Dicynodontia
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
| Dicynodontia | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Placerias hesternus, één van de laatste dicynodonten |
|||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||
|
|||||||||||
| Onderorde | |||||||||||
| Dicynodontia |
Dicynodontia is een suborde van de Therapsida en omvat een groot aantal uitgestorven plantenetende vormen uit het Laat-Perm en Trias. Aan het einde van het Trias stierf de groep grotendeels uit door de opkomst van de dinosauriërs.
[bewerk] Beschrijving
Dicynodonten waren plantenetende therapsiden die ruim zestig miljoen jaar (met de Australische dicynodont uit het Krijt erbij meer dan honderd miljoen jaar) op de wereld rondliepen. Ze evolueerden in tientallen verschillende soorten – in grootte variërend van een hedendaagse mol tot een neushoorn – die vrijwel allemaal in het bezit waren van een relatief grote kop, twee naar beneden gerichte slagtanden en een schildpadachtige bek. De voorpoten waren net als bij hagedissen gespreid, maar de achterpoten stonden net als bij zoogdieren recht onder het lichaam. Dicynodonten hadden een wereldwijde verspreiding en ongeveer 250 miljoen jaar geleden waren ze de meest voorkomende viervoeters op Aarde. Aan het einde van het Trias (±210 mjg) verdwenen ze, om plaats te maken voor de dinosauriërs.
[bewerk] Dicynodonten leefden langer dan gedacht
In 2003 meldden Australische paleontologen van de Monash University in Brisbane een 40 cm grote schedel van een dicynodont te hebben gevonden in de archieven van het Queensland Museum. De schedel is afkomstig uit 105 miljoen jaar oude gesteentes nabij Hughenden, Queensland. De dicynodont was waarschijnlijk twee meter lang en een meter hoog. Wellicht is het een afstammeling van Kannemeyeria, een soort dat tijdens het Vroeg-Trias in Australië heeft geleefd. De vondst betekent dat de dicynodonten niet aan het einde van het Trias zijn uitgestorven, zoals altijd werd gedacht, maar dus veel langer hebben geleefd. Volgens de paleontologen wisten de dicynodonten door geografische isolatie in Australië te overleven: in het Mesozoïcum lag Australië in een afgezonderde uithoek van het zuidelijke supercontinent Gondwana, zodat dicynodonten er zonder veel bedreiging door andere diersoorten hebben voortgeleefd. Hetzelfde geldt overigens voor een groep krokodilachtige amfibieën, de labyrinthodonten. Ook deze groep werd verondersteld volledig te zijn uitgestorven aan het einde van het Trias, totdat fossielen van meerdere soorten uit het Vroeg-Krijt in Australië werden opgegraven. Eén van de gevonden soorten was de vijf meter lange Koolasuchus. Ook de dwergallosaurus bleek in Australië te overleven.
[bewerk] Indeling
Suborde Dicynodontia
- Familie Eodicynodontidae
- o.a. Eodicynodon
- Familie Endothiodontidae
- o.a. Chelyodontops, Endothiodon
- Familie Diictodontidae
- o.a. Diictodon, Robertia
- Familie Cistecephalidae
- o.a. Cistecephaloides, Cistecephalus
- Familie Oudenodontidae
- o.a. Oudenodon, Rhachiocephalus
- Familie Lystrosauridae
- o.a. Lystrosaurus
- Familie Aulacocephalodontidae
- o.a. Aulacephalodon
- Familie Kannemeyeriidae
- Familie Dicynodontidae
- o.a. Dicynodon
