Erp (Veghel)
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
 |
|||||
|
|||||
  Erp
|
|||||
|
|
|||||
|
|
|||||
| Provincie | Noord-Brabant | ||||
| Gemeente | Veghel | ||||
| Coördinaten | 51°36'N 5°36'E | ||||
|
|
|||||
| Inwoners (1 jan 2006) | 3985 | ||||
|
|
|||||
| Postcode | 5469 | ||||
| Netnummer | 0413 | ||||
| Belangrijke verkeersaders | A50, N279 | ||||
 Nederland |
|||||
Erp (Erps dialect: Èrrûp) is een dorp in de provincie Noord-Brabant, gelegen in de Meierij van 's-Hertogenbosch. Erp is een onderdeel van de gemeente Veghel. Het dorp heeft 3982 inwoners (2003). Het is gelegen aan het riviertje de Aa.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
Na in de vroegste periode deel te hebben uitgemaakt van het mysterieuze graafschap Rode (Sint-Oedenrode), kwam Erp in de 13e eeuw bij het hertogdom Brabant als onderdeel van de Meierij van 's-Hertogenbosch en bleef het resorteren onder het kwartier Peelland. Sinds 1300 is Erp officieel een gemeente, wanneer Hertog Jan II van Brabant haar inwoners het recht geeft tot het gebruik van gemeentegronden voor een jaarlijkse cijns van 6 Leuvensche ponden. Vruchtgebruikers van de heerlijkheid zijn de heren van Erp die wonen op kasteel Frisselstein te Veghel. Erp en Veghel waren dan ook gedurende het ancien regime als heerlijkheden verenigd onder één heer en werden in stukken betreffende de Meierij gezamenlijk aangeduid als Vegchel en Erp, wat de historische verbondenheid tussen deze plaatsen onderstreept. De verbondenheid komt bijvoorbeeld tot uiting in het gehucht Ham, dat oorspronkelijk deels tot Erp en deels tot Veghel behoort. De grootste bebouwing ligt in de voormalige gemeente Veghel, maar het belangrijke herenhuis en naamgever van het gehucht De Hamse Hoef, ligt in de voormalige gemeente Erp. Erp bleef tot 1994 een zelfstandige gemeente en werd toen, in het kader van een gemeentelijke herindeling, bij de gemeente Veghel gevoegd. Erp vormde de grens van de Meierij van 's-Hertogenbosch en paalde met haar gemeente aan de dorpen Boekel en Uden, die eertijds behoorden tot het Land van Ravenstein. Eeuwenlang waren er tussen Erp en deze dorpen geschillen over het juiste verloop van de gemeentegrenzen. Toch was Boekel voor de inwoners van Erp een toevluchtsoord, wanneer Erp samen met de Meierij van 's-Hertogenbosch in 1648 aan de Staatsen wordt toegewezen en daarmee aan de Verenigde Nederlanden komt. De katholieke eredienst wordt verboden, waarop de inwoners van Erp in Boekel hun schuurkerk bouwen. Boekel behoorde immers niet tot Staats-Brabant, maar tot het Vrije Land van Ravenstein.
[bewerk] Dorpsontwikkeling
Erp was nooit een belangrijke plaats, maar was altijd een tamelijk groot dorp. Begin 19e eeuw omschrijft de koster Adriaan Brock uit Sint-Oedenrode op zijn tocht door de Meierij het dorp Erp als volgt:
‘Het is een groot echter geen schoon dorp, wyl er de huizen zeer verspreid liggen, en men treft er behalven het Raad- of Gemeentehuis weinig aanmerkenswaardig aan.’
Dit oude raadhuis treft men hedentendage nog in de kom van Erp. Erp is, evenals Veghel, ontstaan rondom een doorwaadbare plaats in de rivier de Aa. Het middelpunt van Erp is altijd de Sint-Servatiuskerk geweest, vanwaaruit de lintbebouwing zich uitwaaierde. Later werd de agrarische ruimte tussen deze linten opgevuld met kleinschalige woonwijken. Uitbreiding van het woningenbestand vindt momenteel vooral plaats aan de westzijde van Erp, richting Veghel.
[bewerk] Religie
De Sint Servatiuskerk van Erp werd in 1844 gebouwd. Dit was een zogenaamde Waterstaatskerk, die ontworpen werd door Arnoldus van Veggel in een Neoclassicisme stijl. In 1896 sloeg de bliksem in de spits van de toren, waardoor deze vervangen moest worden. Architect Pierre Cuypers maakte het ontwerp voor een nieuwe spits die in 1897 voltooid werd. Ook ontwierp hij het altaar in opdracht van Pastoor G. de Bruyn.
[bewerk] Landschappelijke ontwikkeling
Momenteel is de gemeente Veghel bezig met het aanleggen van natuurgebieden. Dit ter compensatie van de aanleg van de snelweg A50, maar ook om het landelijk gebied een grotere ecologische en recreatieve waarde te geven.
- Het Masterplan de Aa vormt hierbij een omvangrijk project. De eerste fase van het Masterplan wordt voorbereid en gerealiseerd in de periode 2005-2007. Deze fase betreft het beekdal van de Aa tussen de A50 aan de noordzijde en de kom van Erp. Voor dit deel van het beekdal worden de doelstellingen ten aanzien van natuurontwikkeling, waterbeheer, recreatie, landschap, landbouw en archeologie concreet uitgewerkt. Het project zal aansluiten op de ontwikkelingen van soortgelijke plannen in de dorpen Heeswijk-Dinther en Berlicum.
[bewerk] Geboren in Erp
- Anky van Grunsven (2 januari 1968), dressuuramazone
- Esther van Boxtel , musicalactrice, winnares John Kraaykamp Musical Award 2006, voor Aanstormend Talent
[bewerk] Cultuur in Erp
- Harmonie OBK, opgericht in 1920: harmonieorkest en slagwerkgroep.
- voetbalvereniging van Erp opgericht in 1944
- Lokale televisie: De Erpse Lokale Omroep was begin jaren 90 een tv-zender op de kabel in Erp en werd door vrijwilligers draaiende gehouden. Begonnen als kabelkrant werden er in de laatste jaren van haar bestaan ook nieuwsprogramma's gemaakt waarin verslaggevers wetenswaardigheden uit het dorp en omstreken presenteerden. Nadat Veghel en Erp zijn samengegaan in de gemeente Veghel, is na een korte samenwerking met Skyline tv (lokale omroep van Veghel) de Erpse Lokale Omroep opgeheven.
[bewerk] Externe links
| Gemeente Veghel |  |
|---|---|
|
Hoofdplaats: Veghel |
