Condylarthra
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
| Condylarthra | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Taxonomische indeling | ||||||
|
||||||
| Orde | ||||||
| Condylarthra | ||||||
| Families | ||||||
|
Condylarthen (orde Condylarthra) zijn primitieve hoefdieren uit het Tertiair. Het zijn de voorouders van verschillende moderne hoefdiergroepen. Hun naam verwijst naar hun geknobbelde (condylus) gewrichten (arthros). Gedurende de tijdvakken Paleoceen en Eoceen waren de condylarthen verspreid over de gehele wereld, met zelfs vertegenwoordigers in de destijds afgezonderde continenten Australië en Zuid-Amerika.
De condylarthen waren een zeer diverse groep met meerdere families en een groot aantal soorten. Sommige soorten waren kleine insectivoren (bijvoorbeeld Haplaletes), andere waren boomklimmende alleseters (bijvoorbeeld Chriacus) en weer andere soorten waren grote bodembewonene planteneters (bijvoorbeeld Phenacodus).
[bewerk] Evolutie
De eerste condylarthen ontwikkelden zich al in het Krijt-tijdperk. Het waren destijds nog kleine omnivoren, die in de schaduw van de dinosauriërs leefden. Een voorbeeld van een primitieve condylarth is Protungulatum uit het Laat-Krijt en Vroeg-Paleoceen van Noord-Amerika. Dit ratachtige dier was in het bezit van tanden die al min of meer waren aangepast aan het eten van fruit en zachte bladeren. Door het massale uitsterven van 65 miljoen jaar geleden kwamen verschillende niches vrij en de condylarthen ontwikkelden zich tot de belangrijkste planteneters. Enkele groepen behielden echter het oude omnivore voedselpatroon. In de loop van het Eoceen werden de condylarthen verdrongen door de echte hoefdieren.
De condylarthen worden beschouwd als de voorouders van verschillende latere groepen hoefdieren. Welke familie zich precies ontwikkelde tot welke hoefdiergroep is nog niet geheel duidelijk, maar momenteel veronderstelt met dat de arctocynoiden evolueerden tot de mesonychiden en de evenhoevigen, phenacodontiden de voorouders zijn van de onevenhoevigen en dat de mioclaeniden zich ontwikkeld hebben tot de Zuid-Amerikaanse litopternen. De evolutie van de verschillende hoefdiergroepen uit de Condylarthra is in onderstaande afbeelding weergegeven.
