Decafeïnisering
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Decafeïnisering is de noemer waaronder men verscheidene methodes verzamelt om cafeïne uit koffie te halen.
Inhoud |
[bewerk] De Roseliusmethode
De eerste commercieel succesvolle manier om cafeïne uit koffiebonen te verwijderen werd ontdekt door Ludwig Roselius en Karl Wimmer in 1903. De bonen worden gestoomd in een oplossing met zout water. Daarna wordt de cafeïne verwijderd met benzeen als oplosmiddel. Dergelijke koffie werd verkocht als Koffie HAG (Handels Gesellschaft) in Europa. In Frankrijk stond het bekend als Café Sanka. Wegens van de gezondheidsrisico's van benzeen wordt dit proces niet langer gebruikt door de industrie.
[bewerk] De Zwitserse watermethode
De Zwitserse watermethode werd in de jaren '30 in Zwitserland ontwikkeld. Een lading ongeroosterde koffiebonen wordt geweekt in heet water, waardoor de cafeïne vrijkomt. Dit proces wordt uitgevoerd totdat alle cafeïne en koffiebestanddelen opgenomen zijn in het water. De bonen worden daarna opgevist en afgevoerd. Het water wordt door een koolstoffilter gepompt die de cafeïnemoleculen opvangt, maar de andere bestanddelen doorlaat. Het gearomatiseerde water wordt vervolgens opnieuw in een tank met nieuwe koffiebonen gedaan. Omdat het water verzadigd is van de koffiearoma's, wordt deze keer alleen nog de cafeïne opgenomen. Deze methode wordt herhaald totdat 99,9% van de cafeïne is verwijderd. De bonen worden daarna opgevist en gedroogd. Het voordeel van deze methode is dat de smaak en geur van de koffie zo goed als intact blijft. In Vancouver zou zich de enige fabriek ter wereld bevinden die nog steeds deze methode toepast.
[bewerk] De rechtstreekse methode
Bij de zogenaamde "rechtstreekse" methode worden de koffiebonen eerst gedurende 30 minuten gestoomd. Vervolgens worden ze gedurende 10 uur meermaals gereinigd met ofwel methyleenchloride ofwel ethylacetaat. Vervolgens laat men het chemische oplosmiddel vedampen. Ethylacetaat komt in de natuur voor in verscheidene fruit- en groentesoorten. Daarom wordt deze methode ook wel de "natuurlijke" methode genoemd. Het is echter niet haalbaar om dergelijke hoeveelheden ethyleenacetaat te verzamelen. Daarom wordt een synthetische variant gebruikt.
[bewerk] De onrechtstreekse methode
Bij de "onrechtstreekse" methode worden de koffiebonen eerst gedurende meerdere uren geweekt in heet water. In feite zet men dus een pot sterke koffie. Vervolgens wordt de cafeïne uit de vloeistof gefilterd met ofwel methyleenchloride ofwel ethylacetaat, zoals bij de "rechtstreekse" methode. Deze oplosmiddelen laat men opnieuw verdampen. Het water wordt op zijn beurt herbruikt bij een nieuwe lading bonen. Na meerdere cycli wordt een evenwichtstoestand bereikt waarbij het water en de bonen dezelfde samenstelling hebben, met uitzondering van de cafeïne. Voorbij dit verzadigingspunt wordt alleen nog cafeïne onttrokken aan de nieuwe bonen, waardoor de smaak- en geurstoffen beter behouden blijven. Omdat bij de opstartfase van deze methode water nodig is, noemt men haar ook wel de "watermethode", ondanks het gebruik van de chemicaliën.
[bewerk] De CO2- en de O2-methode
Deze methode is in vakterminologie gekend als hyperkritische vloeistofextractie. De koffiebonen worden vooreerst gestoomd. Bij de CO2-methode, weekt men ze vervolgens in een bad van vloeibare koolfstofdioxide waarbij de atmosferische druk 73 tot 300 maal verhoogd wordt. Daarna laat men de overdruk ontsnappen zodat CO2 verdampt. Ofwel houdt men de CO2 onder druk en laat haar door water- of koolstoffilters passeren om de cafeïne te verwijderen. De CO2 wordt herbruikt bij een nieuwe lading bonen. De O2-methode werkt volgens hetzelfde principe. CO2 en O2 werken efficiënter dan water op voorwaarde dat ze in hyperktitische toestand worden gehouden. Dit betekent dat ze zich op de rand van vloeistof- naar gastoestand bevinden. Zodoende profiteren ze van de diffusiteit van de gastoestand en de hoge dichtheid van de vloeistoftoestand. De CO2- en O2-methode hebben het voordeel dat er geen giftige oplosmiddelen aan te pas komen.
[bewerk] De triglyceridemethode
Bij deze ethode worden ongeroosterde bonen geweekt in heet water. Op deze manier komt de cafeïne naar het oppervlak van de bonen. Vervolgens sluist men de bonen door naar een andere container en dompelt ze onder in koffieoliën die uit gebruikt koffiegruis worden gepuurd. Door de bonen gedurende verscheidene uren op hoge temperatuur te houden wordt de cafeïne opgezogen door het triglyceride in de oliën zonder het aroma aan te tasten. Daarna scheidt men de bonen van de olie en droogt men ze. De cafeïne wordt vervolgens eveneens gescheiden van de olie. De olie wordt immers hebruikt bij een nieuwe lading bonen. Ook deze methode is er één van "rechtstreeks contact".
