De Nieuwe Ooster
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
De Nieuwe Oosterbegraafplaats is een begraafplaats in Amsterdam. Deze is gelegen aan de Kruislaan in de Watergraafsmeer en heeft een oppervlakte van ruim 30 hectare. Op 1 mei 1894 ging de begraafplaats open.
De Nieuwe Oosterbegraafplaats nam de functie over van de (Oude) Oosterbegraafplaats, net buiten de Muiderpoort, thans bevindt zich hier het Koninklijk Instituut voor de Tropen en een deel is opgegaan in het Oosterpark.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
De gemeente Amsterdam kocht in 1888 een stuk terrein van 16 hectare in de toen nog zelfstandige naburige gemeente Watergraafsmeer voor een nieuwe begraafplaats, aangezien elders niet voldoende ruimte meer was.
De begraafplaats is in 1892 ontworpen door de landschapsarchitect Leonard Anthony Springer. Springer heeft bij zijn ontwerp veel aandacht besteed aan de bomen.
In 1904 kocht de gemeente het aangrenzende terrein van het landgoed Oud-Roosenburgh. De uitbreiding was 8 hectare groot en werd naar het ontwerp van Springer aangepast. In 1927 werd de begraafplaats opnieuw uitgebreid, tot aan de Zaaiersweg (Betondorp) en is nu 33 hectare groot.
De begraafplaats wordt tegenwoordig De Nieuwe Ooster genoemd. De naamsverandering is gekomen na de bouw van een crematorium in 1994, naar een ontwerp van R. van Liesveld.
[bewerk] Monument, arboretum en museum
De begraafplaats werd in 2003 een Rijksmonument. In 2005 is het terrein uitgeroepen tot arboretum. Er zijn plannen om het oorspronkelijke ontwerp van Springer weer te herstellen. Op het terrein bevindt zich het eind 2007 geopende Nederlands Uitvaart Museum Tot Zover.
[bewerk] Graven van bekende Nederlanders
.JPG/200px-Westerman_graf_(Amsterdam).JPG)
Er liggen vele bekende Nederlanders begraven. Veel graven hebben de status van monument gekregen. Hieronder een overzicht:
- Cornelis Johannes Karel van Aalst (1866-1939), bankier
- Jan Albregt (1829-1879), acteur, aanvankelijk begraven op de Oude Oosterbegraafplaats
- Wim Anderiesen (1903-1944), voetballer
- Ko Arnoldi (1883-1964), acteur (B-42-643)
- Feike Asma (1912-1984), organist
- Barend Barendse (1852-1935), acteur
- Herman Bavinck (1854-1921), politicus en predikant
- Bet van Beeren (1902-1967), eigenares van Café 't Mandje op de Zeedijk (2-62-66)
- Thibault Bigot (1871-1930), acteur
- Majoor Bosshardt (1913-2007), voluit heette ze Alida Margaretha Bosshardt, het bekendste lid van het Leger des Heils. Officieel was haar rang die van luitenant-kolonel.
- George Breitner (1857-1923), fotograaf en schilder
- Jos Brink (1942-2007), presentator
- Philippe la Chapelle, acteur (AA-50-20)
- Lien la Chapelle-de Jong, actrice (AA-50-20)
- Theo van Gogh (1957-2004), regisseur en televisiemaker
- Albert Hahn (1877-1918), tekenaar
- Joannes Benedictus Van Heutsz (1851-1924), generaal. Van Heutsz lag in een monumentale granieten grafkelder op een prominente plaats achter de aula van de begraafplaats. Inmiddels is dit monument afgebroken en ligt dit sedert 2002 opgeslagen; in restauratie in 2005.
- Ed. Hoornik (1910-1970), dichter (AA-25-126)
- Rika Hopper, actrice (AA-19-1)
- Marijke Höweler (1938-2006), schrijfster
- Cornélie Huygens, schrijfster
- Hendrik Maarten Krabbé, schilder (1-25-148)
- Johannes Hermanus Leliman, architect
- Jan Mens (1897-1967), schrijver, o.a. van De kleine waarheid
- Emile van Moerkerken (1916-1995), fotograaf
- Pieter Hendrik van Moerkerken
- Piet van Nek (overleden in 1914), wielrenner. Hij verongelukte tijdens een wielerwedstrijd in Leipzig
- Nescio (1882-1961), schrijver
- Loudi Nijhoff, actrice
- Melle Oldeboerrigter, schilder en tekenaar
- Cas Oorthuys (1908-1975), fotograaf
- Elja Pelgrom, actrice
- Jacques Perk (1859-1881), dichter. Hij lag aanvankelijk begraven op de oude Oosterbegraafplaats.
