Charles Koechlin

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Charles Louis Eugène Koechlin (Parijs, 27 november 1867 – Le Rayol Canadel, Departement Var, 31 december 1950) was een Franse componist en muziekpedagoog.

Inhoud

1 Biografie
2 Composities
3 Publicaties

[bewerk] Biografie

Hij was het zevende kind van een welgestelde, beschaafde familie uit de Elzas. Als kind wilde hij astronoom worden - wat zich in zijn composities weerspiegelt door de vele evocatieve nachtstukken en -stemmingen. Op 15-jarige leeftijd begon hij met het componeren en in 1890 besliste hij uiteindelijk voor de muzikale weg. Maar beide interesses - de vrije kunstenaar en de systematische onderzoeker - coëxisteerden verder, om zich in de loop van zijn lang leven onlosmakelijk met elkaar te verbinden. In 1887 ging hij eerst naar de befaamde École Polytechnique, maar bleef daar slechts tot 1888. Daarna had hij een korte carrière bij het leger (officier d’artillerie) in 1889.

Hij studeerde vanaf 1889 aan het Parijse Conservatoire national supérieur de musique bij de fugapaus André Gedalge (contrapunt en fuga), bij Jules Massenet (compositie en orkestratie), bij Antoine-Barthélémy Taudou (harmonieleer), daarna bij Gabriel Fauré (compositie), wiens assistent hij van 1898 tot 1901 was. Meer dan alle andere docenten werd Fauré in zijn discreet progressief, niet opdringerig dictie voor hem het esthetieke exempel. Niet uitsluitend Fauré, maar ook Debussy vertrouwde de magische orkestratiekunsten van Koechlin, en de fusie tussen componist en orkestrator in Khamma is perfekt.

In het begin van zijn compositorische werkzaamhed in de jaren 1890 tot 1908 domineert de omvangrijke liedproductie. De eerste orkeststukken zijn impressionistische stemmingsschilderijen. Na 1908 begon hij zijn "technique du développement" te voltooien en zich te bevrijden van de conventionele modellen. Hij vond zijn eigen stijl en hij wordt ook als tovenaar of beter de onderzoeker van de orkestklank beschouwd. Koechlin was in de eerste lijn geen voltooier, maar een uitvindersnatuur.

Het orkest, zijn combinatorische en karakteristieke fenomenen kende hij als geen andere met uitzondering van Gustav Mahler, waar Koechlin meer doelgerichter nieuwe klankconstellaties ontsloot en met uiterst gevoelig vakmanschap in zijn koene vormen naar boven haalde. Zijn onuitputtelijke fantasie en zijn methodische registrering gingen hand in hand, zoals zijn omvattend Traité de l'orchestration in vier boekdelen bewijst. Geen werk is dieper in de geheimen van de orkestbehandeling doorgedrongen. Verder stichtte hij met Maurice Ravel en Florent Schmitt de Société Musicale Indépendante om de eigentijdse muziek te promoten.

Tot zijn leerlingen behoren Francis Poulenc, Henri Sauguet, Germaine Tailleferre en Roger Désormière.

Hij huwde op 24 april 1903 Suzanne Pierrard. Samen hadden zij vijf kinderen: Jean Michel (1904), Hélène (1906) Madeleine (1911), Laure Antoinette (1916), en Yves (1922).

