Bollenstreek
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
De Bollenstreek is de streek waar veel van de Nederlandse bollenteelt plaatsvindt, gekenmerkt door de vele bollenvelden. De Bollenstreek valt in driëen in te delen:
- de Duin- en Bollenstreek of Zuidelijke Bollenstreek (het kerngebied) ligt rond de benedenloop van de Oude Rijn ten westen van Leiden en loopt noordwaarts tot het gebied ten westen van Haarlem door.
- noordelijk daarvan aansluitend de streek tussen Aerdenhout en Castricum: het Kennemerland, sinds 1865 onderbroken door het Noordzeekanaal, en nog noordelijker, een teeltzone die eindigt bij de Hondsbossche Zeewering ten noordwesten van Alkmaar.
- de Noordelijke Bollenstreek rondom Breezand.
De Bollenstreek wordt vooral geroemd om de tulpen, en in mindere mate om de krokussen, narcissen en hyacinten. De Bollenstreek ontwikkelde zich in eind van de 16e eeuw en in de 17e eeuw. Vooral de tulpenmanie speelde een belangrijke rol in de ontwikkeling tot wat nu bekend staat als Bollenstreek.
Inhoud |
[bewerk] Duin- en Bollenstreek
De streek wordt gekenmerkt door brede zandruggen (overblijfsel van tussen 1650 en 1955 ten behoeve van de zandwinning voor de stedenbouw afgegraven duinen), geestgronden met bollenvelden, afgewisseld door stroken weiland en afgeschermd van de Noordzee door uitgestrekte duinen. Gedurende de bloei van de bloembollen is deze streek één van de meest kleurrijke ter wereld. Na de krokussen begint eind maart een overweldigende bloei van tulpen, narcissen en hyacinten die tot in mei doorloopt. In de nazomer zorgen gladiolen, dahlia's, anjers en asters voor een tweede attractie.
[bewerk] Kennemerland
De bollenteelt in de zestiende eeuw begon hier kleinschalig op duinakkertjes en afgegraven stukken duin op landgoederen van de Haarlemse en Amsterdamse rijke kooplieden. Na de krach van 1637 liep deze teelt sterk terug. De duinenrij is ten zuiden van Castricum erg breed maar is - in tegenstelling tot die ten zuiden van De Zilk - niet afgegraven omdat het gebied in de negentiende eeuw bestemd werd als waterleidingduinen en plek om de Hoogovens te vestigen. Mede daardoor is in het Kennemerland de bollenteelt kleinschalig gebleven.
[bewerk] Klimaat en teelt
De streek kent een voor de bollenteelt uitmuntend klimaat. Er valt tamelijk veel regen in het (door de nabijheid van de zee) relatief zachte najaar en winter, terwijl het relatief koele maar zonnige voorjaar en meestal ook de zomer droog verlopen. Driekwart van het jaar ('s winters niet) is er daarom landbouwactiviteit in de streek.
Na de bloei worden de bloemen gekopt en al dan niet verwerkt in bloemenkransen. 's Zomers, als de plant opgedroogd is, worden de bollen gerooid, de plantenrestanten op het land verbrand en worden de bollen met de hand gepeld - een aardige bijverdienste voor de jeugd en seizoensarbeiders uit binnen- en buitenland - dan wel (bij de hyacinthen) gehold. Vervolgens worden de bollen in bollenschuren op hoge temperatuur gedroogd en ontsmet. In de herfst worden ze weer gepoot waarna er op het land stro verspreid en ingereden wordt teneinde de bollen tegen de vorst te beschermen. In het voorjaar zal de grond onder de stro gaan broeien waardoor de bol op gaat bloeien.
[bewerk] Noordelijke Bollenstreek
In de Kop van Noord-Holland ligt de Noordelijke Bollenstreek rondom Breezand. Vanwege de verstedelijking in de Duin- en Bollenstreek trekken steeds meer bollenkwekers (bollenboeren) daarheen. Lichte zeekleigronden worden daar met loodzand vermengd om de samenstelling van geestgrond (duinzand vermengd met rivierklei) te benaderen.
Ook op de Zuid-Hollandse eilanden Voorne en op Goeree-Overflakkee worden op zanderige kleigronden vlak achter de duinen bollen geteeld.
[bewerk] Attracties
De beroemde Keukenhof trekt elk jaar miljoenen bezoekers. In die tijd worden er vele bloemenkransen langs de kant van de weg verkocht. Bloemencorso Bollenstreek is het bloemencorso in april waarvan de praalwagens rijden van Noordwijk aan Zee via Sassenheim, Lisse, Hillegom, Heemstede naar Haarlem. In augustus is er een bloemencorso van Leiden via Rijnsburg naar Katwijk aan Zee.
De bollen worden verhandeld op de Rijnsburgse Flora-veiling en in Lisse in de Hobaho-hallen en ze worden via de snelweg en Schiphol naar landen over de hele wereld geëxporteerd.
[bewerk] Faits divers
Een door Bollenstrekers niet erg gewaardeerd lied is Tulpen uit Amsterdam (een wereldhit uit 1954, in Nederland vertolkt door Herman Emmink). Àls er al tulpen daar vandaan komen zijn het kastulpen uit de kassen rondom de veiling in Aalsmeer. Ook de windhandel (de tulpenmanie) in bollen tijdens de Gouden Eeuw (van 1610 tot de apotheose in 1637) en de jacht door Cornelius van Baerle naar een zwarte tulp speelden zich voornamelijk in Haarlem af.
[bewerk] Topografie
Plaatsen in de diverse delen van de Bollenstreek:
- Aerdenhout
- Avenhorn
- Bennebroek
- Bergen
- Beverwijk
- Bloemendaal
- Breezand
- Castricum
- De Engel
- De Goorn
- De Kaag
- De Zilk
- Egmond
- Groet
- Heemstede
- Heemskerk
- Haarlem
- Hillegom
- Julianadorp
- Katwijk
- Keukenhof
- Langevelderslag
- Lisse
- Lisserbroek
- Noordwijk
- Noordwijkerhout
- Obdam
- Oegstgeest
- Overveen
- Piet Gijsenbrug
- Ruigenhoek
- Schermerhorn
- Sassenheim
- Schoorl
- Spierdijk
- Teijlingen
- Uitgeest
- Ursem
- Velsen
- Velserbroek
- Vogelenzang
- Voorhout
- Voorschoten
- Warmond
- Wassenaar
- Wijk aan Zee
- IJmuiden
- Zandvoort
