Grigori Raspoetin

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Voor de schrijver, zie Valentin Raspoetin

Raspoetin

Grigori Jefimovitsj Raspoetin (Russisch: Григорий Ефимович Распутин), eigenlijke naam Grigori Jefimovitsj Novitsj (Григорий Ефимович Нович, Prokovskoje, 22 januari [O.S. 10 januari] 1869 - Petrograd, 29 december [O.S. 16 december] 1916) was een Russische monnik en intrigant. Er wordt gesuggereerd dat de naam Raspoetin Russisch is voor 'de losbandige', maar andere bronnen zeggen dat het staat voor 'een plek waar twee rivieren elkaar ontmoeten'. Hij kwam oorspronkelijk uit een boerenfamilie uit het district Tjoemen in Siberië.

Hij wordt ook wel eens de "gekke monnik" genoemd, maar het was geen geheim dat hij getrouwd was en anderen noemden hem een religieuze pelgrim en gebedsgenezer. Hij speelde een belangrijke rol aan het hof van de laatste Russische tsaar Nicolaas II en had daardoor direct of indirect mede invloed op de val van het tsarisme en de opkomst van het bolsjewisme.

Het verhaal gaat dat Raspoetin door de hemelse moeder was aangeraakt en gevraagd was om naast het bed te verschijnen van de jonge tsarevitsj Aleksej om het bloeden te stoppen. Dit bloeden werd veroorzaakt door de stollingsziekte hemofilie waarbij inwendige bloedingen kunnen ontstaan die niet tijdig stoppen. Tijdens zo'n bloeding leed de tsarevitsj ernstige pijn en afhankelijk van waar de bloeding plaatsvond, kon de jongen zich niet goed bewegen. Zo kwam het vaak voor dat hij tijdelijk niet kon lopen. De prins had deze (erfelijke) ziekte gekregen via zijn moeder, kleindochter van koningin Victoria, die draagster van de ziekte was. Als draagster had zij de ziekte zelf niet, maar kon hem wel via haar genen doorgeven aan haar kinderen.

Toen Raspoetin in 1905 in Sint-Petersburg aankwam kwam hij niet direct bij de tsarenfamilie terecht; hij maakte pas in 1907 contact toen de tsarina Raspoetin had opgeroepen.

Door zijn grote macht aan het hof en op de Russische politiek en vooral door het feit dat veel mensen hem tijdens de Eerste Wereldoorlog als Duits spion zagen, werd hij vooral door de Russische adel steeds meer gewantrouwd. Hij werd in de nacht van 28 op 29 december 1916 door de Russische prins Felix Joesoepov in diens paleis te Petrograd vermoord.

Deze moord is onderwerp van speculatie. Het meest gangbare verhaal is dat Raspoetin door Joesoepov bij hem thuis werd uitgenodigd voor een feest. Een bevriende arts moest een overdosis kaliumcyanide (KCN), genoeg om een stier te doden, in het voor Raspoetin bestemde gebak doen. Raspoetin is daar echter niet aan overleden, maar voelde zich wel onwel en ging naar buiten. Daar vuurde Joesoepov een aantal kogels op hem af. Het lichaam werd vervolgens in een kanaal gegooid. De schoten bleken echter niet fataal, want uit autopsie bleek dat Raspoetin was verdronken. Hierna is zijn penis afgesneden en op sterk water gezet. Op dit moment wordt het circa 30 cm lange geslachtsdeel nog steeds bewaard.

[bewerk] De moord kritisch bekeken

Het gebak bevatte kaliumcyanide, maar door het bakproces verandert dit in blauwzuurgas. Dit is ook uiterst giftig, maar doordat het een gas is zal het zich vermengen met de lucht en in de uiteindelijke cake niet of nauwelijks meer voorkomen. Het was dus nog waarschijnlijker geweest dat juist de bakker van de cake zou zijn overleden, eerder nog dan Raspoetin zelf. Na het eten van de cake zou Raspoetin het paleis hebben kunnen ontvluchten omdat Joesoepov geen geweldig schutter was. Uiteindelijk, verzwakt door zijn verwondingen, is hij in het kanaal terechtgekomen, waar hij is verdronken.