Bijna-doodervaring

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Met een bijna-doodervaring (gewoonlijk afgekort tot BDE) wordt een ervaring bedoeld waarbij een persoon het gevoel heeft zich buiten zijn of haar lichaam te bevinden, dood te zijn, en daarbij soms overleden bekenden ontmoet, en/of een terugblik op het eigen leven meemaakt. Dergelijke ervaringen worden door mensen soms gemeld na een ongeval, reanimatie na een hartstilstand of een andere levensbedreigende situatie. Bijna-doodervaring kwamen in het Westen in de belangstelling door het werk van Raymond Moody, die in de zestiger jaren tijdens een college van George Ritchie over zijn BDE hoorde en het verschijnsel daarna ging onderzoeken. In 1975 verscheen zijn boek "Life after life" over dit onderwerp, waarna hij nog tien gerelateerde boeken publiceerde. Ook Elisabeth Kübler-Ross heeft met haar werk op het gebied van stervensbegeleiding inzicht proberen te geven in deze materie. Bijna-doodervaringen worden door veel mensen gezien als bewijs voor leven na de dood, de meeste wetenschappers zien het als een natuurlijk verschijnsel.

Inhoud 1 Ervaringen en beschrijvingen 2 Wetenschappelijke visie 3 Bovennatuurlijke visie 4 Zie ook 5 Literatuur 6 Externe links 7 Bronnen, noten en/of referenties

[bewerk] Ervaringen en beschrijvingen

Veel mensen die een bijna-doodervaring hebben gehad, zeggen dat het een onbeschrijflijke ervaring is geweest: er zijn eigenlijk geen woorden voor. Sinds "Life after life" zijn er echter talrijke artikelen en boeken gepubliceerd die verhalen over de BDE en die in algemene zin een indruk kunnen geven in de meer specifieke en gemeenschappelijke aspecten van het verschijnsel.

Algemeen

Velen beschrijven de BDE als iets positiefs: mooi, gelukkig makend, vreugdevol. Zij hebben beelden gezien van omgevingen die zij mooi vonden, of geliefde personen hervonden. Ook wordt gesproken van een gevoel van warmte, van geaccepteerd worden zoals je bent, van thuiskomen - je bestemming bereiken. Ook worden wel negatieve ervaring gemeld: taferelen die onaangenaam worden gevonden en die schrik of angst oproepen.

Meer specifiek

• De belevenis wordt niet als droom ervaren, maar als realiteit met daarbij vaak een besef van tijdloosheid;
• Losraken- of zijn van het lichaam met instandhouding van het eigen ik, waarbij men de omgeving, inclusief het eigen lichaam kan waarnemen. Contact maken met de 'buitenwereld' is echter niet mogelijk. Sommigen melden dat er een subtiele vorm van verbondenheid met hun lichaam in stand blijft;
• Vaak is er sprake van een helder licht waar men "naartoe" wordt getrokken via een tunnel of spiraal. Het licht kan afkomstig zijn van een ongedefinieerde, beloftevolle- of liefdevolle bron, maar ook van één of meer personen die religieus of anderszins betekenisvol zijn;
• Men overziet het voorbije leven in een allesomvattende blik en ervaart soms ook een besef of begrip van wat de toekomst zou kunnen brengen;
• Er vinden ontmoetingen plaats met eerder overleden geliefden;
• Zelfs blindgeboren mensen kunnen zien tijdens een BDE, zoals mevrouw Vicki Umipeg (geboren 1950), die op 22-jarige leeftijd een bijna-doodervaring kreeg na een ongeluk. Zij zag vanuit het plafond haar lichaam, de arts en verpleegkundige;
• Soms wordt het BDE-ers duidelijk dat zij nog een taak hebben te vervullen of dat de tijd om "heen te gaan" nog niet is aangebroken. Dit begrip kan zich manifesteren in symbolen of zonder nadere aanduiding: een een helder en diep "weten";
• Er zijn mensen die met tegenzin en teleurstelling in het "oude" lichaam ontwaken en daarna verder (moeten) leven met een gevoel van "terugverlangen naar..." en zich gevangen voelen in de realiteit van het heden. Het gevoel deze ervaringen niet met anderen te kunnen delen, door ongeloof en onbegrip, kan leiden tot twijfel aan de eigen geestelijke gezondheid, schaamte en eenzaamheid.

Mensen die een BDE hebben gehad, hebben er soms moeite mee het gewone leven weer op te pakken en kunnen hun verhaal niet altijd kwijt. Zeker vroeger was de hulpverlening ook niet op mensen met deze ervaringen voorbereid.

[bewerk] Wetenschappelijke visie

Alle deskundigen zijn het erover eens dat de BDE bestaat: de patiënt is immers nog niet feitelijk dood. De meeste wetenschappers gaan er evenmin van uit dat het een bovennatuurlijk verschijnsel is of een bewijs voor het bestaan van iets bovennatuurlijks. Alle verschijnselen die gepaard gaan met een BDE worden dan ook als een product van de nog werkende hersenen beschouwd. De vraag is echter wanneer een zogenaamde 'spirituele' ervaring plaatsvindt: bij het verliezen van het bewustzijn of tijdens de reanimatie. De hersenen van iemand met een BDE blijven immers nog minuten lang actief, zij het gestoord. Een EEG vertoont in die fase afnemende activiteit maar is niet meteen vlak. Een van de weinige medici die menen dat de BDE een aanwijzing is voor het bestaan van een bovennatuurlijke wereld is de Nederlandse cardioloog Pim van Lommel, die in de jaren 1988-2002 onderzoek^[1]heeft gedaan naar het verschijnsel BDE, in 2001 gepubliceerd in het medische tijdschrift The Lancet. In dat artikel stelde hij dat er reden zijn om aan te nemen dat de BDE optreedt als het EEG al vlak is, zodat die 'van buiten' zou moeten komen. Er is veel kritiek op dat artikel gekomen, bijvoorbeeld op zijn prominent naar voren gebrachte maar niet hard gemaakte veronderstelling dat het EEG al heel snel vlak wordt. Volgens zijn collega's heeft hij ook te snel de mogelijkheid van een bovennatuurlijke (in hun ogen dus overbodige) verklaring geaccepteerd.

