Carlos Castaneda
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Carlos Castaneda (Cajamarca, 25 december 1925 – Los Angeles, 27 april 1998) was een Amerikaanse schrijver van Peruviaanse afkomst die een aantal boeken heeft geschreven over zijn relatie met en leerschool bij een indiaanse tovenaar genaamd Don Juan Matus. De boeken bevatten veel bovennatuurlijke verschijnselen en toverkunst maar ook uitvoerige uiteenzettingen van de filosofie van deze Don Juan. Ze trokken sterk de aandacht en kregen zelfs een zekere cultstatus. Later kwamen er echter twijfels op, o.a. of Don Juan wel echt bestond.
Carlos Castaneda (veramerikaanste versie van wat eigenlijk Castañeda was) claimde te zijn geboren op 25/12/1931 in São Paulo, Brazilië, maar volgens zijn immigratiepapieren was dat zes jaar eerder in Cajamarca, Peru. Hij studeerde aan de Universiteit van Californië - Los Angeles. Casteneda behaalde zijn B.A. in 1962; en zijn Ph.D. in 1970.
In 1960 ontmoette hij de Yaqui sjamaan Don Juan Matus, ging bij deze in de leer en schreef de gedeeltelijk autobiografische werken waardoor hij vooral bekend is geworden. Aanvankelijk maakten de gesprekken met Don Juan deel uit van zijn afstudeerscriptie in de antropologie, over het gebruik van hallucinogene paddenstoelen en cactussen, maar later ging Castaneda in de leer bij Don Juan om diens wereldbeeld en wijsheid te leren. De boeken, aanvankelijk antropologische getint, veranderden van toon naarmate de serie vorderde en uiteindelijk resulteerde een mengsel van verhaal, religie en filosofie. Zijn werk bevat beschrijvingen van paranormale ervaringen, verschillende psychologische technieken (zoals Neuro-Linguïstisch Programmeren), tolteekse magische rituelen, shamanisme en ervaringen met hallucinogene drugs zoals peyote en jimson weed.
Inhoud |
[bewerk] Kritiek
Veel critici betwijfelen het bestaan van Don Juan, en wijzen op inconsistenties in zijn karakter in de boeken; onjuistheden in de chronologie van de boeken, het gebrek aan overeenkomst tussen wat Don Juan leert en wat andere Yaqui-indianen geloven; en het gebruik van Engelse woordspelingen en grappen in de boeken door Don Juan hoewel deze alleen Spaans zou spreken. Fans antwoorden hierop door te stellen dat het zelfs irrelevant is of Don Juan al dan niet heeft bestaan, en dat het gaat om de thema's in de boeken.
Aangezien Castaneda een ongrijpbaar en ontwijkend persoon was, en omdat zijn werken werden gelezen door jonge mensen in een periode dat mystieke en sjamaanse tradities sterk in de belangstelling stonden, twijfelden veel antropologisch deskundigen aan het waarheidsgehalte van zijn werk. Toen The Teachings of Don Juan echter werd gevolgd door een serie eveneens zeer populaire boeken, waaronder A separate reality (1971) en Tales of Power (1975) werd de vraagstelling hoeveel hiervan echte antropologie was en hoeveel hij er zelf bij had verzonnen steeds dringender.
Een andere manier om de boeken te lezen is als een soort detectivespel, waarbij sommige delen van het materiaal waarschijnlijk waar zijn, en andere waarschijnlijk wel waar leken op dat moment maar in werkelijkheid hallucinaties waren; het is aan de lezer om uit vinden welke.
[bewerk] De filosofie in de boeken van Castaneda
De boeken kunnen worden gelezen als de uiteenzetting van een bepaalde filosofische wereldbeschouwing volgens welke je zou kunnen leven. Er is een groeiende wereldwijde beweging van mensen die dit proberen.
Een belangrijke stelling van de door Castaneda gepropageerde levensbeschouwing is dat het mogelijk is om 'heldere dromen' te cultiveren (lucid dreaming) om zo tot een beter bewustzijn te komen, wat leidt tot een toestand waarin buitengewone waarnemingen kunnen worden gedaan. Ook wordt het breken met routines en het toepassen van nieuwe vormen van gedrag (onvoorspelbaarheid) aanbevolen als manier om de relatie van een persoon met de wereld duidelijker te maken. De combinatie van droomtechniek en gedragsbeheersing leidt volgens Castaneda uiteindelijk tot het vermogen om te komen tot een hoger waarnemingsniveau (wellicht vergelijkbaar met oosterse filosofische toestanden zoals de staat van satori in het zenboeddhisme.)
[bewerk] Bibliografie
- The Teachings of Don Juan: A Yaqui Way of Knowledge (1968) ISBN 0-520217578
- A Separate Reality (1971) ISBN 0-671732498
- Journey to Ixtlan (1972) ISBN 0-671732463
- Tales of Power (1975) ISBN 0-671732528
- The Second Ring of Power (1977) ISBN 0-671732471
- The Eagle's Gift (1981) ISBN 0-67173251X
- The Fire from Within (1984) ISBN 0-671732501
- The Power of Silence (1987) ISBN 0-67173248X
- The Art of Dreaming (1993) ISBN 0-06092554X
- Magical Passes (1999) ISBN 0-060928824
- The Active Side of Infinity (1999) ISBN 0-06092960X
- The Wheel Of Time : The Shamans Of Mexico (2000) ISBN 0140196048
[bewerk] Externe links
- Carlos Castaneda's Tensegrity (officiële site)
- Sustained Action (website gewijd aan analyse en discussie van bewijzen en controversen over Carlos Castaneda)