[bewerk] Composities

[bewerk] Werken voor orkest

1896-1906 Les Vendanges, symfonisch gedicht
1899-1908 L'Abbaye, suite religieuse voor gemengd koor, orkest en orgel, op. 16
1901-1907 La Nuit de Walpurgis classique, symfonisch gedicht
1907 La Forêt
1912 Les Saisons
1912 Trois chorals pour orgue et orchestre
1912-1920 Cinq Chorals pour orchestre
1920 La Forêt païenne
1925 La course de printemps, poème symphonique d’après "Dschungelbuch" Rudyard Kipling, op. 95
1931 Vingt Chansons bretonnes voor cello, piano en orkest
1932 Fugue symphonique voor orkest
1932 Cinq Chorals dans les modes du Moyen-age voor orkest
1932 Hymne pour ondes Martenot et orchestre
1932-1933 Vers la Voûte Étoilée nocturne voor orkest, op. 129
1933 Seven Stars Symphony op. 132 voor de acteurs Douglas Fairbanks, Lilian Harvey, Greta Garbo, Clara Bow, Marlène Dietrich, Emil Jannings en Charlie Chaplin.
1934 Chansons bretonnes sur des thèmes de l'ancien folklore voor cello en orkest, op. 115
1. Band 1
  1. La prophétie de Gwenc'hlan
  2. Le Seigneur Nann et la fée
  3. Le vin des Gaulois
  4. Azénor-la-Pâle
  5. Saint-Efflam et le roi Arthur
  6. Les laboureurs
2. Band 2
  1. Les trois moines rouges
  2. Alain-le-renaud
  3. Le baron de Jaouioz
  4. Notre-Dame de Folgoat
  5. Iannik Skolan
  6. La ceinture de noces
1936 La Symphonie d'hymnes, onderscheiden met de Prix Cressent
1936 La méditation de Purun Baghat, op. 159
1937 Les Eaux vives
1937 Symphonie n° 1
1938-1945 Le buisson ardent, symfonisch gedicht naar een episode uit "Jean-Christophe" von Romain Rolland, op. 203 (deel 1)
1938-1945 Le buisson ardent, symfonisch gedicht naar een episode uit "Jean-Christophe" von Romain Rolland, op. 171 (deel 2)
1939 Le Livre de la jungle
1. La loi de la jungle, symfonisch gedicht, op. 175 (1925) naar Rudyard Kipling
2. Les Bandar-Log, op. 176 (1938-1939)
1941-1944 Le Docteur Fabricius poème symphonique d'après la nouvelle de son oncle Charles Dollfus, op. 202
1942 Offrande musicale sur le nom de BACH voor piano en orkest, op. 187
1947 Introduction et 4 Interludes de style atonal-sériel, op. 214
Trois poèmes op. 18
Deux pièces symphonique, op. 20
1. En Rêve
2. Au Loin
Ballade pour piano et orchestre, op. 50
Les heures Persanes, op. 65
Poème pour cor et orchestre, op. 70bis
Vers la Voûte étoilée un hommage à Camille Flammarion, op. 129
Sur les flots lointains, op. 130
L'Andalouse dans Barcelone, op. 134
Le buisson ardent, op. 171
Silhouettes de comédie voor fagot en orkest, op. 193
En mer la nuit
Epiphanie voor cello en orkest
Études antiques
Le Printemps
l'Hiver
l'Eté
Partita voor kamerorkest
Rhapsodie sur des chansons françaises

[bewerk] Werken voor harmonieorkest

1936 Le 14 juillet - Liberté, theatermuziek voor harmonieorkest voor de finale van de 2e akte tot Le 14 juillet van Romain Rolland, op. 158
1937 Marche funèbre
Quelques chorals pour des fêtes populaires
1. Jeux
2. Victoire
3. Prélude à une fête populaire
4. Choral pour une fête en plein air
Chorales op. 153

[bewerk] Toneelmuziek

1896-1908 Jacob chez Laban, pastorale biblique, op. 36
1936 Le 14 juillet - Liberté, theatermuziek voor de finale van de 2e akte tot Le 14 juillet van Romain Rolland, op. 158

[bewerk] Opera's

1938 Alceste opera, op. 169 -libretto: H. Marchand naar Euripides
1948 Silvérie ou Les Fonds Hollandais comédie musicale, 1 akte, (fragment) - libretto: van de componist naar A. Allais/T. Bernard

[bewerk] Balletten

1908-1916 La Forêt païenne danses antiques, op. 45
1915-1917 La Divine Vesprée ballet, op. 67
1945-1947 L'Ame heureuse ballet, op. 210
1947 Voyages: film dansé ballet, op. 222 (onvoltooid)

[bewerk] Koormuziek

1902-1907 Chant funèbre à la mémoire des jeunes défuntes voor gemengd koor, orgel en orkest, op. 37
1938 Chœurs monodiques de style modal pour l'Alceste d'Euripide
1949 Motets de style archaïque op. 225
1. Voix d'hommes, Soutenu et sans nuances
2. Voix d'enfants
3. La Crypte
4. Motet en canons, molto moderato
5. Choral Mystérieux
6. Choral en imitations Moderato voor zang en blazerskwartet
7. Chanson en canon, Allegro
8. Exposition de fugue et stretto, Grave, sans hâte
9. Chanson pour habituer l'oreille aux sonorités médiévales, Allegro voor fluit en klarinet
10. Eleison, Andante
11. Monodies - Assez allant voor fluit en klarinet
12. Pour un conduit à 3 voix puis à 6 voix, Pas vite
13. Exposition et Strette, Pas vite
14. Assez lent, Très lié
15. Mystique et lumineux, Très calme et pur, Presque sans nuances
Choeurs religieux a cappella, op. 150
1. Kyrie
2. Agnus Dei
3. Alleluia