Voor de verschillende onderdelen van de BDE zijn de volgende verklaringen aangedragen:

• Mensen met temporale epilepsie verklaarden tijdens hun aanvallen religieuze hallucinaties te hebben die overeenkomsten vertonen met BDE's. Bij gewone, gezonde mensen die zich als vrijwilliger aanboden, heeft men door het uitwendig aanbrengen van een magnetisch veld ter hoogte van de temporale kwab van de neocortex ook religieuze hallucinaties kunstmatig kunnen opwekken. Ook de impact van allerlei drugs op de fysiologie van zenuwcellen én tegelijk op het bewustzijn van de gebruikers is bekend.^[2]
• Het fenomeen van uittreding, vaak beschreven door personen die een bijna-doodervaring hebben gehad, kan ook kunstmatig worden opgewekt door het stimuleren van de gyrus angularis. Het kan ook bereikt worden door middel van drugsgebruik. Vooral dissociatieve drugs^[3]
• Net zoals bij dromen kan de inhoudelijke ervaring van een BDE lang lijken te duren terwijl die zich neurologisch in korte tijd manifesteert.
• Mensen die een BDE hebben gemeld bij een levensbedreigende situatie veranderen daarna. Maar dat gebeurt ook bij mensen die met de mogelijkheid van hun eigen dood worden geconfronteerd, zonder dat ze een BDE hebben. Het is daarom waarschijnlijk dat niet de BDE maar de levensbedreigende situatie de verandering oproept. Wanneer een BDE optreedt in een ongevaarlijke situatie of kunstmatig wordt opgewekt treedt er ook geen belangrijke verandering op.
• De medisch redacteur van The Arizona Republic schreef: „Wanneer het fysieke activiteitsniveau een heel laag punt bereikt heeft, zoals onder narcose, of ten gevolge van ziekte of verwonding, neemt de automatische beheersing van de lichaamsfuncties dienovereenkomstig af. Aldus komen de neurohormonen en catecholaminen van het zenuwstelsel vrij en worden in ongecontroleerde hoeveelheid uitgestort. Dit resulteert onder andere in de hallucinatie die na terugkeer tot het bewustzijn wordt uitgelegd als was men gestorven en weer tot leven teruggekeerd.” ^[4]

[bewerk] Bovennatuurlijke visie

De bovennatuurlijke (niet op wetenschap gestaafde) visie gaat ervan uit dat BDE duiden op leven in een andere dimensie. In deze visie wordt erop gewezen dat BDE uit een aantal deelaspecten bestaan, die allen tezamen behoren te worden verklaard. Met name wordt hier gedoeld op uittredingen, waarbij men zaken en gebeurtenissen rondom het eigen lichaam ‘ziet’; in de eigen sfeer ‘ziet’ men op ’n enkele uitzondering na alleen personen die reeds zijn overleden; en binnen BDE is sprake van een moreel oordeel.

[bewerk] Zie ook

• Pam Reynolds
• Hersendood
• Klinisch dood
• Dood
• Leven na de dood

[bewerk] Literatuur

• Raymond A. Moody, Life after Life: The Investigation of a Phenomenon - Survival of Bodily Death, *Bantam, New York, 1975. Nederlandse vertaling Leven na dit leven, Strengholt, Naarden, 1986.
• Elisabeth Kübler-Ross, Over de dood en het leven daarna, Ambo/Anthos, Amsterdam, 1985.
• Anja Opdebeeck: Bijna dood. Leven met bijna-doodervaringen. Tielt, Lannoo, 2001.

[bewerk] Externe links

• www.bijnadoodervaring.nl
• The International Association for Near-Death Studies, Inc., Building Global Understanding of Near-Death Experiences
• Onderzoek op de grens van de dood, tv-serie Galileo, Evangelische Omroep, aflevering 23 okt 2007
• www.near-death.com/experiences
• Naar de hel en terug

Bronnen, noten en/of referenties:

^ Pim van Lommel, Eindeloos bewustzijn, (een wetenschappelijke visie op de Bijna-Dood Ervaring), Ten Have, Baarn, 2007, ISBN 978 90 259 5778 0 In dit boek zijn bijna alle onderzoeken, die over dit onderwerp bekend zijn, opgenomen. ^ Bijna-doodervaringen wetenschappelijk verklaard door Prof. Dr. Willem Betz (medicus), Prof. Dr. Walter Verraes (bioloog) en Prof. Dr. Luc Crevits (neuroloog) ^ Visualizing Out-of-Body Experience in the Brain Dirk De Ridder et al. - Dirk De Ridder et al.: The New England Journal of Medicine; Number 18 - volume 357:1829-1833 - November 1, 2007 ^ 28 mei 1977, blz. C-1; ook het Duitse medische tijdschrift Fortschritte der Medizin, nr. 41, 1979; Psychology Today, januari 1981.