht. Als Ragnar Iorek verslaagt, zou Lyra Ragnar’s daemon worden. Iorek komt om Lyra te redden, en als Lyra aan Iorek vertelt dat ze Ragnar heeft uitgedaagd, noemt Iorek haar Lyra Zilvertong. Want nooit eerder was een beer door een list overwonnen.

Iorek verslaat Ragnar, en eist zo zijn rechtmatige plaats als koning der ijsberen op. Hij blijft echter niet in het Rijk, maar reist voort met Lyra. Ze reizen voort naar het labo, maar raken gescheiden als een brug over een ijsspleet instort. Iorek gaat hulp halen, terwijl Lyra het lab binnendringt. Ze wordt echter gepakt en wordt naar de refter geleid. Daar vindt ze Roger terug, die haar een mogelijke ruimte toont waar ze haar Alethiometer kan raadplegen. De ruimte bestaat uit gangen die boven de plafonds lopen in het gebouw. Lyra hoort stemmen, en gaat er op af. Ze zakt half door het plafond en wordt gezien door de vergaderende professors. Ze wordt gevangen, en in de Intercisie-machine gestoken. Het proces is bijna voltrokken, als Mevr. Coulter de kamer binnenstormt en de machine stopt. Nadat Lyra en haar daemon hersteld zijn, legt Mevr. Coulter uit dat Intercisie uitgevoerd wordt om kinderen te beschermen tegen de (vermeende) schadelijke effecten van Stof, dat door het Magisterium gezien wordt als sporen van de oerzonde. Ook komt aan het licht dat Mevr. Coulter Lyra’s moeder is, en Lord Asriel haar vader. Lyra vlucht weg uit het lab en tijdens haar vlucht bevrijdt ze al de kinderen en vernielt de Intercisie-machine. Hierdoor breekt brand uit in het hele gebouw, een brand die het gebouw niet overleeft. Voor het gebouw proberen de wachters de kinderen tegen te houden, maar met de hulp van de Heksen, Zigeuzen, Iorek en Lee Scoresby worden de wachters verslagen. Mevr. Coulter ontsnapt echter, en vertrekt om het lab van Lord Asriel te stoppen. In de laatste scène liggen Lyra en Roger samen op het achterdek van het schip van Lee. Lyra geeft een overzicht van de zaken die ze nog wil doen. Het gaat hoofdzakelijk om taken in verband met het stoppen van het Magisterium. Het einde is zeer open.

[bewerk] Cast

Personage	Acteur	Stemacteur Nederlandstalige nasynchronisatie	Stemacteur Vlaamse nasynchronisatie
Lyra Belacqua	Dakota Blue Richards	Lizemijn Libgott	Hannah Lauwrys
Mrs. Coulter	Nicole Kidman	Hildegard van Nijlen	Ann Van den Broeck
Lord Asriel	Daniel Craig	Joep Sertons	Christophe Haddad
John Faa	Jim Carter	Hero Muller	Lucas Dietens
Farder Coram	Tom Courtenay	Kees Coolen	Kees Coolen
Serafina Pekkala	Eva Green	Hymke de Vries	Deborah De Ridder
Lee Scoresby	Sam Elliott	Arnold Gelderman	Wim Peters
Roger Parslow	Ben Walker	Jimmy Lange
Ma Costa	Claire Higgins	Beatrijs Sluyter	Marleen Maes
Hoofd Jordan College	Jack Shepherd	Wim van Rooij	Marc Lauwrys
Fra Pavel	Simon McBurney	Olaf Wijnants Labree	Dimitri Verhoeven
Iorek Byrnison (stem)	Ian McKellen	Hans Hoekman	David Davidse
Ragnar Sturlusson (stem)	Ian McShane	Marcel Jonker	Marcel Jonker
Pantalaimon (stem)	Freddie Highmore	Maikel Nieuwenhuis	Steve Beirnaert
Mrs. Lonsdale	Magda Szubanski	Marjolein Algera	Jeannine Geerts
Bolvanger Official	Jason Watkins	Frans Limburg	Joost Claes
Nurse Clara	Hattie Morahan	Nathalie Haneveld	Afra Voesenek