[bewerk] Vocale muziek met orkest of instrumenten

1898-1900 Chansons de Bilitis voor zang - tekst: Pierre Louÿs
1914/1946 Shéhérazade voor zang en piano
Liederen, op. 1 - tekst: Th. de Banville Rondels
1. Le Nuit
2. Le Thé
3. Le printemps
4. Le Été
Quatre poèmes d’Edmond Haraucourt voor zang en orkest, op. 7
Deux poème symphoniques voor zang en orkest, op. 43
Vers la plage lointaine op. 43 n°2
Poèmes d’Automne voor zang en orkest, op. 13 n°1 et 2
Deux poèmes d’André Chénier voor zang en orkest, op. 23, n°1
Chanson de Mélisande (d’après Fauré)
Trois mélodies voor zang en orkest, op. 17 n°2 et 3
Etudes antiques voor zang en orkest, op. 46 n°2, n°3 et n°4
Six mélodies sur des poésies d’Albert Samain voor zang en orkest, op. 31, n°1

[bewerk] Kamermuziek

1913 Sonate voor fluit en piano
1913-1922 3 Quatuors à cordes (strijkkwartetten)
1935 Sonatine modale voor fluit en klarinet, op. 155
1915-1916 Sonate voor hobo en piano, op. 58
1915/1946 Sonate voor altviool en piano
1916 Sonate voor viool en piano
1917 Sonate voor cello en piano, op. 66
1. Très modéré
2. Andante quasi Adagio
3. Final. Allegro non troppo
1922 Quintette pour piano et quatuor à cordes, op. 80
1923 Deux Sonates voor klarinet en piano
1924 Trio voor fluite, klarinet en fagot, op. 92
1937 Septuor à vent, op. 165
Au loin voor althobo en harp, op. 20
Deux Nocturnes voor fluit, hoorn en piano, op. 32 Nr. 2
Trois pièces voor fagot en piano, op. 34
Suite en quatuor voor fluit, viool, altviool en piano, op. 55
Sonate voor fagot en piano, op. 71
Sonate voor twee fluiten, op. 75
Trio (Divertissement) voor twee fluiten en klarinet, op. 91
Chansons Bretonnes (boek 1 en 2) voor cello en piano, op. 115
Quintette «Primavera» pour flûte, harpe, violon, alto et violoncelle, op. 156
Quatorze pièces voor fluit en piano, op. 157b
Épitaphe de Jean Harlow voor fluit, saxofoon en piano, op. 164
Quatorze pièces voor hobo (of althobo) en piano, op. 179
Suite voor althobo solo, op. 185
Deux Sonatines voor hobo d'amore met oktet, op. 194
1944"Les Chants de Nectaire", voor fluit solo, op. 198, 199 en 200
Pièce de flûte pour lecture à vue voor fluite en piano, op. 218
Sonate à sept voor hobo, fluit, harp (of klavecimbel) en strijkkwartet, op. 221
Idylle pour deux clainettes
Les Confidences d'un joueur de clarinette
Monodie voor althobo
Quatorze Pièces voor klarinet en piano

[bewerk] Werken voor orgel

1929 Trois Sonatines, op. 107
Choral, op. 90b
Choral, op. 98a
Sonate, op. 107 Nr. 1
Sonate, op. 107 Nr. 2
Sonate, op. 107 Nr. 3

[bewerk] Werken voor piano

1915-1916 Cinq Sonatines, op. 59
1916 Paysages et marines, op. 63
1919 Quatre Sonatines françaises voor piano vierhandig, op. 60
1921 Quintette met piano
1923-1924 Quatre nouvelles Sonatines
1932-1933 L'Ancienne Maison de Campagne twaalf stukken voor piano, op. 124
Douze petites pièces
Douze Esquisses, op. 47
Les chants de Kervéléan, op. 197
Les heures Persanes, op. 65
Nouvelles Sonatines, op. 87
Pastoralen, op. 77
Portrait of Daisy Hamilton 89 schetsen voor piano, op. 140
Suite pour deux piano, op. 6
Suite en cinq mouvements voor piano vierhandig, op. 19

[bewerk] Filmmuziek

Cinq Danses pour Ginger (Rogers), op. 163

[bewerk] Publicaties

Charles Koechlin: Études sur les notes de passage. 1922.
Charles Koechlin: Traité de l'harmonie. Eschig, Partis. 1928.
Charles Koechlin: Traité de l'orchestration. 1954-1959.
Robert Orledge: Charles Koechlin. His Life and Works. Harwood Academic Publishers, Chur. 1989. ISBN 3718648989
Bernard Koechlin: Feuilles d'automne - Le compositeur Charles Koechlin à Villers-sur-Mer. PhoneIcone Edition.
Pierre Renaudin: L’œuvre de Charles Koechlin Paris. 1978.
Catalogue de l'oeuvre de Charles Koechlin met een introductie van Henri Sauguet. Eschig, Paris. 1975.