- Rudy Polanen (1943-2008), predikant
- Everhardus Johannes Potgieter (1808-1875), schrijver. Hij was aanvankelijk begraven op de Oude Westerbegraafplaats.
- Lex van Rossen, (1950-2007), popfotograaf
- Alexander Saalborn, regisseur
- Liane Saalborn (1923-1989), actrice
- Louis Saalborn, acteur en regisseur
- Suze Sablairolles (1829-1867), actrice. Ze was aanvankelijk begraven op de oude Oosterbegraafplaats.
- Eric Schuttelaar, acteur
- Thérèse Schwartze (1851-1918), portretschilderes. Zij was aanvankelijk begraven op Zorgvlied
- Frederik August Stoett (1896-1936), letterkundige
- Wally Tax (1948-2005), gitarist en zanger
- Gerardus Frederik Westerman (1807-1890), één van de oprichters van Artis. Op zijn graf is een uit steen gehouwen hond geplaatst.
- August Willemsen (1936-2007), vertaler
[bewerk] Gedenkmonumenten
Er zijn diverse gedenkmonumenten en -tekens op de Nieuwe Ooster met betrekking tot de Tweede Wereldoorlog:
- Er bevindt zich een monument voor de 18 gefusilleerde deelnemers aan de Februaristaking van 1941, ontworpen door beeldhouwer Hildo Krop.
- Het monument voor omgekomenen in de concentratiekampen Buchenwald en Ravensbrück. Op dit monument uit 1952 staat een urn met aarde uit alle martelarenplaatsen van Europa ten tijde van de Nazi-overheersing.
- Indrukwekkend is het grafveld van de gesneuvelde geallieerde militairen.
- Het monument "Nooit meer Auschwitz" heeft zestien jaar op de Nieuwe Ooster gelegen. In januari 1977 werd het onthuld, ontworpen als grafbedekking door schrijver/beeldhouwer Jan Wolkers. In 1993 werd dit monument verplaatst naar het Wertheimplantsoen.
[bewerk] Overige monumenten
- De SLM-ramp van 7 juni 1989 met het kleurrijk-elftal.
- De Bijlmerramp op 4 oktober 1992.
- Het Theo Thijssenmonument, ontworpen door Jan Wolkers en onthuld op 16 juni 2005. Geen echt grafmonument want het graf werd in 1955 geruimd[1]
[bewerk] Museum
Op het terrein van de begraafplaats is op 19 december 2007 het Nederlands Uitvaart Museum geopend. De exposities zijn in een nieuw gebouw bevinden; de kantoren in de voormalige directeurswoning.
[bewerk] Flora en fauna
Deze begraafplaats is bekend om zijn flora en fauna. Zo zijn er vele soorten heesters, rozen, iepen, kastanjes, eiken, berken, magnolia's, coniferen en rododendrons. Schoolklassen organiseren vanwege de tuinbeplanting botanische lessen in het park.
[bewerk] Literatuur
- Begraafplaatsen van Amsterdam. M. de Roever & J. Bierenbroodspot. Bas Lubberhuizen, Amsterdam, 2004. ISBN 90-5937-014-7
- Hun laatste rustplaats. A. van den Broek, K. Groen et.al., Bosch en Keuning, 1985. ISBN 90-246-4517-4
- Ter gelegenheid van het eeuwfeest is er in 1994 een fotoboek gemaakt waarin duidelijk wordt hoe deze begraafplaats is ontstaan: Een plaats van rust en bezinning. Auteur is Margriet de Roever. ISBN 90-238-3162-4
[bewerk] Externe links
- Website De Nieuwe Ooster
- De Nieuwe Oosterbegraafplaats, Een park vol herinneringen, op amsterdam.nl
- Website stichting Arboretum De Nieuwe Ooster
- Museum Tot Zover
| Bronnen, noten en/of referenties: |
