Henck Arron

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Henck Alphonsus Eugène Arron (Paramaribo, 25 april 1936 – Alphen aan den Rijn, 4 december 2000), was een Surinaams politicus.

Arron werd geboren in Paramaribo. Hij voltooide in 1956 de middelbare school (AMS) en vertrok naar Nederland, voor een opleiding in het bankwezen. Arron werkte enkele jaren bij de Amsterdamsche Bank. Vervolgens keerde hij terug naar Suriname, waar hij bij Vervuurts Bank (tegenwoordig de 'Hakrinbank') ging werken. Eind 1963 werd hij onderdirecteur van de Volkskredietbank.

Arron werd in 1961 bestuurslid van de Nationale Partij Suriname (NPS). In 1963 werd hij statenlid. In 1969 werd hij waarnemend fractieleider, en in 1970 werd Arron voorzitter van de NPS. Bij de verkiezingen van 1973 was hij lijsttrekker van de Nationale Partij-kombinatie (NPK) bestaande uit de NPS, de PNR, de PSV en de KTPI. De NPK behaalde 22 van de 39 zetels in de Staten (parlement) en de overige 17 zetels gingen naar de VHP zodat de PNP van premier Jules Sedney geen enkele zetel kreeg.

[bewerk] Eerste kabinet Arron

Na de verkiezingen formeerde Arron een kabinet dat op 24 december 1973 werd beëdigd:

Ministerie	Minister
Algemene Zaken en Financiën	Henck Arron (NPS) (tevens premier)
Arbeid en Volkshuisvesting	Frits Frijmersum (PNR)
Binnenlandse Zaken	Coen Ooft (PSV)
Districtsbestuur en Decentralisatie	Olton van Genderen (NPS)
Economische Zaken	Eddy Bruma (PNR)
Justitie en Politie	Eddy Hoost (PNR)
Landbouw, Veeteelt en Visserij	Willy Soemita (KTPI)
Onderwijs en Volksontwikkeling	Ronald Venetiaan (NPS)
Opbouw	Michael Cambridge (NPS)
Openbare Werken en Verkeer	Achmed Karamat Ali (NPS)
Sociale Zaken	André Soeperman (KTPI)
Volksgezondheid	Mike Brahim (PSV)

[bewerk] Tweede kabinet Arron

Het kabinet dat op 28 december 1977 werd beëdigd:

Ministerie	Minister
Arbeid en Volkshuisvesting	Panalal Parmessar (HPP)
Binnenlandse Zaken	Olton van Genderen (NPS) (tevens vicepremier)
Buitenlandse Zaken	Henck Arron (NPS) (tevens premier)
Economische Zaken	Ludwig Zuiverloon (PSV)
Financiën	Lesley Goede (NPS)
Justitie	Soerdj Badrising (HPP)
Landbouw, Veeteelt en Visserij	Johan Sisal (KTPI)
Onderwijs en Volksontwikkeling	Ronald Venetiaan (NPS)
Opbouw	Michael Cambridge (NPS)
Openbare Werken en Verkeer	Achmed Karamat Ali (NPS)
Sociale Zaken	Cornelis Ardjosemito (KTPI)
Volksgezondheid	Mike Brahim (PSV)

Nadat de KTPI de regeringscoalitie had verlaten werd in februari 1979 R.A.P. van Ling minister van Sociale Zaken en J.T. Kasantaroeno minister van Landbouw, Veeteelt en Visserij.

[bewerk] Onafhankelijkheid

Op 15 februari 1974 kondigde hij aan dat Suriname "ultimo 1975" onafhankelijk moest worden. Oppositieleider Jagernath Lachmon was hier fel tegen, maar Arron zette door. Hij leidde persoonlijk de onderhandelingen met Nederland. De hindoestanen onder Lachmon draaiden op het laatste moment bij.

Op 25 november 1975 werd Suriname onafhankelijk, en werd Arron de eerste premier van de Republiek Suriname. Zijn regering werd geen succes. Arron schortte de verkiezingen op tot 1977. In oktober van dat jaar won de NPS de verkiezingen. Arron werd van fraude beschuldigd. In 1980 pleegden 16 sergeants van het Nationaal Leger van Suriname onder leiding van Desi Bouterse een coup. De regering-Arron werd beschuldigd van corruptie en werd afgezet. Arron werd gevangen gezet. Later kreeg hij huisarrest.

In 1987 volgden vrije verkiezingen en werd Arron vicepresident van de regering onder Ramsewak Shankar. In 1990 stuurde Bouterse deze regering naar huis, middels de zogeheten "telefooncoup".

Op 25 november 2000 werd Arron door president Venetiaan tijdens de herdenking van 25 jaar onafhankelijkheid onderscheiden met de hoogste Surinaamse onderscheiding: de Gele Ster.

Arron bracht in december 2000 op uitnodiging van het Koninklijk Instituut voor de Tropen een bezoek aan Nederland, samen met Jagernath Lachmon. Hij werd geïnterviewd in het radioprogramma 'De Ochtenden'. Hij gaf toe dat geen enkele Surinaamse regering sinds de onafhankelijkheid een voldoende had gehaald; niettemin vond hij de Nederlandse bedilzucht nog steeds niet te verdragen. Lachmon, die eigenlijk altijd tegen de onafhankelijkheid was geweest, Arron en Jan Pronk, die als minister van ontwikkelingssamenwerking betrokken was geweest bij de dekolonisatie van Suriname, debatteerden op 3 december met over 25 jaar onafhankelijkheid. Hierbij werd hij vanuit de zaal bekritiseerd door de Surinaams-Hindoestaanse publicist Anil Ramdas. Een dag later, op de verjaardag van Arrons vrouw, brachten beiden een beleefdheidsbezoek aan de voorzitter van de Tweede Kamer, Jeltje van Nieuwenhoven. 's Avonds overleed Arron in zijn hotelkamer in Alphen aan den Rijn tijdens zijn slaap aan een hartstilstand. Hij werd 64 jaar oud. President Venetiaan reageerde verslagen. Enkele dagen later kwamen honderden mensen bijeen in de Mozes en Aäronkerk in Amsterdam. De voorgenomen huldiging van Arron in Nederland, op 9 december moest worden afgelast.

Op 25 april 2003 werd de Gravenstraat in Paramaribo omgedoopt in Henck Arronstraat. President Venetiaan hield een toespraak bij de onthulling van het naambord.

Voorganger: J. Sedney	Premier van Suriname 1973 - 1980	Opvolger: H.R. Chin A Sen
Voorganger: H.S. Radhakishun	Minister van Financiën 1973-1977	Opvolger: L.E. Goede
Voorganger: --	Minister van Buitenlandse Zaken 1975 - 1980	Opvolger: H.R. Chin A Sen
Voorganger: -	Vicepresident van Suriname 1988 - 1990	Opvolger: J.A. Wijdenbosch